Lấy một lượng vừa đủ mỗi mẫu hoá chất cho vào các ống nghiệm rồi đánh số thứ tự. Nhỏ từ từ dd phenolphtalein vào các ống nghiệm chứa các hoá chất nêu trên.

+ Ống nghiệm nào có màu hồng đó là dd NaOH; không màu là một trong các dd H2SO4, HCl, BaCl2, Na2SO4.

+ Cho dd màu hồng vào 4 ống nghiệm còn lại, có hiện tượng mất màu hồng là dung dịch H2SO4, HCl ( nhóm I), không có hiện tượng gì là dd BaCl₂, Na₂SO₄ (nhóm II).

NaOH + HCl → NaCl + H₂O.

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O.

–Nhỏ lần lượt các dd ở nhóm 1 vào các dd ở nhóm 2:

+ Nếu không có hiện tượng gì thì dd đem nhỏ là dd HCl, dd còn lại của nhóm I là H₂SO₄.

 + Nếu khi nhỏ dd ở nhóm 1 vào nhóm 2 thấy 1 dd xuất hiện kết tủa trắng, 1 dd không có hiện tượng gì thì dd đem nhỏ ở nhóm 1 là H2SO4, dd còn lại là HCl; còn dd ở nhóm 2 tạo kết tủa là BaCl₂; dd không tạo kết tủa ở nhóm 2 là Na₂SO₄.

H₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2HCl

Dùng quỳ tím nhận biết được ba nhóm:Nhóm axit:H2SO4,HCl do làm quỳ đổi màu đỏ

Nhóm ba zơ do làm quỳ đổi màu xanh:Ba(OH)2,KOH

Nhóm muối do không làm quỳ tím đổi màu:K2SO4 ,KCl

Nhóm axit,dùng BaO tác dụng với 2 dd axit,nhận ra H2SO4 do BaSO4 kết tủa trắng.Phản ứng còn lại không có chất kết tủa

PTHH:BaO+H2SO4->BaSO4(kết tủa)+H2O

BaO+2HCl->BaCl2+H2O

Nhóm ba zơ:dùng dd H2SO4(loãng) ở trên cho tác dụng với hỗn hợp 2 dd ba zơ,nhận ra Ba(OH)2 do BaSO4 kết tủa trắng,còn K2SO4 tan trong dd

PTHH:2KOH+H2SO4->K2SO4+2H2O

Ba(OH)2+H2SO4->BaSO4(kết tủa)+2H2O 

Nhóm hai muối,dùng BaCl,bạn dùng BaCl2,nhận ra K2SO4 do BaSO4 kết tủa trắng,còn KCl và BaCl2 không xảy ra phản ứng

PTHH:K2SO4+BaCL2->2KCl+BaSO4(kết tủa)

Có nhiều cách nhận biết, sau đây là một thí dụ.

- Dùng quỳ tím nhận biết được dung dịch NaOH (quỳ tím chuyển sang xanh), dung dịch  Na 2 SO 4  (không đổi màu quỳ tím) và nhóm 2 axit (quỳ tím chuyển sang đỏ).

- Dùng hợp chất của bari, như BaCl 2  hoặc  Ba NO 3 2  hoặc  Ba OH 2  để phân biệt HCl với  H 2 SO 4  nhờ có phản ứng tạo kết tủa trắng.

BaCl 2  +  H 2 SO 4  →  BaSO 4 ↓ + 2HCl

- Dùng quỳ tím nhận biết được HCl,  H 2 SO 4  (nhóm I) và NaCl,  Na 2 SO 4  (nhóm II).

- Phân biệt hai axit trong nhóm I bằng muối bari như BaCl 2 ,   Ba NO 3 2  hoặc bằng  Ba OH 2

- Phân biệt hai muối trong nhóm II cũng dùng hợp chất của bari như đã nói ở trên.

a)

- Cho các dd tác dụng với quỳ tím:

+ Quỳ tím chuyển đỏ: H₂SO₄

+ Quỳ tím chuyển xanh: KOH

+ Quỳ tím không chuyển màu: Na₂SO₄, NaCl

- Cho 2 dd còn lại tác dụng với dd BaCl₂

+ Kết tủa trắng: Na₂SO₄

\(Na_2SO_4+BaCl_2\rightarrow BaSO_4\downarrow+2NaCl\)

+ Không hiện tượng: NaCl

b) 

- Cho các dd tác dụng với quỳ tím:

+ Quỳ tím chuyển xanh: Ba(OH)₂, KOH (1)

+ Quỳ tím chuyển đỏ: H₂SO₄, HNO₃ (2)

+ Quỳ tím không chuyển màu: NaCl, NaNO₃ (3)

- Cho dd ở (1) tác dụng với dd Na₂SO₄:

+ Kết tủa trắng: Ba(OH)₂

\(Ba\left(OH\right)_2+Na_2SO_4\rightarrow BaSO_4\downarrow+2NaOH\)

+ Không hiện tượng: KOH

- Cho 2 dd ở (2) tác dụng với dd BaCl₂

+ Kết tủa trắng: H₂SO₄

\(BaCl_2+H_2SO_4\rightarrow BaSO_4\downarrow+2HCl\)

+ Không hiện tượng: HNO₃

- Cho 2 dd ở (3) tác dụng với dd AgNO₃

+ Kết tủa trắng: NaCl

\(NaCl+AgNO_3\rightarrow AgCl\downarrow+NaNO_3\)

+ Không hiện tượng: NaNO₃

- Trích mẫu thử.

- Nhỏ vài giọt từng mẫu thử vào giấy quỳ tím.

+ Quỳ hóa xanh: KOH, Ba(OH)₂ (1)

+ Quỳ hóa đỏ: H₂SO₄.

+ Quỳ không đổi màu: KCl, Na₂SO₄. (2)

- Cho mẫu thử nhóm (1) pư với H₂SO₄ vừa nhận biết được.

+ Có tủa trắng: Ba(OH)₂

PT: \(Ba\left(OH\right)_2+H_2SO_4\rightarrow BaSO_4+2H_2O\)

+ Không hiện tượng: KOH

- Cho mẫu thử nhóm (2) pư với dd Ba(OH)₂ vừa nhận biết được.

+ Có tủa trắng: Na₂SO₄

PT: \(Na_2SO_4+Ba\left(OH\right)_2\rightarrow2NaOH+BaSO_4\)

+ Không hiện tượng: KCl.

- Dán nhãn.

Dùng thuốc thử là dung dịch  HNO 3  loãng :

Ghi số thứ tự của 3 lọ, lấy một lượng nhỏ hoá chất trong mỗi lọ vào 3 ống nghiệm và ghi số thứ tự ứng với 3 lọ. Nhỏ dung dịch  HNO 3  cho đến dư vào mỗi ống, đun nóng nhẹ. Quan sát hiện tượng :

- Nếu không có hiện tượng gì xảy ra, chất rắn trong ống nghiệm là muối NaCl. Lọ cùng số thứ tự với ống nghiệm là NaCl.

- Nếu có bọt khí thoát ra thì chất rắn trong ống nghiệm có thể là  Na 2 CO 3  hoặc hỗn hợp  Na 2 CO 3  và NaCl.

- Lọc lấy nước lọc trong mỗi ống nghiệm đã ghi số rồi thử chúng bằng dung dịch  AgNO 3 . Nếu :

Nước lọc của ống nghiệm nào không tạo thành kết tủa trắng với dung dịch  AgNO 3  thì muối ban đầu là  Na 2 CO 3

Nước lọc của ống nghiệm nào tạo thành kết tủa trắng với dung dịch  AgNO 3  thì chất ban đầu là hỗn hợp hai muối NaCl và  Na 2 CO 3

Các phương trình hoá học :

Na 2 CO 3  + 2 HNO 3  → 2 NaNO 3  + H 2 O +  CO 2  ↑

(đun nóng nhẹ để đuổi hết khí  CO 2  ra khỏi dung dịch sau phản ứng)

NaCl +  AgNO 3  → AgCl ↓ +  NaNO 3