Gọi Zm,Em,Nm là số proton,electron,notron của M.

Gọi Zx,Ex,Nx là số proton,electron,notron của X.

Theo đề bài ta có:

- Tổng số hạt proton,electron,notron là 196:

Zm+Em+Nm+3Zx+3Ex+3Nx=196(1)

- Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 60:

Zm+Em-Nm+3Zx+3Ex-3Nx=60(2)

- Tổng số 3 loại hạt trên trong ion M3+ ít hơn ion X- là 16:

-Zm-(Em-3)-Nm+Zx+Ex+1+Nx=16(3)

Từ (1),(2),(3) ta lập được hệ:

\(\left\{{}\begin{matrix}Zm+Em+Nm+3Zx+3Ex+3Nx=196\left(1\right)\\Zm+Em-Nm+3Zx+3Ex-3Nx=60\left(2\right)\\-Zm-\left(Em-3\right)-Nm+Zx+Ex+1+Nx=16\left(3\right)\end{matrix}\right.\)

Mà Z=E (=)

\(\left\{{}\begin{matrix}2Zm+Nm+6Zx+3Nx=196\left(1\right)\\2Zm-Nm+6Zx-3Nx=60\left(2\right)\\-2Zm-Nm+2Zx+Nx+3+1=16\left(3\right)\end{matrix}\right.\)

Lấy (1)+(2): 4Zm+12Zx=256(4)

Lấy (1)-(2): 2Nm+6Nx=136(5)

Từ (4) và (5) ta lập hệ pt:

\(\left\{{}\begin{matrix}\text{4Zm+12Zx=256(4)}\\2Nm+6Nx=136\left(5\right)\end{matrix}\right.\)

(=)\(\left\{{}\begin{matrix}Zm+3Zx=64\left(4\right)\\Nm+3Nx=68\left(5\right)\end{matrix}\right.\)

(=)\(\left\{{}\begin{matrix}Zm=64-3Zx\\Nm=68-3Nx\end{matrix}\right.\)

Thế Zm=64-3Zx và Nm=68-3Nx vào (3) có:

-2(64-3Zx)-(68-3Nx)+3+2Zx+Nx+1=16

(=) -128+6Zx-68+3Zx+3+2Zx+Nx+1=16

(=)8Zx+4Nx=208

(=)2Zx+Nx=52

(=)Nx=52-2Zx(*)

Áp dụng điều kiện của đồng vị bền:

\(1\le\dfrac{N}{Z}\le1.52\)

(=)\(\left\{{}\begin{matrix}Zx\le Nx\\1.52Zx\ge Nx\end{matrix}\right.\)

(=)\(\left\{{}\begin{matrix}Zx\le52-3Zx\\1.52Zx\ge52-3Zx\end{matrix}\right.\)

(=)\(\left\{{}\begin{matrix}Zx\le\dfrac{52}{3}\\Zx\ge\dfrac{52}{3.52}\end{matrix}\right.\)

(=)\(15\le Zx\le17\)

(=)Zx=\(\left\{{}\begin{matrix}15\\16\\17\end{matrix}\right.\)

Vì tìm X- nên chọn Zx=17.

Thế Zx=17 vào (*) có:

Nx=52-2(17)=18

=) X là Clo.

Clo: ô thứ 17,chu kì 3,nhóm VIIA.

Thế Zx=17 vào (4) có:

Zm+3(17)=64(=)Zm=13.

Thế Nx=18 vào (5) có:

Nm+3(18)=68(=)Nm=14.

=) M là Al.

Al: ô thứ 13,chu kì 3,nhóm IIIA.

Theo  đề ta có

2Z(R)+N(R)+3[2Z(X)+N(X)]=120

2Z(R)+3.2Z(X)-[N(R)+3N(X)]=40

=> Z(R)+3Z(X)=40

N(R)+ 3N(X)=40

=> khối lượng phân tử RX3

M= Z(R)+N(R)+3Z(X) +3N(X)=80

a) Trong hợp chất ta có :

\(\left\{{}\begin{matrix}2Z+N=120\\2Z-N=40\end{matrix}\right.\)

=> \(\left\{{}\begin{matrix}Z=40\\N=40\end{matrix}\right.\)

Vậy : \(A_{RX_3}=Z+N=40+40=80\)

b) Ta có : \(\left\{{}\begin{matrix}Z_R+3Z_X=40\\N_R+3N_X=40\\Z_R=N_R\\\end{matrix}\right.\)

=>40-3Z_X=40-3N_X

=> Z_X=Z_N

Câu  b

Ta có Z(R)= N(R)

Mặt khác 

Z(R) +3Z(X)=N(R)+3N(X)=40

=> N(X)=Z(X)

Ta có: P = E (Do nguyên tử trung hòa về điện.)

- Mỗi phân tử XY₂ có tổng số hạt p, n, e là 178.

⇒ 2P_X + N_X + 2.2P_Y + 2N_Y = 178 (1)

- Trong đó, số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 54.

