ý nghĩa của công nghệ tế bào
Thế nào là công nghệ tế bào động vật? Nêu nguyên lí và một số thành tựu của công nghệ tế bào động vật.
• Khái niệm công nghệ tế bào động vật: Công nghệ tế bào động vật là quy trình công nghệ nuôi cấy các loại tế bào động vật và tế bào người trong môi trường nhân tạo để tạo ra một lượng lớn tế bào nhằm mục đích nghiên cứu và ứng dụng trong thực tế.
• Nguyên lí của công nghệ tế bào động vật: Nuôi cấy các tế bào gốc trong môi trường thích hợp và tạo điều kiện để chúng phân chia rồi biệt hóa thành các loại tế bào khác nhau.
• Thành tựu của công nghệ tế bào động vật: Ba thành tựu nổi bật và có ý nghĩa lớn trong thực tiễn của công nghệ tế bào động vật là nhân bản vô tính vật nuôi, liệu pháp tế bào gốc, liệu pháp gene.
- Nhân bản vô tính vật nuôi:
+ Là công nghệ tạo ra các con vật giống hệt nhau về kiểu gene không thông qua quá trình sinh sản hữu tính.
+ Công nghệ nhân giống vô tính đã áp dụng thành công cho một số loài như ếch, bò, lợn, cừu, ngựa, lừa, mèo, chó, khỉ nhưng nổi bật nhất là nhân bản ở cừu Dolly năm 1996.
+ Công nghệ nhân giống vô tính không chỉ nhằm mục đích sinh sản tạo ra nhiều cá thể có cùng kiểu genne ưu việt mà chúng còn làm tăng sống lượng các thể của những loài có nguy cơ tuyệt chủng.
- Liệu pháp tế bào gốc:
+ Là phương pháp chữa bệnh bằng cách truyền tế bào gốc được nuôi cấy ngoài cơ thể vào người bệnh để thay thế các tế bào bị bệnh di truyền.
+ Ưu điểm của phương pháp này là cơ thể người sẽ không loại thải tế bào ghép nhưng để tránh vấn đề vi phạm đạo đức, các nhà khoa học đã tìm kiếm, nhân nuôi các loại tế bào gốc tách chiết từ các mô của người trưởng thành.
+ Liệu pháp tế bào gốc được kì vọng sẽ chữa được các bệnh Parkinson, bệnh tiểu đường type 1, người có cơ tim bị tổn thương do đột quỵ hay bị tổn thương các tế bào thần kinh, các bệnh ung thư. Đồng thời, thành tựu trong nuôi cấy các tế bào động vật cũng cho phép việc ứng dụng nghiên cứu phát triển thịt nhân tạo hoặc sản xuất các protein chữa bệnh cho người.
- Liệu pháp gene:
+ Là phương pháp chữa bệnh di truyền nhờ thay thế gene bệnh bằng gene lành bằng cách: Nhân nuôi tế bào trong ống nghiệm, chỉnh sửa gen hoặc thay thế các gene bệnh của tế bào bằng gene lành → Sàng lọc các tế bào đã được chỉnh sửa gene và nhân bản trong ống nghiệm → Truyền các tế bào chỉnh sửa gene vào cơ thể bệnh nhân.
+ Liệu pháp thay thế gene chỉ sử dụng được cho người bệnh di truyền do hỏng một gene nhất định và tế bào bị bệnh phải thuộc loại tế bào liên tục phân chia trong suốt cuộc đời của bệnh nhân.
Cho một số phát biểu về ứng dụng của di truyền học đối với công tác tạo giống mới: (1). Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở thế hệ lai F1 trong lai khác dòng.
(2). Tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến nhân tạo chủ yếu áp dụng ở động vật và vi sinh vật.
(3). Công nghệ tế bào thực vật có thể tạo ra giống mới mang đặc điểm của 2 loài mà phương pháp thông thường không tạo ra được.
(4). Công nghệ tế bào động vật có mục tiêu tạo ra giống mới mang nhiều đặc điểm di truyền quý của các loài động vật.
(5). Gắn gen cần chuyển vào thể truyền có ý nghĩa là giúp gen cần chuyển có thể hoạt động được trong tế bào nhận.
Có bao nhiêu phát biểu đúng?
