Văn bản

Thể thơ

Các phần trong bố cục bài thơ

Câu thơ tương ứng

Lễ xướng danh khoa thi Đinh Dậu

Thất ngôn bát cú

Đề  – thực – luận – kết

- Đề:

Nhà nước ba năm mở một khoa

Trường Nam thi lẫn với trường Hà

- Thực:

Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ

Ậm ọe quan trường miệng thét loa

- Luận:

Cờ kéo rợp trời, quan sứ đến

Váy lê quét đất, mụ đầm ra

- Kết:

Nhân tài đất Bắc nào ai đó?

Ngoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà!

Lai Tân

Thất ngôn tứ tuyệt

Khởi – thừa – chuyển – hợp.

- Khởi: Ban trưởng nhà lao chuyên đánh bạc.

- Thừa: Giải người, cảnh trưởng kiếm ăn quanh.

- Chuyển: Chong đèn, huyện trưởng làm công việc.

- Hợp: Trời đất Lai Tân vẫn thái bình.

Văn bản

Đối tượng bị châm biếm, đả kích

Những cái xấu bị châm biếm đả kích

Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu

Nhà nước thực dân phong kiến, sĩ tử và quan trường, người nước ngoài, nhân tài đất Bắc.

Chế độ thi cử mạt vận, hổ lốn, ô nhục của thời thực dân mới đặt chân cai trị đất nước ta

Lai Tân

Bộ máy quan lại Lai Tân: ban trưởng, cảnh trưởng, huyện trưởng.

 Tình trạng thối nát vô trách nhiệm của bọn quan lại ở Lai Tân.

Văn bản

Đặc điểm

Mắt sói

Lặng lẽ Sa Pa

Kiểu cốt truyện

Cốt truyện đa tuyến

Cốt truyện đơn tuyến

Nhân vật

Sói Lam, Phi Châu, Ánh Vàng, lạc đà Hàng Xén, Báo,…

Anh thanh niên, ông lái xe, ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ

Chủ đề

- Niềm tin và sự đồng cảm của muôn loài trên thế giới.

- Ca ngợi tình anh em, tình bạn giữa con người và loài vật.

- Thể hiện nỗi lo âu, đau đớn trước hành động tàn phá thế giới tự nhiên của con người.

Khẳng định, ca ngợi vẻ đẹp của người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.

Câu

Luật bằng trắc

Niêm

Vần

Nhịp

Đối

1

-B-T-B-

B

veo

4/3

-

2

-T-B-T-

T

leo

4/3

-

3

-T-B-T-

T

-

4/3

Đối

4

-B-T-B-

B

vèo

4/3

Đối

5

-B-T-B-

B

-

4/3

Đối

6

-T-B-T-

T

teo

4/3

Đối

7

-T-B-T-

T

-

2/2/3

-

8

-B-T-B-

B

bèo

4/3

-

STT

Câu trong văn bản

Câu thay đổi cấu trúc

Sự khác nhau về ý nghĩa

1

Sốt ruột, tôi chạy ra ngoài một tí.

Tôi sốt ruột, chạy ra ngoài một tí.

TH1: ý nói tới trạng thái

TH2: nói về tâm trahng

2

Xung quanh cao điểm vắng vẻ này có bao nhiêu là người

Có bao nhiêu là người xung cao điểm vắng vẻ này.

TH1: nói tới địa điểm

TH2: nói tới số lượng

3

Chỉ cần chúng tôi bắn phát súng báo hiệu yêu cầu giúp đỡ bạn bè sẽ chạy đến ngay

Họ sẽ chạy đến ngay nếu chúng tôi bắn một phát súng báo hiệu yêu cầu giúp đỡ.

TH1: nói về hành động bắn súng để báo cho người khác

TH2: hành động chạy tới khi nghe thấy tiếng súng

4

Uống sữa xong. Nho ngủ

Nho uống sữa xong rồi ngủ

TH1: nhắc tới hành động uống sữa rồi mới tới hành động đi ngủ

TH2: Hành động uống sữa và đi ngủ xảy ra cùng lúc

Văn bản

Thời điểm ra đời

Luận đề

Luận điểm

Lí lẽ

Bằng chứng

Hịch tướng sĩ

Cuối thế kỷ 13 trước cuộc chiến tranh Nguyên Mông-Đại Việt lần 2

Khích lệ tinh thần chiến đấu của binh lính

-  Tội ác của giặc và lòng căm thù giặc.

- Phê phán thói hưởng lạc cá nhân từ đó thức tỉnh tinh thần yêu nước của tướng sĩ

- Kêu gọi tướng sĩ

- Sự ngược ngạo, tàn ác, tham lam của quân giặc.

- Những thú vui tiêu khiển, sự giàu có cũng không thể chống lại quân giặc. Nếu để nước nhục thì chịu tiếng xấu muôn đời.

- Chỉ có luyện binh đánh giặc mới có thể chiến thắng, cửa nhà no ấm, tiếng thơm muôn đời.

- Dựa vào đạo thần chủ, trước sự xâm lược của quân Mông - Nguyên, Trần Quốc Tuấn coi giặc là kẻ thù không đội trời chung.

- Nếu không rửa nhục cho chủ, cho nước thì muôn đời để thẹn, không còn mặt mũi nào đứng trong trời đất nữa.

- Những tấm gương trung thần nghĩa sĩ: Kỷ Tín, Do Vu, Dự Nhượng, Kính Đức, Cảo Khanh, Vương Công Kiên, Nguyễn Văn Lập, Cốt Đãi Ngột Lang, Xích Tu Tư.

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp

Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta

- Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.
- Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta.
- Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước.
- Bổn phận của chúng ta phải làm cho tinh thần yêu nước được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.

- Tinh thần yêu nước trong lịch sử (“ lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại”)

- Tinh thần yêu nước của nhân dân ta ngày nay (“đồng bào ta ngày nay...”)

- Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,...

-  “Mọi người dân từ trẻ đến già, từ miền xuôi đến miền ngược cùng một lòng yêu nước giết giặc, nam nữ công nhân và nông dân hăng hái tham gia sản xuất ... ”

STT

Bài học

Kiến thức được củng cố

Kiến thức mới

1

Trợ từ

- Cách nhận biết trợ từ

- Tác dụng của trợ từ

2

Thán từ + Biện pháp tu từ

- Cách nhận biết thán từ

- Cách nhận biết các biện pháp tu từ và tác dụng

Hai loại thán từ chính

3

Biện pháp tu từ + Nghĩa của từ

- Cách nhận biết các biện pháp tu từ và tác dụng

- Từ đồng nghĩa, từ láy

4

Biện pháp tu từ + Nghĩa của từ + Lựa chọn cấu trúc câu

- Cách nhận biết các biện pháp tu từ và tác dụng

- Từ đồng nghĩa, từ láy

- Sự khác nhau về ý nghĩa khi thay đổi cấu trúc câu

5

Thành phần biệt lập

- Cách nhận biết thành phần biệt lập

- Các thành phần biệt lập và tác dụng, cách nhận biết

6

Các kiểu câu phân loại theo mục đích nói

- Các kiểu câu tiếng Việt

- Cách nhận biết các kiểu câu: câu hỏi, câu khiến, câu cảm, câu kể

7

Câu phủ định và câu khẳng định

- Các kiểu câu tiếng Việt

- Cách nhận biết câu phủ định và câu khẳng định