Đặt 2 câu có kiểu hoán dụ lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật do mình tự nghĩ ra
Bài 1:
Các kiểu hoán dụ :
1 . Lấy một bộ phận để gọi toàn thể
2 . Lấy vật chứa đụng để gọi vật bị chứa đựng
3 . Lấy dấu hiệu của sự vật gọi tên sự vật
4 . Lấy cái cụ thể để chỉ cái trừu tượng .
Mỗi kiểu hoán dụ trên lấy ít nhất 2 ví dụ (chỉ rõ)
-Lấy cái bộ phận gọi cái toàn thể:
VD1: Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
VD2: Anh ấy là một tay săn bàn có hạng trong đội bóng.
-Lấy dấu hiệu sự vật để gọi sự vật:
VD1: Mồ hôi mà đổ xuống đồng
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương
VD2: Anh ấy vừa bước vào, cả phòng đều ngọc nhiên.
-Lấy cái cụ thể gọi cái trừu tượng:
VD1: Vì lợi ích 10 năm trồng cây,vì lợi ích 100 năm trồng người
VD2: Này, cô bé áo vàng kia !
VD1: Bóng hồng nhác thấy nẻo xa
Xuân lan. thu cúc mặn mà cả hai
VD2: Đội tuyển có một bàn tay vàng bắt bóng cực giỏi.
-Bàn tay ta làm nên tất cả
Tham khảo:
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm (1)
-Cả lớp đang lắng nghe cô giáo giảng bài. (2)
-áo chàm đưa buổi phân ly
cầm tay nhau biết nói gì hôm nay (3)
-công cha như núi Thái sơn
nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra (4)
Đặt 4 câu hoán dụ theo 4 kiểu:
- lấy một bộ phận để gọi toán thể
- lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng
- lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật
- lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng
Lấy một bộ phận để chỉ toàn thể :
Một trái tim lớn lao đã già từ cuộc đời
Một khối óc lớn đã ngừng sống.
chỉ cả con người của Bác Hồ - vị lãnh tụ, cha già kính yêu của chúng ta.
lấy vật chứa đựng gọi vật bị chứa đựng:
Vì sao trái đất nặng ân tình
Nhắc mãi tên người Hồ Chí Minh
Hình ảnh hoán dụ ở đây đó là trái đất hoán dụ cho hình ảnh nhân loại.
Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi vật:
Sen tàn, cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn, đông đà sang xuân.
Hình ảnh hoán dụ ở đây là sen tức chỉ mùa hạ, cúc tức chỉ mùa thu.
Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại lên hòn núi cao.
Hoán dụ ở đây là chỉ ra sự đơn lẻ không đoàn kết, một là số lẻ ít và 3 là chỉ số lượng nhiều. Tức là một mình ta làm sẽ không bằng chúng ta đoàn kết lại cùng nhau làm.
-đàn bà dễ có mấy tay
đời xưa mấy mặt đời này mấy gan là lấy bộ phận để gọi toàn thể
-hộp kẹo này ngon wá lấy vật chứa đựng để gọi cái bị chứa
-chiếc áo xanh ấy vẫn ở đó lặng lẽ quyét đon lấy dau hieu cua su vat de goi su vat
-mot cay lam chang nen non
ba cay chum lai nen hon nui cao lay cai cu the goi cai truu tuong
3. Câu thơ "Ngày Huế đó máu/Chú Hà Nội về" sử dụng kiểu hoán dụ nào? a. Lấy bộ phận để gọi toàn thể b. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng c. Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật d. Lấy cái cụ thể để gọi cai trừu tượng
Câu thơ “Ngày Huế đổ máu/ Chú Hà Nội về” sử dụng kiểu hoán dụ nào?
a. Lấy bộ phận để gọi toàn thể
b. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng
c. Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật
d. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng
Câu “Cả làng xóm hình như (…) cùng thức với giời, với đất. (Duy Khán, Lao xao ngày hè) sử dụng kiểu hoán dụ nào?
A. Lấy bộ phận để gọi toàn thể
B. