a, 2x + 2y = 2(x + y)

b, 5x + 20y = 5x + 4.5y = 5(x + 4y)

c, 6xy - 30y = 6xy - 5.6y = 6y(x - 5)

Bạn học căn thức chưa ?

phan tich cac da thuc sau thanh nhan tu theo mau:

a)\(2x^3-x\)

\(=x\left(2x^2-1\right)\)

\(=x\left(\left(\sqrt{2}x\right)^2-1^2\right)\)\

\(=x\left(\sqrt{2}x-1\right)\left(\sqrt{2}x+1\right)\)

b)\(5x^2\left(x-1\right)-15x\left(x-1\right)\)

\(=\left(5x^2-15x\right)\left(x-1\right)\)

\(=5x\left(x-3\right)\left(x-1\right)\)

d)\(3x\left(x-2y\right)+6y\left(2y-x\right)\)

\(=3x\left(x-2y\right)-6y\left(x-2y\right)\)

\(=\left(3x-6y\right)\left(x-2y\right)\)

\(=3\left(x-2y\right)\left(x-2y\right)\)

\(=3\left(x-2y\right)^2\)

x^3 - x + 3x^2y + 3xy^2 + y^3 - y

=x³+y³+3x²y+3xy²-x-y

=(x+y)(x²-xy+y²)+3xy(x+y)-(x+y)

=(x+y)(x²-xy+y²+3xy-1)

=(x+y)(x²+2xy+y²-1)

=(x+y)[(x+y)²-1]

=(x+y)(x+y-1)(x+y+1)

x^2 + 5x - 6

=x²-x+6x-6

=x.(x-1)+6.(x-1)

=(x-1)(x+6)

Đặt biến phụ y = x + ( a + b)/2 và biến đổi P(x) về dạng  

  mx⁴ + nx² + p

     Ví dụ: Phân tích   P(x) = (x – 3)⁴ + ( x – 1) ⁴ – 16 thành nhân tử.

HD:

          Đặt y = x – 2 lúc đó P(x) trở thành

Q(y) = (y – 1)⁴ + ( y + 1) ⁴ – 16

                  = 2y⁴ + 12y² – 14

                  = 2(y² + 7)( y² – 1)

                  = 2(y² + 7)(y – 1)(y + 1)

          Do đó:  P(x) = 2(x² – 4x + 11)(x – 3)(x – 1).

    1.6.3. Khai thác bài toán: 

     Bằng cách đặt ẩn phụ , ta có thể giải các bài toán tương tự như sau:

Bài toán 1.1: Phân tích đa thức

    A = 

Bài toán 1.2: Phân tích đa thức

    B = 

Bài toán 1.3: Phân tích đa thức

    C = (

1.7. Phương pháp thêm bớt cùng một hạng tử.

     1.7.1. Phương pháp :

          Thêm bớt cùng một hạng tử để đa thức có nhiều hạng tử hơn có dạng hằng đẳng thức rồi dùng phương pháp  nhóm các hạng tử và đặt nhân tử chung để tiếp tục phân tích. Thông thường hay đưa về dạng  các hằng đẳng thức đáng nhớ sau khi thêm bớt.

     1.7.2. Ví dụ:

          Phân tích các đa thức  sau thành nhân tử

1) a3 + b3 + c3 – 3abc

2) x5  – 1    

3) 4x4  + 81 

4) x8 + x4 + 1

HD:

          Các hạng tử của  các đa thức đã cho không chứa thừa số chung, không có một dạng hằng đẳng thức nào, cũng không thể nhóm các số hạng. Vì vậy ta phải biến đổi đa thức bằng cách thêm bớt cùng một hạng tử để có thể vận dụng các phương pháp phân tích đã biết.

1)      a³ + b³ + c³ – 3abc

Ta sẽ thêm và bớt  3a²b +3ab²  sau đó nhóm để phân tích tiếp

           a³ + b³ + c³ = (a³ + 3a²b +3ab² + b³) + c³ – (3a²b +3ab² + 3abc)

                            = (a + b)³ +c³ – 3ab(a + b + c)

                            = (a + b + c)[(a + b)² – (a + b)c + c² – 3ab]

                            = (a + b + c)(a² + 2ab + b² – ac – bc + c² – 3ab]

                            = (a + b + c)(a² + b² + c² – ab – ac – bc)

2)      x⁵ – 1     

Ta sẽ thêm và bớt x sau đó dùng phương pháp nhóm: 

           x⁵  – 1   = x⁵ – x + x – 1

                        = (x⁵ – x) + (x – 1)

                        = x(x⁴ – 1) + ( x – 1)

                       = x(x² – 1)(x² + 1) + (x - 1)

                       = x(x +1)(x – 1)(x² + 1) + (  x – 1)

                       = (x – 1)[x(x + 1)(x² + 1) + 1].

