a) Sử dụng hai trong ba tia đặc biệt để vẽ ảnh.

b) Dựa vào tam giác đồng dạng, suy ra h’ = h; d’ = d = 2f.

a)

b) 

b) 

Tóm tắt:

OF = OF' = f = 12cm

OA = d = 18cm

AB = h = 10cm

A'B' =  ?

OA' = ?

Giải:

\(\Delta ABF\sim\Delta OIF\)

\(\Rightarrow\dfrac{AB}{OI}=\dfrac{AF}{OF}\Leftrightarrow\dfrac{AB}{A'B'}=\dfrac{OA-OF}{OF}\Leftrightarrow\dfrac{10}{A'B'}=\dfrac{18-12}{12}\)

\(\Rightarrow A'B'=\dfrac{10.12}{18-12}=20cm\)

\(\Delta OAB\sim\Delta OA'B'\)

\(\Rightarrow\dfrac{OA}{OA'}=\dfrac{AB}{A'B'}\Leftrightarrow\dfrac{18}{OA'}=\dfrac{10}{20}\Rightarrow OA'=\dfrac{18.20}{10}=36cm\)

Dựng ảnh của vật sáng AB qua thấu kính hội tụ. Dùng hai trong ba tia sáng đã học để dựng ảnh B’ của điểm B.

+ Vật AB cách thấu kính d = 2f, vật ngoài khoảng OF.

Tia BI đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua F’

Tia tới BO là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng

Hai tia ló trên giao nhau tại B’, ta thu được ảnh thật B’ của B qua thấu kính.

Từ B’ hạ vuông góc với trục của thấu kính, cắt trục chính tại điểm A’. A’ là ảnh của điểm A. A’B’ là ảnh của AB tạo bởi thấu kính hội tụ.

a) Xem hình 13G.

b) Sử dụng tam giác đồng dạng:

∆OA’B’ ~ ∆OAB

∆FB’O ~ ∆IB’B;

Ta tính được: h’ = 3,33cm; d’ = 8cm.

Trên hình 42-43.5a, xét hai cặp tam giác đồng dạng:

ΔABO và ΔA’B’O; ΔA’B’F’ và ΔOIF’.

Từ hệ thức đồng dạng được:

Vì AB = OI (tứ giác BIOA là hình chữ nhật)

Chia cả hai vế của (1) cho tích d.d’.f ta được:

(đây được gọi là công thức thấu kính cho trường hợp ảnh thật)

Thay d = 2f, ta tính được: OA’ = d’ = 2f = d

Thay vào (*) ta được:

Vậy d’ = d; h’ = h.

Khoảng cách từ ảnh đến thấu kính:

\(\dfrac{1}{f}=\dfrac{1}{d}+\dfrac{1}{d'}\Rightarrow\dfrac{1}{24}=\dfrac{1}{48}+\dfrac{1}{d'}\)

\(\Rightarrow d'=48cm\)

Độ cao ảnh: \(\dfrac{h}{h'}=\dfrac{d}{d'}\)

\(\Rightarrow\dfrac{10}{h'}=\dfrac{48}{48}\Rightarrow h'=10cm\)