- Qua câu truyện tác giả muốn ca ngợi và phê phán: 

+ Truyện ca ngợi chủ nghĩa yêu nước trong sáng không chút tư lợi cá nhân/ Ca ngợi tinh thần đoàn kết, chung tay, góp sức chống giặc ngoại xâm.

+ Phê phán chiến tranh bạo lực, phi nghĩa hủy hoại cuộc sống con người.

- Trong cuộc sống hiện nay và cả mai sau sẽ có rất nhiều thời điểm đất nước gặp phải những khó khăn, thử thách và chúng ta những chủ nhân tương lai luôn phải dốc sức, dốc lòng bảo vệ đất nước thân yêu của mình. Bảo vệ đất nước không nhằm bất cứ mục đích cá nhân nào.

Tham khảo!

- Câu chuyện đã bồi đắp thêm cho em lòng yêu nước, yêu tiếng nói của dân tộc mình.

- Một lời nhắc nhở nhẹ nhàng hãy biết yêu quý tiếng nói dân tộc mình, yêu tiếng nói dân tộc cũng là yêu nước vì tiếng nói là tài sản quý báu của mỗi dân tộc, thể hiện bản sắc của mỗi dân tộc. Đó là bài học em rút ra được sau khi học xong truyện.

Không gian trong Thu điếu: tĩnh lặng, phảng phất buồn:

- Cảnh thu đẹp nhưng tĩnh lặng và đượm buồn: nước “trong veo” trên một không gian tĩnh, vắng người, ngõ trúc quanh co khách vắng teo.

- Các chuyển động rất nhẹ, rất khẽ, không đủ tạo ra âm thanh

- Đặc biệt câu thơ cuối tạo được một tiếng động duy nhất: "Cá đâu đớp động dưới chân bèo" → Không phá vỡ cái tĩnh lặng, mà ngược lại nó càng làm tăng sự yên ắng, tĩnh mịch của cảnh vật → Thủ pháp lấy động nói tĩnh.

→ Không gian đem đến sự cảm nhận về một nỗi cô quạnh, uẩn khúc trong tâm hồn nhà thơ. Bài thơ nói chuyện câu cá mà thực ra người đi câu cá không chú ý gì vào việc câu cá. Tâm sự của người câu cá là chính là nỗi lòng non nước, nỗi lòng thời thế của nhà nho có lòng tự trọng và lòng yêu quê hương đất nước như Nguyễn Khuyến.

→ Tâm hồn gắn bó tha thiết với thiên nhiên đất nước, một tấm lòng yêu nước thầm kín nhưng không kém phần sâu sắc.

- Ước mơ mà nhân dân muốn gửi gắm trong câu chuyện là cái thiện sẽ luôn chiến thắng cái ác, hướng tới sự công bằng trong xã hội.

- Trong cuộc sống hiện nay hay cả sau này sự công bằng xã hội luôn luôn phải được đề cao thì xã hội mới phát triển và văn minh hơn.

- Không gian trong bài thơ ngày càng thu hẹp lại, cái tĩnh mịch, vắng vẻ càng bao trùm. Mây thu, trời thu, ngõ trúc đều mang nét đặc trưng riêng: thanh sơ, dịu nhẹ, yên tĩnh.

- Không gian ấy phù hợp với tâm trạng đầy uẩn khúc, cô quạnh của tâm hồn tác giả. Qua hoàn cảnh chúng ta có thể hiểu đó là nỗi lòng non nước, nỗi lòng thời thế của nhà nho có lòng tự trọng và lòng yêu quê hương đất nước như Nguyễn Trãi.