Tham khảo:

Tại các đô thị, một bộ phận dân cư tách khỏi hoạt động sản xuất, có điều kiện tham gia vào các hoạt động văn chương và nghệ thuật, góp phần làm thay đổi nhanh chóng đời sống văn hoá và trạng thái văn minh. Đồng thời, đô thị là nơi lưu giữ và truyền bá.

Sự phát triển của các nền văn minh cũng  tác động trở lại đối với các đô thị. Quá trình giao lưu, cạnh tranh giữa các nền văn minh là cơ sở thúc đẩy chuyển biến tại các đô thị. A-ten bước vào giai đoạn phát triển hoàng kim trong thời kì Pê-ri-cờ-lét (thế kỉ V TCN) sau cuộc chiến tranh với Ba Tư. Các cuộc viễn chính của A-lếch-xăng Đại đế (thế kỉ IV TCN) đã giúp truyền bá và mở rộng ảnh hưởng của văn minh Hy Lạp tới các khu vực Tây Á, Bắc Phi.các thành tựu của văn minh cổ đại.

Mối quan hệ giữa đô thị và các nền văn minh cổ đại:

- Tại các đô thị, một bộ phận dân cư tách khỏi hoạt động sản xuất, có điều kiện tham gia vào các hoạt động văn chương và nghệ thuật, góp phần làm thay đổi nhanh chóng đời sống văn hóa và trạng thái văn minh.

- Quá trình giao lưu, cạnh tranh giữa các nền văn minh là cơ sở thúc đẩy  chuyển  biến tại các đô thị. A-ten bước vào giai đoạn phát triển hoàng kim trong thời kì Pê - ri - cờ - lét (TK V TCN) sau cuộc chiến tranh với Ba Tư. Các cuộc viễn chinh của A - lếch - xăng Đại đế (TK IV TCN) đã giúp truyền bá và mở rộng ảnh hưởng của văn minh Hy Lạp tới các khu vực Tây Á, Bắc Phi.

=> Đô thị và các nền văn minh cổ đại có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau.

- Vai trò của các đô thị ở phương Đông cổ đại:

+ Là trung tâm hành chính, quân sự, đầu mối kinh tế, giao thông của các quốc gia cổ đại.

+ Các đô thị gắn liền với sự hưng thịnh và suy tàn của các nền văn minh đầu tiên ở phương Đông.

- Vai trò của các đô thị ở phương Đông cổ đại:

+ Là trung tâm hành chính, quân sự, đầu mối kinh tế, giao thông của các quốc gia cổ đại.

+ Các đô thị gắn liền với sự hưng thịnh và suy tàn của các nền văn minh đầu tiên ở phương Đông.

Vai trò của các đô thị phương Đông trong sự hình thành và phát triển các nền văn minh cổ đại: 

+ Là trung tâm hành chính, quân sự, đầu mối kinh tế và giao thông của các quốc gia cổ đại

+ Các đô thị gắn liền với sự hưng thịnh và suy tàn của các nền văn minh đầu tiên ở phương Đông.

- Vai trò của các đô thị ở phương tây cổ đại:

+ Là trung tâm kinh tế, chính trị của nhà nước.

+ Đặt nền tảng cho sự hình thành và phát triển của các nền văn minh.

+ Không khí dân chủ tại các đô thị đã tạo điều kiện cho những sáng tạo văn hóa.

- Vai trò của các đô thị ở phương tây cổ đại:

+ Là trung tâm kinh tế, chính trị của nhà nước

+ Đặt nền tảng cho sự hình thành và phát triển của các nền văn minh

+ Không khí dân chủ tại các đô thị đã tạo điều kiện cho những sáng tạo văn hóa.

Điều kiện hình thành và biểu hiện phát triển của đô thị Vơ-ni-dơ:

*Điều kiện hình thành:

- Xây dựng lại trên cơ sở 1 đô thị đông dân của đế quốc La Mã có nhiều hải cảng, thương mại lớn.

*Biểu hiện phát triển:

+ Thế kỉ XV - XVI, Vơ - ni - dơ trở thành thủ đô của đế chế thương mại. Đồng tiền của Vơ - ni - dơ được sử dụng trong hệ thống thương mại phía đông Địa Trung Hải.

+ Trong thời kì Phục Hưng, Vơ - ni - dơ là trung tâm in ấn hội họa và âm nhạc của cả Châu Âu.

Tham khảo:

* Điều kiện hình thành:

- Điều kiện địa lí:

+ Phạm vi lãnh thổ của A-ten là một vùng đồng bằng nhỏ và hẹp thuộc bán đảo Át-ti-ca, ben biển Ê-giê, được bao quanh bởi đồi núi.

