- Nguồn gốc tiếng Việt: gắn bó với quá trình hình thành, phát triển của dân tộc Việt Nam, thuộc họ ngôn ngữ Nam Á

- Quan hệ họ hàng của Tiếng Việt có quan hệ với tiếng Mường. Hai nhóm ngôn ngữ đều được hình thành từ tiếng Việt Mường chung (tiếng Việt cổ) – nhóm ngôn ngữ xuất phát từ dòng ngôn ngữ Môn- Khmer thuộc họ ngôn ngữ Nấm

- Lịch sử phát triển của Tiếng Việt: có 4 giai đoạn chính:

    + Thời Bắc thuộc, chống Bắc thuộc: tiếng Việt tiếp xúc lâu dài với tiếng Hán. Mượn tiếng Hán và Việt hóa, từ đó là tiếng Việt trở nên phong phú và phát triển

    + Thời kì độc lập tự chủ: bị tiếng Hán chèn ép nhưng vẫn phát triển nhờ tiếp tục vay mượn tiếng Hán theo hướng Việt hóa, làm cho tiếng Việt phong phú, tinh tế, uyển chuyển

    + Thời Pháp thuộc: tiếng Việt bị chèn ép bởi tiếng Pháp. Những tiếng Việt vẫn có hướng phát triển, văn xuôi tiếng Việt hình thành, phát triển cùng với sự ra đời của hệ thống chữ quốc ngữ

    + Sau cách mạng tháng 8- nay: tiếng Việt phát triển mạnh mẽ hơn. Những từ thuộc ngôn ngữ khoa học được chuẩn hóa tiếng Việt, sử dụng rộng rãi.

b, Một số tác phẩm viết bằng

    + Chữ Hán: Nhật kí trong tù, Nam quốc sơn hà, Thiên trường vãn vọng, Phò giá về kinh

    + Chữ Nôm: Truyện Kiều, Bánh trôi nước, Chinh phụ ngâm, Lục Vân Tiên

    + Chữ quốc ngữ: Viếng lăng Bác, Đoàn thuyền đánh cá, Lặng lẽ Sa Pa, Làng, Hai đứa trẻ…

tham khảo

Văn học:

- Văn học chữ Hán vẫn chiếm ưu thế.

- Văn học chữ Nôm rất phát triển với nhiều thể loại: thơ, truyện.

+ Nội dung sáng tác: viết về hạnh phúc con người, tố cáo những bất công xã hội và bộ máy quan lại thối nát.

+ Nhà thơ nổi tiếng: Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ.

- Văn học dân gian phát triển mạnh mẽ, bên cạnh truyện Nôm dài như Phan Trần, Nhị Độ Mai... còn có truyện Trạng Quỳnh, truyện Trạng Lợn..

Điểm giống nhau cơ bản về văn học nước ta từ thế kỉ XVI – XVIII so với nửa đầu thế kỉ XIX là

 A.

văn học chữ  Hán phát triển.

 B.

xuất hiện nhiều tác phẩm chữ Hán có giá trị.

 C.

văn học chữ  Nôm  phát triển.

 D.

văn học dân gian phát triển mạnh.

19

Chính sách cai trị của nhà Nguyễn tác động như thế nào đến tình hình xã hội Việt Nam nửa đầu thế kỉ XIX?

 A.

Tăng thêm các mâu thuẫn giữa các giai tầng trong xã hội.

 B.

Quần chúng nhân dân bất mãn, xã hội không ổn định.

 C.

Mâu thuẫn xã hội ngày càng sâu sắc, các phong trào đấu tranh bùng nổ.

 D.

Tình hình xã hội ổn định.

20

Những thành công bước đầu trong nghề làm đồng hồ, chế tạo được máy xẻ gỗ, đóng được tàu thủy chạy bằng máy hơi nước của những người thợ thủ công nước ta chứng tỏ

 A.

Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã du nhập vào nước ta

 B.

Tài năng sáng tạo của những người thợ thủ công của nước ta nửa đầu thế kỉ XIX

 C.

Chính sách quan tâm khuyến khích phát triển nghề nghiệp của nhà nước phong kiến

 D.

Trình độ khoa học, kĩ thuật của Việt nam đã bắt kịp với thế giới

C
C
B

Điểm giống nhau cơ bản về văn học nước ta từ thế kỉ XVI – XVIII so với nửa đầu thế kỉ XIX là

 A.

văn học chữ  Hán phát triển.

 B.

xuất hiện nhiều tác phẩm chữ Hán có giá trị.

 C.

văn học chữ  Nôm  phát triển.

 D.

văn học dân gian phát triển mạnh.

19

Chính sách cai trị của nhà Nguyễn tác động như thế nào đến tình hình xã hội Việt Nam nửa đầu thế kỉ XIX?

 A.

Tăng thêm các mâu thuẫn giữa các giai tầng trong xã hội.

 B.

Quần chúng nhân dân bất mãn, xã hội không ổn định.

 C.

Mâu thuẫn xã hội ngày càng sâu sắc, các phong trào đấu tranh bùng nổ.

 D.

Tình hình xã hội ổn định.

20

Những thành công bước đầu trong nghề làm đồng hồ, chế tạo được máy xẻ gỗ, đóng được tàu thủy chạy bằng máy hơi nước của những người thợ thủ công nước ta chứng tỏ

 A.

Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã du nhập vào nước ta

 B.

Tài năng sáng tạo của những người thợ thủ công của nước ta nửa đầu thế kỉ XIX

 C.

Chính sách quan tâm khuyến khích phát triển nghề nghiệp của nhà nước phong kiến

 D.

Trình độ khoa học, kĩ thuật của Việt nam đã bắt kịp với thế giới

Tham khảo

Chuyển biến về chữ viết, văn học, khoa học và nghệ thuật

- Chữ viết:

+ Các giáo sĩ phương Tây dùng chữ cái La-tinh để ghi âm tiếng Việt.

+ A-lếch-xăng Đơ-Rốt là người có công hình thành nên phương cách viết tiếng Việt bằng mẫu tự La-tinh

- Văn học:

+ Văn thơ Nôm phát triển mạnh mẽ. Các tác phẩm tiêu biểu là: Chinh phụ ngâm, Cung oán ngâm khúc, Thượng kinh ký sự,…

+ Văn học dân gian cũng phát triển phong phú.

- Khoa học:

+ Sử học: có những công trình tiêu biểu như: Phủ biên tạp lục (Lê Quý Đôn), Ô Châu cận lục (Dương Văn An), Thiên Nam ngữ lục (khuyết danh)...

+ Địa lí: có bộ sách Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư của Đỗ Bá.

+ Khoa học quân sự: có tác phẩm Hổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ.

- Nghệ thuật:

+ Nghệ thuật điêu khắc chuyên nghiệp, tinh tế, phong phú.

+ Nghệ thuật biểu diễn: hát chèo thịnh hành Đàng Ngoài; hát tuồng phổ biến ở Đàng Trong…

Tham khảo

- Văn học chữ Hán: mất dần vị thế độc tôn.

- Văn học chữ Nôm: được dùng nhiều trong sáng tác thơ văn. Nhà thơ Nôm nổi tiếng: Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phùng Khắc Hoan, Đào Duy Từ…

- Văn học dân gian: hình thành và phát triển mạnh với nhiều thể loại phong phú, mang đậm tính dân tộc, dân gian.

- Văn học chữ Quốc ngữ đã xuất hiện nhưng chưa phổ biến.

- Sử học: Ô châu  cận lục, Đại Việt thông sử, Phủ biên tạp lục,  Đại Việt sử ký tiền biên, Thiên Nam ngữ lục.

-  Địa lý: Thiên nam tứ chi lộ đồ thư.

-  Quân sự: Khổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ.

-  Triết học có Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn.

-  Y học có Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác .

- Kỹ thuật: đúc súng đại bác theo kiểu phương Tây, đóng thuyền chiến, xây thành luỹ.

- Nghệ thuật điêu khắc chuyên nghiệp, tinh tế, phong phú, tiêu biểu là các hình trang trí trên đình làng, chùa, tượng thờ.

- Các hình thức sinh hoạt văn hóa như đua thuyền, đánh cầu, đánh vật,.. trở nên phổ biến.

- Nghệ thuật sân khấu: hát chèo (Đàng Ngoài), hát tuồng (Đàng Trong) phát triển.

Lời giải:

- Sự phát triển rực rỡ của văn hoá Nôm cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX đã nói lên sự phát triển ngày càng phong phú và hoàn thiện của chữ Nôm-chữ Quốc âm. Khẳng định sự tự chủ trong văn hóa dân tộc.

- Văn hóa dân tộc phát triển đến đỉnh cao với nhiều tác phẩm, tác giả nổi tiếng, chứng tỏ cuối thế kỉ XVIII – nửa đầu thế kỉ XIX văn học chữ Nôm hơn hẳn văn học chữ Hán về số lượng và chất lượng.

Đáp án cần chọn là: C

1=> vẫn chiếm ưu thế,

2=> phát triển mạnh

1.chiếm ưu thế

2.phát triển

Đáp án A

Câu 1:

thế kỉ XVIII – nửa đầu thế kỉ XIX, văn học viết bằng chữ Nôm phát triển đến đỉnh cao vì :

– Văn học viết bằng chữ Nôm phát triển rực rỡ và hơn hẳn văn học chữ Hán cả về số lượng và chất lượng.

– Xuất hiện nhiều tác phẩm kiệt xuất, tiêu biểu như Truyện Kiều của Nguyễn Du, Chinh phụ ngâm khúc, Cung oán ngâm khúc, thơ của Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan, Cao Bá Quát…

Câu 2:

Những thành tựu về kĩ thuật đó là:

-Từ thế kỉ XVIII, một số kĩ thuật ở phương Tây đã ảnh hưởng vào nước ta

-Thợ thủ công nước ta đã chế tạo được máy xẻ gỗ và thí nghiệm thành công tàu thủy chạy bằng hơi nước.

Những thành tựu đó đã phản ánh rằng:

-Tài năng sáng tao của những người thợ thủ công nước ta

-Đưa nền nghệ thuật sáng tạo nước ta nâng lên một tầng cao mới

+ Nhưng chỉ tiếc rằng những thành tựu đó chưa được nhà nước khuyến khích và đưa vào ứng dụng hiệu quả