BÀI 4:
Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ"
Xác định nhan đề bài thơ và cho biết tác giả của bài thơ trên?
b. Xác định và chỉ rõ các biện pháp tu từ trong hai câu thơ cuối
a. Bài thơ "Ngắm trăng" của Hồ Chí Minh
b Biện pháp nhân hóa : Trăng "nhòm" khe cửa "ngắm" nhà thơ
Nhan đề bài thơ "Ngắm trăng"
Tác giả của bài thơ trên: Hồ Chí Minh.
b.
BPTT: nhân hóa.
Chỉ: "Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ".
vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng để phân tích giá trị biểu đạt trong câu thơ :
"Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa "
Bạn tham khảo:
-2 câu thơ trên sử dụng biện pháp tu từ:So sánh ,nhân hóa
-Việc nhà thơ Huy Cận sử dụng các bptt trên giúp cho chúng ta hình dung được cảnh hoàng hôn trên biển.Mặt trời như hon lửa đang đi ngủ ,biển như căn nhà lớn đang đóng cửa cài thèn .Những hình ảnh hiện lên một cách sống động ,gợi hình ,gợi cảm.Đến đây ta cũng phải khẳng định rằng ác giả là một con người có tài năng nên mới tạo ra được những câu thơ hay ,độc đáo đến vậy.
-
Trong phần Đọc, em đã được tìm hiểu một số bài thơ tự do, nắm được những đặc điểm chính của thể thơ này. Hãy vận dụng những kiến thức đã học để tập làm một bài thơ tự do ghi lại cảm xúc của em trước cuộc sống phong phú, muôn màu muôn vẻ.
Tham khảo
Có thể tham khảo đoạn thơ sưu tầm sau:
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
“Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò Cổng Phủ
Con cò Đồng Đăng…”
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
“Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng…”
Ngủ yên, ngủ yên, cò ơi, chớ sợ
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
(Con cò - Chế Lan Viên)
Tóm tắt các đặc điểm của những văn bản đã học vào bảng sau:
Phương diện tóm tắt | Chuyến đu hành về tuổi thơ | “Mẹ vắng nhà” – Bộ phim tuyệt đẹp về những đứa trẻ thời chiến tranh | “Tốt-tô-chan bên cửa sổ”: Khi trẻ con lớn lên trong tình thương |
Mục đích viết |
|
|
|
Nội dung chính |
|
|
|
Cấu trúc |
|
|
|
Cách thể hiện thông tin |
|
|
|
Phương diện tóm tắt | Chuyến đu hành về tuổi thơ | “Mẹ vắng nhà” – Bộ phim tuyệt đẹp về những đứa trẻ thời chiến tranh | “Tốt-tô-chan bên cửa sổ”: Khi trẻ con lớn lên trong tình thương |
Mục đích viết | Gợi nhắc về những tình cảm, kỉ niệm tuổi thơ | “Mẹ vắng nhà” là bộ phim tuyệt đẹp và đáng yêu về sự sống, tình yêu thương và khả năng chịu đựng của những đứa trẻ trong chiến tranh. | Tác giả viết văn bản này nhằm mục đích giáo dục và truyền tải những bài học, những thông điệp tới những đứa trẻ cần thấu hiểu và tìm hiểu chúng xem đang khao khát ước mơ nào và muốn thực hiện như thế nào. Đồng thời thay đổi cách dạy trẻ của các bậc phụ huynh và cả giáo viên. |
Nội dung chính | Nội dung chính của văn bản là nói về những điều diệu kỳ xung quanh cuộc sống của Mùi và các bạn của cậu. Đó là tuổi thơ, là dấu ấn của sự trưởng thành. | Mở đầu là cảnh chị Út Tịch và năm đứa con hạnh phúc. Chị làm nhiệm vụ tải lương và để năm đứa con ở nhà. Bé - chị cả thay mẹ chăm lo cho các em. Thường xuyên leo lên cây ngóng mẹ và kể về việc mẹ đánh giặc cho các em nghe | Văn bản đã miêu tả về những mong muốn khao khát của những đứa trẻ và sự lắng nghe thấu hiểu của thầy cô. Nhờ những bài học ý nghĩa mà từ một đứa trẻ hiếu động, các em đã trở thành một đứa trẻ ngoan, có ước mơ và có được tình yêu thương của mọi người. |
Cấu trúc | - Phần 1: Giới thiệu khái quát các thông tin về cuốn sách với cách dẫn dắt bằng câu chuyện tuổi thơ đầy màu sắc của em bé Mùi. - Phần 2: Kể về những trò chơi mà tụi nhỏ đã nghĩ ra để khỏi nhàm chán với các công việc được lặp đi lặp lại hàng ngày. - Phần 3: Cậu bé tựu chiêm nghiệm và rút ra cho mình kinh nghiệm về sự trưởng thành | - Phần 1: Giới thiệu các thông tin khái quát về bộ phim tác giả, đạo diễn… - Phần 2: Nêu diễn biến của bộ phim thông qua hoàn cảnh cua chị Út Tịch và nhân vật Bé - Con gái chị Út Tịch - Phần 3: Ca ngợi những con người Việt Nam yêu nước, sự hi sinh lớn lao của họ vì độc lập tự do của dân tộc. | - Phần 1: Giới thiệu chung về tác giả và cuốn sách - Phần 2: Trình bày nội dung của cuốn sách và những điều đặc biệt của uống sách - Phần 3: Bài học được rút ra và thông điệp của tác phẩm tới người đọc
|
Cách thể hiện thông tin | Rõ ràng, rành mạch, | Thể hiện rõ thông tin của từng phần gồm thông tin cơ bản và thông tin chi tiết. | Logic trong cách thể hiện thông tin từng phần |
Vận dụng tri thức từ văn bản Một số giọng điệu của tiếng cười trong thơ trào phúng, em hãy cho biết: Hai bài thơ Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu và Lai Tân sử dụng những giọng điệu nào của tiếng cười trào phúng?