A. 4
B. 2
C. 1
D. 3
Đáp án : D
Các phát biểu đúng là : 1, 3, 5
Đáp án D
2 sai áp dụng chủ yếu cho thực vật và vi sinh
4 sai, công nghệ tế bào động vật chủ yếu là để nhân giống các giống quí
Mục đích của công nghệ tế bào là gì ?
Mục đích của công nghệ gen là gì ?
Mục đích của công nghệ tế bào là: Tạo ra những mô, cơ quan hay cơ thể hoàn chỉnh với đầy đủ các tính trạng của cơ thể gốc.
Mục đích của công nghệ gien là: Để sản xuất ra các sản phẩm hàng hóa trên quy mô công nghiệp.
Ưu thế nổi bật của lai tế bào sinh dưỡng trong công nghệ tế bào thực vật là
A. tạo giống cây trồng có kiểu gen đồng hợp tử
B. tạo giống cây trồng mang đặc điểm của hai loài
C. nhân nhanh được nhiều giống cây trồng quý hiếm
D. tạo ra nhiều giống cây trồng biến đổi gen
Ưu thế nổi bật của lai tế bào sinh dưỡng (Xôma) trong công nghệ tế bào thực vật là:
A. Tạo ra giống cây có kiểu gen đồng hợp về tất cả các gen.
B. Tạo giống mới mang đặc điểm của hai loài mà bằng cách tạo giống thông thường không thể tạo ra.
C. Nhân nhanh được nhiều cây quí hiếm.
D. Tạo ra những giống cây trồng biến đổi gen.
Đáp án B
Ưu thế nổi bật của lai tế bào sinh dưỡng (Xôma) trong công nghệ tế bào thực vật là: Tạo giống mới mang đặc điểm của hai loài mà bằng cách tạo giống thông thường không thể tạo ra. Vậy B đúng
- A sai vì đó là ưu điểm của nuôi cấy hạt phấn kết hợp với lưỡng bội hóa
- C sai vì đó là ưu điểm của nuôi cấy mô tế bào
- D sai vì đó là ưu điểm của nuôi cấy mô tế bào.
Sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông có ý nghĩa quyết định đối với nền kinh tế nào sau đây?
A. Kinh tế nông nghiệp.
B. Kinh tế công nghiệp.
C. Kinh tế tri thức.
D. Các ý trên đúng.
ÔN TẬP KHTN 6.
Câu 1. Em hãy cho biết ý nghĩa của sự lớn lên và sinh sản của tế bào? Từ một tế bào ban đầu trải qua 5 lần phân chia liên tiếp thì số lượng tế bào con thu được là bao nhiêu?
* Ý nghĩa của sự lớn lên và sinh sản của tế bào:
+ Sự sinh sản của tế bào làm tăng số lượng tế bào, thay thế các tế bào già, tế bào bị tổn thương hay chết.
+ Giúp cơ thể lớn lên (sinh trưởng) và phát triển.
* Từ một tế bào ban đầu trải qua 5 lần phân chia thì số lượng tế bào con thu được là 32 tế bào con.
Câu 2. So sánh tế bào động vật và tế bào thực vật?
So sánh tế bào động vật và tế bào thực vật
* Giống nhau:
- Đều là tế bào cấu tạo nên cơ thể sống.
- Đều có 3 thành phần cơ bản là: Màng tế bào, tế bào chất, nhân.
* Khác nhau:
Tế bào động vật Tế bào thực vật
+ Không có thành tế bào
+ không có lục lạp
+ Không bào nhỏ + Có thành tế bào
+ Có lục lạp
+ Không bào lớn hơn nhiều.
Câu 3. Em hãy cho biết biện pháp để phòng chống các bệnh do nguyên sinh vật gây nên ở người?
Biện pháp để phòng chống các bệnh do nguyên sinh vật gây nên ở người:
- Tiêu diệt côn trùng trung gian gây bệnh, vệ sinh an toàn thực phẩm: ăn chín uống sôi, rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, bảo quản thức ăn đúng cách.
- Vệ sinh môi trường xung quanh sạch sẽ, tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường và an toàn thực phẩm.
Câu 4 . Kể một số cách bảo quản thức ăn tránh bị hỏng do vi khuẩn ở gia đình em?
(HS nêu được 4 cách khác đạt điểm tối đa)
Câu 5. Quan sát thực vật trong vườn thấy các cây sau: Bèo Nhật Bản; hoa đào; xoài. Hãy xây dựng khóa lưỡng phân để phân biệt các cây trên?
