- Những đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa đế quốc:

+ Quá trình tập trung vốn và tập trung sản xuất dẫn đến sự hình thành của các công ty độc quyền.

+ Sự kết hợp giữa tư bản công nghiệp với tư bản ngân hàng tạo nên tầng lớp tư bản tài chính.

+ Đẩy mạnh xuất khẩu tư bản, dưới 2 hình thức chủ yếu là: đầu tư sản xuất, kinh doanh trực tiếp tại các thuộc địa hoặc cho vay lãi.

+ Tăng cường xâm chiếm thị trường, thuộc địa.

- Đặc trưng quan trọng nhất của chủ nghĩa đế quốc là: tăng cường xâm chiếm thị trường và thuộc địa. Vì:

+ Thị trường và thuộc địa có vai trò vô cùng quan trọng đến sự phát triển hưng thịnh của các nước đế quốc (ví dụ: cung cấp tài nguyên, nhân công để phục vụ cho sự phát triển của chính quốc,…).

+ Vấn đề thị trường và thuộc địa là một trong những yếu tố quan trọng, chi phối đến chính sách đối ngoại của các nước đế quốc.

+ Việc các nước đế quốc đẩy mạnh xâm chiếm thị trường và thuộc địa cũng dẫn đến nhiều chuyển biến quan trọng trong tình hình chính trị thế giới (ví dụ: làm bùng lên phong trào đấu tranh giành độc lập sôi nổi ở các nước thuộc địa, phụ thuộc; là nguyên nhân sâu xa dẫn đến 2 cuộc Chiến tranh thế giới,…)

(*) Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân.

Đáp án cần chọn là: D

Khi nước Đức chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, tầng lớp quý tộc tư sản vẫn giữ vai trò quan trọng. Đường lối đối ngoại của Đức là công khai đòi chia lại thị trường và thuộc địa, ráo riết chạy đua vũ trang để thỏa mãn nhu cầu của giới cầm quyền. Tính chất quân phiệt hiếu chiến là đặc điểm nổi bật của chủ nghĩa đế quốc Đức.

 

Khi nước Đức chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, tầng lớp quý tộc tư sản vẫn giữ vai trò quan trọng. Đường lối đối ngoại của Đức là công khai đòi chia lại thị trường và thuộc địa, ráo riết chạy đua vũ trang để thỏa mãn nhu cầu của giới cầm quyền. Tính chất quân phiệt hiếu chiến là đặc điểm nổi bật của chủ nghĩa đế quốc Đức.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 1:Tình hình kinh tế chính trị các nước Anh, Pháp, Đức và Mĩ.

1. Anh

Kinh tế: Phát triển chậm, đứng thứ ba thế giới Đầu thế kỉ XX, xuất hiện các công ty độc quyền. Chính trị: Chế độ quân chủ lập hiến, Đảng tự do và Đảng Bảo thủ thay nhau cầm quyền.

=> Chủ nghĩa đế quốc Anh: “Chủ nghĩa đế quốc thực dân”.

2. Pháp

Kinh tế: Đứng vị trí thứ 4 thế giới Đầu thế kỉ XX, các công ty độc quyền xuất hiện chi phối nền kinh tế Pháp Chính trị: Nền cộng hòa thứ III. Thi hành chính sách phục vụ quyền lợi của giai cấp tư sản.

=> Chủ nghĩa đế quốc Pháp “chủ nghĩa đế quốc cho vay lãi”.

3. Đức

Kinh tế: Đứng đầu châu Âu, đứng thế hai thế giới Các công ty độc quyền ra đời chi phối kinh tế Đức. Chính trị: Quân chủ lập hiến, theo liên bang Thực hiện chính sách đối nội, đối ngoại, phản động

=> Chủ nghĩa đế quốc Đức “chủ nghĩa đế quốc quân phiệt, hiếu chiến”.

4. Mĩ

Kinh tế: Sản xuất công nghiệp đứng đầu thế giới Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, các công ty độc quyền khổng lồ ra đời.

=> Mĩ chuyển sang giai đoạn đế quốc

Chính trị: Đề cao vai trò tổng thống, do hai Đảng Cộng hòa và Dân chủ thay nhau cầm quyền. Tăng cường bành trướng, tranh giành thuộc địa.