Hai bài thơ Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu và Lai Tân sử dụng những giọng điệu: mỉa mai - châm biếm, đả kích.
Xác định nghĩa của từ "cây" trong các câu sau:
a. Hình ảnh người chến sĩ ôm cây súng ngắm trăng trước giờ chiến đấu khiến bài thơ đậm chất lãng mạn.
b. Lan là một cây văn nghệ của lớp tôi.
1.1. Khi phân tích tác phẩm văn học, trước hết, cần xác định thể loại của tác phẩm đó (truyện, thơ, kí, kịch) để vận dụng những tri thức về thể loại trong việc phân tích tác phẩm. Trong Bài 6, các em đã học cách phân tích một tác phẩm truyện; trong Bài 7 đã học cách phân tích một tác phẩm thơ; Bài 9 tập trung hướng dẫn các em cách phân tích một tác phẩm hài kịch.
Đối tượng phân tích có thể là toàn bộ tác phẩm hoặc một phần của tác phẩm; cần chú ý phân tích cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật; chỉ ra được tác dụng của các yếu tố hình thức nghệ thuật (xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại, thủ pháp trào phúng,...) trong việc biểu đạt nội dung (đề tài, chủ đề; ý nghĩa; tình cảm, thái độ của tác giả,...).
1.2. Để viết bài nghị luận phân tích một tác phẩm hài kịch hoặc truyện cười, các em cần chú ý:
- Xác định rõ yêu cầu nghị luận (nếu là bài làm theo đề đã cho thì yêu cầu này được thể hiện ở đề bài).
- Đọc lại tác phẩm hài kịch là đối tượng phân tích.
- Xác định vấn đề cụ thể (nội dung, hình thức) mà bài viết sẽ tập trung làm sáng rõ.
- Thực hiện các bước theo quy trình viết bài văn nghị luận.
- Chú ý lựa chọn, sử dụng bằng chứng trong tác phẩm để lí giải, phân tích, đưa ra nhận xét, góp phần khẳng định giá trị của tác phẩm.
- Bài viết cần tránh việc chỉ kể lại đơn thuần nội dung hay nhận xét về giá trị nội dung, nghệ thuật một cách chung chung, thiếu thuyết phục.
Tìm hiểu về quan hệ từ
a) Dựa vào kiến thức đã học ở bậc Tiểu học, hãy xác định quan hệ từ trong các câu dưới đây:
(1) Nội dung thơ Xuân Hương toát ra từ đời sống bình dân, hằng ngày và trên đất nước nhà. Xuân Hương nói ngay những cảnh có thực của núi sông ta.
(2) Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu.
(3) Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm.
(4) Mẹ thường nhân lúc con ngủ mà làm vài việc của riêng mình. Nhưng hôm nay mẹ không tập trung được vào việc gì cả.
Câu 1: "và "
Câu 2: "như" - quan hệ so sánh.
Câu 3: "Bởi- nên" ( nguyên nhân- kết quả) ; "và".
Câu 4: "mà", "nhưng".
1: và
2: là , như
3: nên
4: nhưng
chắc đúng đó
câu 1 ==> và
câu 2 ==> như
câu 3 == > nên
câu 4 ==> nhưng
Từ bài Bàn luận về phép học của Nguyễn Thiếp. Em tâm đắc với phương pháp học nào? Hãy viết một đoạn văn có sử dụng câu cầu khiến để bàn về phương pháp học ấy
