Phương pháp giải:

- Đọc văn bản.

- Rút ra nội dung bao quát.

Lời giải chi tiết:

Nội dung bao quát của văn bản Đi san mặt đất:

Đi san mặt đất là truyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô, cho thấy công lao to lớn của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục thiên nhiên của người xưa.

- Văn bản nói về công cuộc san đất của con người thủa đầu khai thiên lập địa.

- Văn bản cho thấy công lao to lớn của con người cùng khát vọng chinh phục thiên nhiên to lớn của người xưa.

- Sức mạng của con người trước thiên nhiên.

Nội dung văn chương: Hội tụ 2 nguồn cảm hứng yêu nước – nhân đạo

- Nghệ thuật: ông nhà văn chính luận tài tình, với sáng tác bằng chữ Nôm góp phần làm cho tiếng Việt trở thành ngôn ngữ dân tộc giàu, đẹp

- Cách mở đầu trực tiếp: Giới thiệu về dân ta có lòng nồng nàn yêu nước; đó là truyền thống quý báu và khẳng định mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì nó lại trỗi dậy sức mạnh hơn bao giờ hết.

- Câu văn thể hiện nội dung bao quát: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.

- Nội dung khái quát bao trùm toàn bộ các văn bản truyện ở Bài 1: viết về câu chuyện giản dị, đời thường, giàu tính triết lí.

- Nhận xét về đặc điểm hình thức thể loại nổi bật của các văn bản đó và những điểm cần lưu ý về cách đọc hiểu: 

Truyện ngắn là thể loại cỡ nhỏ của tác phẩm văn xuôi hư cấu, thường phản ánh một “khoảnh khắc”, một tình huống độc đáo, một sự kiện gây ấn tượng mạnh, có ý nghĩa nhất trong cuộc đời nhân vật. Kết cấu truyện ngắn không chia thành nhiều tuyến. Bút pháp trần thuật thường là chấm phá. Yếu tố quan trọng nhất của truyện ngắn là những chi tiết cô đúc, lối hành văn mang nhiều hàm ý. Có truyện ngắn khai thác cốt truyện kì lạ, lại có truyện ngắn viết về câu chuyện giản dị, đời thường; có truyện ngắn giàu tính triết lí, trào phúng, châm biếm, hài hước, lại có truyện ngắn rất giàu chất thơ.

Khi đọc văn bản, độc giả phải tưởng tượng để cảm nhận được tất cả những hình ảnh, màu sắc, âm thanh, hình khối,... của một sự vật, sự việc, con người, cảnh sắc,... được tác giả miêu tả trong tác phẩm một cách chân thật. 

- Nội dung khái quát bao trùm toàn bộ các văn bản truyện ở Bài 1: viết về câu chuyện giản dị, đời thường, giàu tính triết lí.

- Nhận xét về đặc điểm hình thức thể loại nổi bật của các văn bản đó và những điểm cần lưu ý về cách đọc hiểu:

+ Truyện ngắn là thể loại cỡ nhỏ của tác phẩm văn xuôi hư cấu, thường phản ánh một “khoảnh khắc”, một tình huống độc đáo, một sự kiện gây ấn tượng mạnh, có ý nghĩa nhất trong cuộc đời nhân vật. Kết cấu truyện ngắn không chia thành nhiều tuyến. Bút pháp trần thuật thường là chấm phá. Yếu tố quan trọng nhất của truyện ngắn là những chi tiết cô đúc, lối hành văn mang nhiều hàm ý. Có truyện ngắn khai thác cốt truyện kì lạ, lại có truyện ngắn viết về câu chuyện giản dị, đời thường; có truyện ngắn giàu tính triết lí, trào phúng, châm biếm, hài hước, lại có truyện ngắn rất giàu chất thơ.

+ Khi đọc văn bản, độc giả phải tưởng tượng để cảm nhận được tất cả những hình ảnh, màu sắc, âm thanh, hình khối,... của một sự vật, sự việc, con người, cảnh sắc,... được tác giả miêu tả trong tác phẩm một cách chân thật.

- Người Lô Lô phải “đi san bầu trời” vì “Bầu trời nhìn chưa phẳng/Mặt đất còn nhấp nhô.”

- Công việc ấy do chính con người đảm nhiệm, là công việc chung của tất cả mọi người

Phương pháp giải:

- Đọc bài thơ.

- Chú trọng phần người Lô Lô giải thích vì sao phải “đi san mặt trời”, “đi san mặt đất” và những người đảm nhiệm công việc đó.

Lời giải chi tiết:

- Trong văn bản, người Lô Lô phải “đi san mặt trời”, “đi san mặt đất” bởi vì:

+ “Bầu trời nhìn chưa phẳng”.

+ “Mặt đất còn nhấp nhô”.

- Công việc ấy do các thành phần đảm nhiệm: “con trâu sừng cong”, “con trâu sừng dài”, con người, cóc, ếch, trời.

- Trong văn bản, người Lô Lô giải thích cần đi đi san bầu trời, đi san mặt đất do

"Bầu trời nhìn chưa phẳng", " Mặt đất còn nhấp nhô'' => Khó khăn cho việc sinh sống và đi lại.

- Người Lô Lô muốn khám phá thêm vùng trời cũng như vùng đất mới, đất còn nhấp nhô thì họ sẽ đi san đất để chinh phục, mở rộng vùng đất đó

- Và đây là công việc chung của mọi người, cần sự giúp sức của tất cả các loài "San đất là việc chung" .

1.

- Nội dung:

   Tác hại của việc sử dụng bao nilong và những biện pháp khắc phục với lời kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường, bảo vệ trái đất.

- Nghệ thuật:

   + Cách thuyết minh đơn giản, sáng tỏ.

   + Bố cục chặt chẽ, logic.

   + Lời lẽ ngắn gọn, chính xác, giải thích đơn giản, thuyết phục.

2. 

- Nội dung:

    Văn bản nêu lên vấn đề thời sự của đời sống hiện đại: Dân số và tương lai của dân tộc, nhân loại.