a) Vẽ ảnh theo đúng tỷ lệ

b) Trên hình vẽ, xét hai cặp tam giác đồng dạng:

ΔABO và ΔA’B’O; ΔA’B’F’ và ΔOIF’.

Từ hệ thức đồng dạng được:

Vì AB = OI (tứ giác BIOA là hình chữ nhật)

↔ dd' – df = d'f (1)

Chia cả hai vế của (1) cho tích d.d’.f ta được:

(đây được gọi là công thức thấu kính cho trường hợp ảnh thật)

Thay d = 16cm, f = 12cm ta tính được: OA’ = d’ = 48cm

Thay vào (*) ta được:

Ảnh cao gấp 3 lần vật.

Ta có: \(\Delta ABO\sim\Delta A'B'O\Rightarrow\dfrac{AB}{A'B'}=\dfrac{OA}{OA'}\left(1\right)\)

Và \(\Delta OIF\sim\Delta A'B'F\Rightarrow\dfrac{OF}{A'F}=\dfrac{OI}{A'B'}\left(2\right)\)

\(\Rightarrow\dfrac{OF}{OF-OA'}=\dfrac{OA}{OA'}\Rightarrow\dfrac{12}{12-OA'}=\dfrac{6}{OA'}\Rightarrow OA'=4\left(cm\right)\)

Ta có: \(\dfrac{AB}{A'B'}=\dfrac{OA}{OA'}\Rightarrow A'B'=\dfrac{AB.OA}{OA'}=\dfrac{36.6}{4}=54\left(cm\right)\)

Vật ảnh cao 4cm và cách thấu kính 54cm 

a) Xem hình vẽ dưới đây

b) Theo hình trên ta đo được chiều cao của vật AB = 7 mm, chiều cao của ảnh A'B' = 21 mm = 3AB.

Hai tam giác OAB và OA'B' đồng dạng với nhau nên

= (1)

Hai tam giác F'OI và F'A'B' đồng dạng với nhau nên

= = = = - 1. (2)

Từ (1) và (2) ta có:

= - 1

Thay các giá trị số đã cho: OA = 16 cm, OF' = 12 cm thì ta tính được OA' = 48 cm hay OA' = 3OA, từ đó tính được A'B' = 3AB, ảnh cao gấp 3 lần vật.

Hướng dẫn học sinh chọn một tỉ lệ xích thích hợp, chẳng hạn lấy tiêu cự 3 cm thì vật AB cách thấu kính 4 cm, còn chiều cao của AB là một số nguyên lần milimet, ở đây ta lấy AB là 7 cm.

a) Xem hình vẽ dưới đây

b) Theo hình trên ta đo được chiều cao của vật AB = 7 mm, chiều cao của ảnh A'B' = 21 mm = 3AB.

- Nhìn vào hình để tính xem chiều cao của vật gấp mấy lần chiều cao của ảnh.

Hai tam giác OAB và OA'B' đồng dạng với nhau nên

= (1)

Hai tam giác F'OI và F'A'B' đồng dạng với nhau nên

= = = = - 1. (2)

Từ (1) và (2) ta có:

= - 1

Thay các giá trị số đã cho: OA = 16 cm, OF' = 12 cm thì ta tính được OA' = 48 cm hay OA' = 3OA, từ đó tính được A'B' = 3AB, ảnh cao gấp 3 lần vật.

Khoảng cách từ ảnh đến thấu kính:

\(\dfrac{1}{f}=\dfrac{1}{d}+\dfrac{1}{d'}\Rightarrow\dfrac{1}{12}=\dfrac{1}{24}+\dfrac{1}{d'}\Rightarrow d'=24cm\)

Khoảng cách từ ảnh đến vật:

\(\Delta d=24+24=48cm\)

b) Ảnh A'B' là ảnh ảo, cùng chiều và nhỏ hơn vật AB.

c) \(\Delta OAB~\Delta OA'B'\Rightarrow\dfrac{OA}{OA'}=\dfrac{AB}{A'B'}\Rightarrow\dfrac{30}{OA'}=\dfrac{5}{A'B'}\Rightarrow\dfrac{6}{OA'}=\dfrac{1}{A'B'}\) (1)

\(\Delta FOI~\Delta FA'B'\Rightarrow\dfrac{OF}{FA'}=\dfrac{OI}{A'B'}\Rightarrow\dfrac{15}{OF-OA'}=\dfrac{AB}{A'B'}\)\(\Rightarrow\dfrac{15}{15-OA'}=\dfrac{5}{A'B'}\Rightarrow\dfrac{3}{15-OA'}=\dfrac{1}{A'B'}\) (2)

Từ (1) và (2) \(\Rightarrow\dfrac{6}{OA'}=\dfrac{3}{15-OA'}\Rightarrow\dfrac{2}{OA'}=\dfrac{1}{15-OA'}\Rightarrow30-2OA'=OA'\)\(\Rightarrow3OA'=30\Rightarrow OA'=10\left(cm\right)\)

\(\Rightarrow\dfrac{6}{10}=\dfrac{1}{A'B'}\Rightarrow A'B'=\dfrac{10}{6}\approx1,667\left(cm\right)\)

Vậy khoảng cách từ ảnh tới thấu kính là 10cm, chiều cao của ảnh là khoảng 1,667cm.