+ Đất đai cằn cối ở A-ten không phù hợp cho sản xuất lương thực, nhưng phù hợp với các loại cây lưu niên như: nho, ô-liu…

+ Ở A-ten có nhiều tài nguyên (đá quý, quặng sắt, đất sét….), nhiều vũng, vịnh kín gió, thuận lợi cho sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp.

- Điều kiện dân cư: nhiều thợ thủ công giỏi, thương nhân và nhiều thủy thủ ham thích phưu lưu đã tập trung tại A-ten.

=> Trên cơ sở điều kiện địa lí và dân cư, tới khoảng thế kỉ VIII TCN, đô thị A-ten ra đời.

* Biểu hiện phát triển: đô thị A-ten là trung tâm thương mại của Hi Lạp cổ đại.

Điều kiện hình thành và biểu hiện phát triển của đô thị A-ten:

*Điều kiện hình thành:

+ Hình thành trên vùng đồng bằng nhỏ và hẹp thuộc bán đảo At - ti - ca, ven biển Ê - giê, bao quanh bởi đồi núi

+ Đất đai, khí hậu thuận lợi cho các loại cây như nho, ô liu

+ Nhiều vũng vĩnh sâu và kín gió, thuận cho phát triển thủ công

=> Vào TK VIII TCN đô thị A - ten ra đời

*Biểu hiện phát triển:

+ Trên đồi thiêng A - cô - pô - li, nhiều ngôi đền hùng vĩ được cây dựng

+ Có quảng trường là trung tâm sinh hoạt, kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội của cư dân A - ten

+ TK V TCN, A - ten bước vào thời kì đỉnh cao về kinh tế

- Ví dụ:

+ Nền văn minh sông Ấn (khoảng 2800 – 1800 TCN), còn được gọi là văn minh Ha-rap-pa và Mô-hen-giô Đa-rô, theo tên hai thành thị cổ được xây dựng ở ven bờ sông Ấn. Khi những thành thị này suy tàn cũng đã khép lại thời kì văn minh sông Ấn rực rỡ.

- Ví dụ:

+ Nền văn minh sông Ấn (khoảng 2800 – 1800 TCN), còn được gọi là văn minh Ha-rap-pa và Mô-hen-giô Đa-rô, theo tên hai thành thị cổ được xây dựng ở ven bờ sông Ấn. Khi những thành thị này suy tàn cũng đã khép lại thời kì văn minh sông Ấn rực rỡ.

Vai trò của thương nhân đối với sự phát triển của đô thị châu Âu trung đại:

- Hoạt động buôn bán của thương nhân đưa đến không khí tự do cho các đô thị, góp phần phá vỡ tính chất khép kín của các lãnh địa, tạo ra sự kết nói giữa các vùng, thúc đẩy kinh tế hàng hóa phát triển, đặt cơ sở cho việc thống nhất thị trường trong nước.

- Thúc đẩy sự phát triển văn hóa, khoa học, kĩ thuật tại các đô thị trung đại.

- Là người lãnh đạo hoặc bảo trợ cho những phong trào đấu tranh chống chế độ phong kiến ở Tây Ây thời hậu kì trung đại như Văn hóa Phục hưng, Cải cách tôn giáo,...

=> Giới thương nhân là động lực phát triển của đô thị Châu Âu trung đại

- Điều kiện địa lí và lịch sử

    (+) Ở Hy Lạp, La Mã cổ đại, đất đai khô cằn chỉ thích hợp trồng những cây lâu năm.    Có nhiều vũng, vịnh thuận lợi cho việc hình thành những hải cảng. 

    (+) Do sống gần biển, lại có nhiều mỏ khoảng sản nên cư dân ở đây sớm phát triển    mạnh hoạt động buôn bán hàng hải và sản xuất thủ công nghiệp.

- Tác động của điều kiện địa lí và lịch sử đến sự hình thành các đô thị ở Hy Lạp và La Mã cổ đại:

+ Ở Hy Lạp và La Mã, do có: nhiều mỏ khoáng sản; đường bờ biển dài, nhiều vũng, vịnh... nên thuận lợi cho sự phát triển của hoạt động sản xuất thủ công nghiệp và thương nghiệp.

+ Kinh tế phát triển đã thúc đẩy quá trình quần tụ dân cư và chuyên môn hóa sản xuất diễn ra sớm, dẫn đến sự hình thành của các đô thị ở Hy Lạp và La Mã.