Phương pháp giải:

- Quan sát sơ đồ trang 89.

- Dựa vào những kiến thức đã học về phương tiện phi ngôn ngữ để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a. Ngoài các phương tiện ngôn ngữ, sơ đồ còn dử dụng phương tiện phi ngôn ngữ là sơ đồ, hình ảnh, kí hiệu chỉ đường.

b. Những phương tiện đó được trình bày, sắp xếp theo trật tự nhất định, từ ngoài vào trong nhằm biểu đạt thông tin về việc hướng dẫn du khách đến tham quan rừng hoa dã quỳ ở vườn Quốc gia Ba Vì.

c. Mối quan hệ giữa phương tiện phi ngôn ngữ và phương tiện ngôn ngữ là mối quan hệ bổ sung cho nhau, để có thể giúp du khách hiểu rõ đường đi thì sơ đồ hướng dẫn cần có sự kết hợp của cả phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ.

d. Tác dụng của những phương tiện phi ngôn ngữ trong sơ đồ là giúp người đọc, các du khách tham quan hình dung rõ hơn về đường đi đến rừng hoa dã quỳ trong vườn Quốc gia Ba Vì.

- Bài Phóng viên nữ đầu tiên sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ: hình ảnh.

- Bài Trí thông minh nhân tạo sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ: biểu đồ.

- Bài Pa-ra-lim-pích (Paralypic) Một lịch sử chữa lành những vết thương sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ: hình ảnh 

Phương pháp giải:

- Quan sát kĩ các phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong sơ đồ.

- Dựa vào kiến thức đã học về các phương tiện phi ngôn ngữ để chỉ ra tác dụng của chúng.

Lời giải chi tiết:

     Các phương tiện phi ngôn ngữ trong sơ đồ có tác dụng khái quát hóa những mục tiêu cần đạt được của các lĩnh vực tài chính, sở thích, cống hiến, công việc và gia đình trong tương lai. Với các mốc thời gian là 5 năm, 10 năm và 15 năm, mỗi lĩnh vực sẽ có một mục tiêu khác nhau cần hoàn thành.

- Các phương tiện phi ngôn ngữ được tích hợp trong sơ đồ gồm: hình ảnh, màu sắc, đường nét, số liệu

+ Hình ảnh: là những đường tròn với tâm điểm là “Tôi của tương lai” và các tiêu chí cần đạt: tài chính, sở thích, cống hiến, công việc, gia đình.

+ Màu sắc: Mỗi màu sắc được sử dụng trong một hình tròn sẽ đại diện cho một tiêu chí mà người viết đặt ra

+ Đường nét: mỗi tiêu chí do người viết đặt ra được cụ thể hoá bằng một đường thẳng, ghi chú lại những mốc thời gian và mục tiêu cần đạt được

+ Số liệu: ghi chú lại những giai đoạn người viết phải hoàn thành mục tiêu đề ra

⇒ Tác dụng: các phương tiện phi ngôn ngữ giúp người viết có thể sơ đồ hoá những mục tiêu trong tương lai của mình một cách trực quan, sinh động. Dựa vào đó, người viết có thể xác lập cho mình những mục tiêu sống rõ ràng, cụ thể và có thêm động lực để hoàn thành những mục tiêu đó. 

a. Sơ đồ, hình ảnh.

b. Điểm đáng lưu ý:

- Chú thích ngắn gọn tên của phương tiện phi ngôn ngữ.

- Trích dẫn nguồn của phương tiện phi ngôn ngữ (nếu có).

c. Tác dụng:

- Đối với VB Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một: Hệ thống sơ đồ, hình ảnh minh hoạ trực quan thông tin của VB; giúp người đọc dễ hiểu và dễ hình dung nội dung VB hơn.

- Đối với VB Đồ gốm gia dụng của người Việt: Hệ thống hình ảnh tăng hiệu quả trực quan cho những thông tin chính, từ đó, người đọc dễ hiểu VB hơn. Đặc biệt là hệ thống hình ảnh mô tả hình dáng của cái bát ăn cơm được sắp xếp theo trình tự thời gian, hỗ trợ trực quan cho nội dung trình bày về lịch sử phát triển của cái bát ăn cơm ở phần đầu VB.

- Văn bản ngoài sử dụng văn bản đơn thuần còn kết hợp thêm nhiều hình ảnh, số liệu cụ thể chi tiết sinh động khiến cho việc tiếp cận của người đọc nhanh chóng và dễ hiểu hơn.

- Phương tiện phi ngôn ngữ là những phương tiện hình ảnh, số liệu, biểu đồ, sơ đồ… hỗ trợ trong việc truyền tải quan điểm, ý tưởng.

- Việc sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ trong một văn bản thông tin tổng hợp có tác dụng: Cụ thể hóa nội dung thuyết minh, tăng tính sinh động, thu hút người đọc người nghe.

- Dẫn chứng: Trong bài Sơn Đoòng - Thế giới chỉ có một, nội dung văn bản có chứa những hình ảnh minh họa, truyền tải, tăng tính xác thực đối với người đọc.

→ Nhờ vào những yếu tố này, ý tưởng và thông tin bài trở nên thu hút, hấp dẫn người đọc, biến một văn bản thông tin khô khan, nhàm chán thành một văn bản thông tin thú vị. Đồng thời giúp người đọc trong quá trình tìm hiểu không bị mơ hồ, dễ hiểu, dễ hình dung và tiếp nhận thông tin hơn.

- Giúp truyền tải nội dung chính cần cung cấp

- Thông tin đến với bạn đọc nhanh chóng, dễ dàng, dễ hiểu

- Tạo thẩm mĩ, ấn tượng với người đọc