⇒ 2P_X + 2.2P_Y - N_X - 2N_Y = 54 ⇒ N_X + 2N_Y = 2P_X + 2.2P_Y - 54 (2)

Thay (2) vào (1) ⇒ 4P_X + 8P_Y = 232 (*)

- Số hạt mang điện của X lớn hơn số hạt mang điện của Y là 12.

⇒ 4P_Y - 2P_X = 12 (**)

Từ (*) và (**) \(\Rightarrow\left\{{}\begin{matrix}P_X=26=Z_X\\P_Y=16=Z_Y\end{matrix}\right.\)

→ KHHH của X và Y lần lượt là Fe và S.

Định hướng 1: Giải theo phương pháp lập hệ:

Gọi Z,N,E,Z',N',E'  lần lượt là số p, n, e có trong nguyên tử M và X ta có:

Theo giải thiết ta có

M và X là Al và Cl

Định hướng 2: Liệu có cách nào giải nhanh hơn không? Quan sát thấy từ dữ kiện “Tổng số proton, nơtron, electron trong phân tử MX₃ là 196” ta có thể tìm tổng số hạt trung bình từ đó có thể loại dần các đáp án sai:

Ta có: 

Ta thấy tổng số hạt của Clo và Brom đều lớn hơn 49

Do đó M phải có tổng số hạt bé hơn 49 M chỉ có thể là Al.

Từ (5) ta suy ra S_X = 52. Vậy X là Cl.

Đáp án A

Tổng số các hạt trong phân tử MX₃ là 196 → 2Z_M + N_X + 3. ( 2Z_X + N_X ) = 196 (1)

Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 60 hạt → 2Z_M+ 3. 2Z_X - N_M- 3. N_X = 60 (2)
Giải hệ (1), (2) → 2Z_M+ 3. 2Z_X= 128, N_M+ 3. N_X = 68
Số hạt mang điện trong nguyên tử M ít hơn số hạt mang điện trong X là 8 hạt → 2Z_X - 2Z_M = 8

Ta có hệ

M là Al và X là Cl
Vậy công thức của MX₃ là AlCl₃.

Đáp án A.

Tổng số các hạt trong phân tử MX₃ là 196 → 2Z_M + N_X + 3. ( 2Z_X + N_X ) = 196 (1)

Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 60 hạt → 2Z_M+ 3. 2Z_X - N_M- 3. N_X = 60 (2)
Giải hệ (1), (2) → 2Z_M+ 3. 2Z_X= 128, N_M+ 3. N_X = 68
Số hạt mang điện trong nguyên tử M ít hơn số hạt mang điện trong X là 8 hạt → 2Z_X - 2Z_M = 8

Ta có hệ

M là Al và X là Cl
Vậy công thức của MX₃ là AlCl₃.

Tổng số hạt cơ bản của MX₂ là 164. Nên ta có :

(1) 2Z_M+N_M+4Z_X+2N_X=164

Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 52 hạt. Nên ta có:

(2) (2Z_M+4Z_X) - (N_M+N_X)= 52

Số khối của X ít hơn số khối của M là 5. Nên ta được:

(3) (Z_M+N_M) - (Z_X+N_X)=5 

Tổng số hạt cơ bản trong M nhiều hơn trong X là 8. Nên ta có:

(4) (2Z_M+N_M) - (2Z_X+N_X)= 8 

Từ (1), (2), (3), (4) ta lập được hpt:

\(\left\{{}\begin{matrix}2Z_M+N_M+4Z_X+2N_X=164\\\left(2Z_M+4Z_X\right)-\left(N_M+2N_X\right)=52\\\left(Z_M+N_M\right)-\left(Z_X+N_X\right)=5\\\left(2Z_M+N_M\right)-\left(2Z_X+N_X\right)=8\end{matrix}\right.\\ \Leftrightarrow\left\{{}\begin{matrix}Z_M=20\\N_M=20\\Z_X=17\\N_X=18\end{matrix}\right.\\ \Rightarrow M:Canxi\left(Z_{Ca}=20\right);X:Clo\left(Z_{Cl}=17\right)\\ \Rightarrow CTHH:CaCl_2\)

+) Trong phân tử \(MX_2\) có tổng số hạt \(p,n,e\) bằng \(164\) hạt

\(\to 2P_M + N_M + 2(2P_X + N_X) = 164\)

+) Trong đó số hạt mag điện nhiều hơn hạt k mag điện là \(52\)

\(\to 2P_M + 2.2P_X - (N_M+2N_X) = 52\)

+) Số khối của nguyên tử \(M\) lớn hơn số khối của nguyên tử \(X\) là \(5\)

\(\to P_M + N_M - (P_X+N_X) = 5\)

+) Tổng số hạt \(p,n,e\) trog M lớn hơn trog X là 8\(\to 2P_M + N_M - (2P_X+N_X) = 8\)

Từ \((1)(2)(3)(4)\) ta được:\(\begin{cases} P_M = 20 \\ N_M = 20 \\ P_X = 17 \\ N_X = 18 \end{cases}\)

\(\text{Vậy M là caxi(Ca)}\)

\(\text{Vậy X là Cl} \rightarrow \text{ Công thức hợp chất : } CaCl_2\)