Câu 2:Đặc điểm của đế quốc Anh Pháp Đức:
1. Anh: đế quốc thực dân với hệ thống thuộc địa rộng lớn
2. Pháp: đế quốc cho vay nặng lãi
3. Đức: đế quốc quân phiệt hiếu chiến.

Giải thích:

- Anh: chủ nghĩa đế quốc thực dân vì sự tồn tại và phát triển của chủ nghĩa đế quốc anh chủ yếu dựa vào việc bóc lột hệ thống thuộc địa của nó.
- Pháp: chủ nghĩa đế quốc cho vay lãi vì sự tồn tại và phát triển của CNĐQ Pháp chủ yếu dựa vào việc cho các nước tư bản chậm phát triển vay lấy lãi.
- Đức: chủ nghĩa đế quốc quân phiệt, hiếu chiến vì Đức Đề cao chủng tộc Đức, đàn áp phong trào công nhân, truyền bá bạo lực, tích cực chạy đua vũ trang.
- Mĩ: là xứ sở của những ông vua công nghiệp vì cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ
XX các công ty độc quyền khổng lồ của Mĩ ra đời.

Câu 3:

Nét đặc trưng cơ bản của chủ ngĩa đế quốc:

1. Trong công nghiệp, quá trình tập trung vốn ngày càng lớn, từ đó các công ty độc quyền ra đời lũng đoạn đời sống kinh tế.
2. Hình thành tầng lớp tư bản tài chính.
3. Tư bản tài chính còn đầu tư vốn ra nước ngoài đem lại lợi nhuận cao, từ đó, thúc đẩy quá trình xâm lược thuộc địa.

Câu 3: Hai đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa đế quốc là:

+ Có các công ty độc quyền chỉ phối toàn bộ đời sống, kinh tế và chính trị.

+ Chủ trương khai thác và mở rộng thuộc địa.

Chủ nghĩa đế quốc là "chính sách mở rộng quyền lực và tầm ảnh hưởng của một quốcgia thông qua hoạt động thuộc địa hóa bằng vũ lực hoặc các phương thức khác". ... "Chủ nghĩa đế quốc chính thức" được định nghĩa là "sự quản lý tự nhiên hay cai trị thực dân hoàn toàn

Có hai sự kiện chính : Sự xuất hiện của các công ti độc quyền và chiến tranh tranh giành lãnh thổ với các nước đế quốc khác.

Thứ nhất, sự xuất hiện các công ty độc quyền chi phối nền kinh tế như: Mitxui, Mitxubishi …Chủ nghĩa tư bản có hai giai đoạn phát triển là: chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh và chủ nghĩa tư bản độc quyền. Chủ nghĩa tư bản độc quyền còn gọi là chủ nghĩa đế quốc. Như vậy, đặc điểm chung nhất của chủ nghĩa đế quốc ở tất cả các nước là sự xuất hiện của các công ty độc quyền, và Nhật cũng không nằm ngoài quy luật chung ấy Thứ hai, đẩy mạnh chiến tranh xâm lược qua hai cuộc chiến tranh Trung - Nhật (1894), Nga - Nhật (1904-1905).

a. Kinh tế Tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh mẽ

Ra đời các công ti độc quyền

bành truớng ra các lãnh thổ khác

b. Điểm khác :

nhật bản : vua thi hành : dễ dàng, không gặp cản trở như các nước đế quốc khác

bọn quân nhân hiếu chiến dựa vào sức mạnh quân đội để nắm chính quyền.
Nước Nhật đề cao sức mạnh quân sự, ca ngợi quân đội, xem nền tảng của sự phồn vinh của quốc gia là lực lượng quân đội. Quân ở đây là quân đội, ko phải vua. Mà quân đội đ.c đầu tư nhiều, quá mạnh và đ.c đề cao sẽ sinh tâm lí phải "sử dụng" lực lượng đó.