3)      4x⁴ + 81 

Ta sẽ thêm và bớt 36x² sau đó nhóm các hạng tử phù hợp để có dạng hằng đẳng thức:

          4x⁴ + 81  =  4x⁴  + 36x² + 81 – 36x²

                        = ( 2x² + 9)² – (6x)²

                        =  (2x² + 9 – 6x)(2x² + 9 + 6x)

4)      x⁸ + x⁴ + 1

Ta sẽ thêm và bớt x⁴ sau đó nhóm các hạng tử sử dụng các hằng đẳng thức để phân tích tiếp:

          x⁸ + x⁴ + 1   = x⁸ + 2x⁴ + 1 – x⁴ = (x⁴ + 1)² – x⁴

                              = (x⁴ + 1 – x²)(x⁴ + 1 + x²)

                              =(x⁴ – x² + 1)(x⁴ + 2x² – x² + 1)

                              =(x⁴ – x² + 1)[(x² + 1)² – x² ]

                              =( x⁴ – x² + 1)(x² + 1 + x²)(x² + 1 – x²)

                              = (x⁴ – x² + 1)(2x² + 1).

    1.7.3.Khai thác bài toán: 

     Bằng phương pháp thêm bớt hạng tử, ta có thể giải các bài toán tương tự như sau:

Bài toán 1.1: Phân tích đa thức

    M = x⁴ + 4y⁴

Bài toán 1.2: Phân tích đa thức

   N = x⁴ + x² + 1

Bài toán 1.3: Phân tích đa thức

   P = (1 + x²)² – 4x(1 + x²)

a: 2x^2y-50xy=2xy(x-25)

b: 5x^2-10x=5x(x-2)

c: 5x^3-5x=5x(x^2-1)=5x(x-1)(x+1)

d: \(x^2-xy+x=x\left(x-y+1\right)\)

e: x(x-y)-2(y-x)

=x(x-y)+2(x-y)

=(x-y)(x+2)

f: 4x^2-4xy-8y^2

=4(x^2-xy-2y^2)

=4(x^2-2xy+xy-2y^2)

=4[x(x-2y)+y(x-2y)]

=4(x-2y)(x+y)

f1: x^2ỹ-y^2+y

=(x-y)(x+y)+(x+y)

=(x+y)(x-y+1)

a) \(x^2+4x-y^2+4\)

\(=\left(x+2\right)^2-y^2\)

\(=\left(x+2-y\right)\left(x+2+y\right)\)

b) \(3x^2+6xy+3y^2-3z^2\)

\(=3\left(x^2+2xy+y^2-z^2\right)\)

\(=3\left[\left(x+y\right)^2-z^2\right]\)

\(=3\left(x+y-z\right)\left(x+y+z\right)\)

c) \(x^2-2xy+y^2-z^2+2zt-t^2\)

\(=\left(x-y\right)^2-\left(z-t\right)^2\)

\(=\left(x-y-z+t\right)\left(x-y+z-t\right)\)

a) Xem lại đề

b) x³ - 4x²y + 4xy² - 9x

= x(x² - 4xy + 4y² - 9)

= x[(x² - 4xy + 4y² - 3²]

= x[(x - 2y)² - 3²]

= x(x - 2y - 3)(x - 2y + 3)

c) x³ - y³ + x - y

= (x³ - y³) + (x - y)

= (x - y)(x² + xy + y²) + (x - y)

= (x - y)(x² + xy + y² + 1)

d) 4x² - 4xy + 2x - y + y²

= (4x² - 4xy + y²) + (2x - y)

= (2x - y)² + (2x - y)

= (2x - y)(2x - y + 1)

e) 9x² - 3x + 2y - 4y²

= (9x² - 4y²) - (3x - 2y)

= (3x - 2y)(3x + 2y) - (3x - 2y)

= (3x - 2y)(3x + 2y - 1)

f) 3x² - 6xy + 3y² - 5x + 5y

= (3x² - 6xy + 3y²) - (5x - 5y)

= 3(x² - 2xy + y²) - 5(x - y)

= 3(x - y)² - 5(x - y)

= (x - y)[(3(x - y) - 5]

= (x - y)(3x - 3y - 5)

a) x^2+4x+3=x^2+x+3x+3=x(x+1)+3(x+1)=(x+1)(x+3)

b) 4x^2+4x-3=4x^2+4x+1-4=(2x+1)^2-4=(2x+1-2)(2x+1+2)=(2x-1)(2x+3)

c) x^2-x-12=x^2-4x+3x-12=x(x-4)+3(x-4)=(x-4)(x+3)

d) 4x^4+4x^2y^2-8y^4=4(x^4+x^2y^2-2y^4)=4(x^4-x^2y^2+2x^2y^2-2y^4)=4(x^2-y^2)(x^2+2y^2)=4(x-y)(x+y)(x^2+2y^2)

a) \(x^2+4x+3\)

\(=x^2+x+3x+3\)

\(=\left(x^2+x\right)+\left(3x+3\right)\)

\(=x\left(x+1\right)+3\left(x+1\right)\)

\(=\left(x+1\right)\left(x+3\right)\)

c) \(x^2-x-12\)

\(=x^2-4x+3x-12\)

\(=\left(x^2-4x\right)+\left(3x-12\right)\)

\(=x\left(x-4\right)+3\left(x-4\right)\)

\(=\left(x-4\right)\left(x+3\right)\)

\(x^2+4x+3\)

\(=x^2+x+3x+3\)

\(=x\left(x+1\right)+3\left(x+1\right)\)

\(=\left(x+1\right)\left(x+3\right)\)