Các bước Đặc điểm Tên cây
1a
Cây sống dưới nước Bèo Nhật Bản
1b Cây sống trên cạn Đi tới bước 2 (hoa đào, xoài)
2a Cây ăn quả Xoài
2b Cây làm cảnh Cây hoa đào
Câu 6. Sinh vật đơn bào được cấu tạo từ bao nhiêu tế bào?
Câu 7. Nhiệt kế y tế thủy ngân hoạt động dựa trên hiện tượng nào?
Câu 8. Người ta sử dụng dụng cụ nào để đo thời gian?
Câu 9. Tế bào là gì?
Câu 10. Môi trường sống nào có độ đa dạng loài thấp?
Câu 11. Tế bào động vật nào không có bào quan?
Câu 12. Lương thực là gì?
Câu 13. Tập hợp các mô thực hiện cùng một chức năng nào:
Câu 14. Để tách các chất lỏng không hòa tan trong nhau và tách lớp nên dùng phương pháp nào?
Câu 15. Biện pháp nào hữu hiệu nhất để phòng bệnh do virus là?
Câu 16. Tìm giới còn thiếu trong sơ đồ sau
Câu 17. Đâu là đơn vị đo chiều dài?
Câu 18. Miền Bắc nước ta gọi là cá quả, miền Nam gọi là cá lóc, một số địa phương khác gọi là cá chuối. Dựa vào đâu để khẳng định hai cách gọi này cùng gọi chung một loài?
Câu 19. Chất rắn nào sau đây không tan trong nước?
Câu 20. Dựa vào tính chất nào dưới đây mà kim loại đồng, kim loại nhôm lại được sử dụng làm dây điện?
Câu 21. Việc phân loại thế giới sống có ý nghĩa gì với chúng ta?
Câu 22. Quá trình nào sau đây thể hiện tính chất hoá học?
Câu 23. Khoa học tự nhiên bao gồm những lĩnh vực chính nào?
Câu 24. Một tế bào sau khi trải qua 4 lần sinh sản liên tiếp sẽ tạo ra bao nhiêu tế bào con?
Câu 25. Khí oxygen chiếm khoảng bao nhiêu phần trăm thể tích không khí?
Trong công đoạn của công nghệ tế bào, người ta tách tế bào hoặc mô từ cơ thể rồi mang nuôi cấy trong môi trường nhân tạo để tạo:
A. Cơ thể hoàn chỉnh
B. Mô sẹo
C. Cơ quan hoàn chỉnh.
D. Mô hoàn chỉnh
Trong công đoạn của công nghệ tế bào, người ta tách tế bào hoặc mô từ cơ thể rồi mang nuôi cấy ở môi trường dinh dưỡng để tạo mô sẹo
Đáp án cần chọn là: B
9. Giải thích được ý nghĩa của sự lớn lên và sinh sản của tế bào đối với cơ thể sinh vật:
- Việc tạo ra số lượng lớn tế bào mới có ý nghĩa gì đối với cơ thể?
- Vì sao cơ thể lớn lên được?
10. Phân biệt tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực.
11. Viết được sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các cấp tổ chức của cơ thể từ thấp đến cao.
12. Xác định tên các loại sinh vật trong một giọt nước ao,hồ khi quan sát dưới kính hiển vi.
13. Giải thích vì sao nói virus chưa có cấu tạo tế bào điển hình.
14. Phân biệt vi khuẩn và virus
Ai giúp tui với tui đang cần gấp
Trình bày những ưu thế của công nghệ tế bào
- Đối với cây trồng: công nghệ tế bào được ứng dụng khá rộng rãi trong nhân giống vô tính ở cây trồng hoặc trong chọn dòng tế bào xôma biến dị để tạo giống cây trồng mới, giúp cho việc bảo tồn một số nguồn gen thực vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.
- Đối với động vật: đã thu được một số kết quả bước đầu như đã nhân bản vô tính thành công đối với cừu (cừu Đôli 1997), bò (bê nhân bản vô tính 2001) và một số loài động vật khác, mở ra triển vọng nhân nhanh nguồn gen động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt diệt, mở ra khả năng chù động cung cấp các cơ quan thay thế cho các bệnh nhân bị hỏng các cơ quan tương ứng.