Chủ nghĩa quân phiệt là trào lưu tư tưởng của một chính phủ hay của quần chúng chủ trương tăng cường sức mạnh quân sự, chuẩn bị dùng nó một cách hung tợn để bảo vệ hay đòi hỏi quyền lợi của quốc gia. Chủ nghĩa quân phiệt luôn luôn là yếu tố quan trọng của những ý thức hệ đế quốc, hay xâm lược của nhiều quốc gia trong suốt lịch sử loài người. Những thí dụ tiêu biểu như thành phố Hy Lạp Sparta, Đế quốc La Mã, Đế quốc Phổ, Đế quốc Anh, Đế quốc Nhật Bản, Đế quốc Mông Cổ, Đức Quốc xã và chủ nghĩa đế quốc Mỹ.

1.

* Đế quốc Đức:

- Thể chế trính trị: Đi theo con đường phát xít.

- Đặc điểm:

* Kinh tế :

- Công nghiệp Đức đứng đầu Châu Au , hạng nhì thế giới sau Mỹ do :

+ Thị trường dân tộc thống nhất .

+ Nhờ tiền bồi thường chiến tranh của Pháp .

+ Có nhiều than đá , biết ứng dụng những thành tựu mới nhất của khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

- Quá trình tập trung sản xuất và tư bản , hình thành công ty luyện kim, than đá chi phối nền kinh tế Đức .

- Các công ty độc quyền của Đức ra đời trong điều kiện : kinh tế Đức phát triển nhan h , đứng đầu Châu Âu và đứng thứ hai thế giới sau Mỹ về công nghiệp.

* Chính trị :

- Thể chế liên bang , nhà nước chuyên chế dưới sự thống trị của quý tộc địa chủ và tư sản độc quyền .

- Thi hành chính sách đối nội và đối ngoại phản động ; tích cực chạy đua vũ trang và xâm chiếm thuộc địa .

- Giai cấp thống trị hiếu chiến âm mưu dùng vũ lực để chia lại thế giới nên chủ nghĩa đế quốc là“Chủ nghĩa quân phiệt , hiếu chiến”

* Đế quốc Mỹ:

- Thể chế trính trị: Đi theo con đường Cộng hòa liên bang.

- Đặc điểm:

* Kinh tế :

- Công nghiệp Mỹ từ vị trí thứ tư vươn lên đứng nhất thế giới do:

+ Tài nguyên thiên nhiên phong phú .

+ Thị trường trong nước mở rộng , thu hút nhân lực từ Châu Âu.

+ Ứng dụng khoa học kỹ thuật và hợp lý hóa sản xuất .

+ Lợi dụng vốn đầu tư từ Châu Âu .

+ Đất nước hòa bình lâu dài .

- Các công ty độc quyền Mỹ hình thành khi kinh tế phát triển mạnh nhất trong các nước công nghiệp, vươn lên đứng nhất thế giới , năm 1894 công nghiệp Mỹ gấp đôi Anh và bằng nửa các nước Tây Âu gộp lại .

- Công ty độc quyền khổng lồ xuất hiện :như vua dầu mỏ của Rốc phe lơ, vua thép Moóc gan ,vua xe hơi Hen ri Fo , họ đã lũng đoạn trong nước và quốc tế về kinh tế và chính trị , nên Mỹ là xứ sở của các “Vua công nghiệp”

- Nông nghiệp với phương pháp canh tác hiện đại .

* Chính trị :

- Vai trò tổng thống do 2 đảng Dân Chủ và Cộng hòa thay nhau cầm quyền.

- Chính sách đối nội , đối ngoại phục vụ cho Giai cấp tư sản .

- Mở rộng biên giới đến Thái Bình Dương .

- Chiến tranh với Tây Ban Nha để giành thuộc địa Cuba và Phi líp pin.

- Dùng sức mạnh của đô la để can thiệp vào Trung và Nam Mỹ .

2.

- Có 1 nền kinh tế phát triển.

- Các công ty độc quyền độc quyền xuất hiện.

- Lủng đoạn nền kinh tế và chính trị

- Cho phối đời sống kinh tế - xã hội của đất nước

3.

- đó là mâu thuẫn giữa các nước đê quốc với nhau.

- Mâu thuẫn giữa nhân dân lao động với giai cấp tư sản.

- Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản với giai cấp vô sản