Dùng cách điệp âm:

VD:nhẻ nhè nhe,nhan nhàn nhạt

1. Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.
(Bà Huyện Thanh Quan)
Cách chơi chữ dùng từ đồng âm.

2. Chàng cóc ơi! Chàng cóc ơi!
Thiếp bén duyên chàng có thế thôi.
Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé
Ngàn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi
(Hồ Xuân Hương - Khóc Tổng Cóc)
Cách chơi chữ trong bài thơ này rất giống với cách chơi chữ trong bài thơ của Lê Quý Đôn: sử dụng từ đồng âm và từ gần nghĩa: cóc, bén, (nhái bén), nòng nọc, chuộc (chẫu chuộc), chàng (chẫu chàng) đều là họ hàng của cóc, ếch, nhái.

3. Chị Xuân đi chợ mùa hè
Mua cá thu về, chợ hãy còn đông.
Một câu thơ đủ cả 4 mùa, nhưng mùa xuân lại là tên cô gái: Xuân. Cá thu và chợ còn đông là những đồng âm khác nghĩa của từ mùa thu và mùa đông, người sáng tác đã khéo vận dụng tài tình.

4. Anh Hươu đi chợ Đồng Nai
Bước qua bến Nghé, ngồi nhai thịt bò
Đây cũng là câu thơ sử dụng cách chơi chữ dùng từ đồng âm. Đủ tên 4 con vật lớn: hươu, nai, nghé, bò. Hai địa danh được lấp ra phần sau (thành tố sau của một từ gồm hai thành tố) đồng âm với tên hai con vật nai và nghé.

5. Mênh mông muôn mẫu một màu mưa

Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ

Dùng cách điệp âm

Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước… làm câu văn hấp dẫn và thú vị.

Ví dụ:

Mênh mông muôn mẫu một màu mưa

Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ

(Tú Mỡ)

- Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hàng nem chả muốn ăn.

1) Dùng từ ngữ đồng âm :

Bà già ra chợ Cầu Đông
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng?
Thấy bói gieo quẻ nói rằng:
Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn.

4) Dùng lối ns lái :

-Một con cá đối nằm trên cối đá, Hai con cá đối nằm trên cối đá, Ba con...

-Một thầy giáo tháo giày, Hai thầy giáo tháo giày, Ba thầy giáo...

a + b + d)

- Sánh với Na Va ’’ranh tướng’’ Pháp

Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương.

(Tú Mỡ)

Lối chơi chữ của hai câu thơ trên là sử dụng lối nói trạn âm (gần âm) : ranh tướng gần với danh tướng nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau. Danh tướng và vị tướng giỏi được lưu danh ; còn ranh tướng là kẻ ranh ma – ý mỉa mai – chế giễu.

- Mênh mông muôn mẫu một màu mưa

Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.

(Tú Mỡ)

Lối chơi chữ của câu thơ trên là dùng cách điệp âm, hai câu thơ điệp âm m tới 14 lần

=> Diễn tả sự mịt mờ của không gian đầy mưa.

- Con ’’cá đối’’ bỏ trong ’’cối đá’’,

Con ’’mèo cái’’ nằm trên ’’mái kèo’’,

Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em.

(Ca dao)

Lối chơi chữ của câu ca dao trên là dùng lối nói lái : + Cá đối nói lái thành cối đá

+ Mèo cái nói lái thành mái kèo Nhằm diễn tả sự trái khoáy, sự hẩm hiu của duyên phận.

- Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,

Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng.

Mời cô mời bác ăn cùng,

Lối chơi chữ của đoạn thơ trên là dùng từ ngữ đồng âm :

+ Sầu riêng – danh từ - chỉ một loại trái cây ở Nam Bộ

+ Sầu riêng – tính từ - chỉ sự phiền muộn riêng từ của con người.

c) Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước,…làm câu văn hấp dẫn và thú vị.

Bạn tham khảo nhé! Chúc bạn học tốt!

Vd là Hình chữ nhật là có cả đối xứng trục và đối xứng tâm

Hình vuông cũng vậy

Hình thang cân thì có đối xứng trục nhưng không có đối xứng tâm

B

B

B

- các lối chơi chữ thường gặp là

+ dùng từ ngữ đồng âm

+dùng lối nói trại âm (gần âm)

+dùng cách điệp âm

+dùng lối nói lái

+dùng từ ngữ trái nghĩa , đồng nghĩa, gần nghĩa

vd: lính lệ

leo lên lầu lấy lưỡi lê

lấy lộn lại leo lên

lấy lại    :)) 

-dùng từ ngữ đồng âm

bạn vàng chơi với bạn vàng

đừng chơi bạn vện, ra đàng cắn nhau

-điệp âm

mênh mông muôn mâu một màu mưa

mỏi mắt miên mang mãi mịt mờ

mộng mị mỏi mòn mai một một

mĩ miều mai mắn mây mà mơ

-nói lái

điệp ơi! lan cắt tóc

đi bán cóc tắc đây

-dùng từ trái nghĩa, gần nghĩa, đồng nghĩa

 trái nghĩa

   ngọt thơm sau lớp vỏ gai

quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng

     mời cô mời bác ăn cùng

sầu riêng mà hóa vui chung trăm nhà

đồng nghĩa

+trồng môn trước cửa

bắt ốc sau nhà

Câu 1: 

-      Chim khôn kêu tiếng rảnh rang

Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe

-     Lời nói chẳng mất tiền mua

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau

-         Nói lời phải giữ lấy lời

Đừng như con bướm đậu rồi lại bay

Câu 2: 

Lớp có phong trào đôi bạn cùng tiến.Quang xung phong giúp đỡ bạn Minh trong học tập.Nhưng thực ra Quang toàn làm bài hộ Minh và cho Minh chép bài của mình

Tích cho mình nha !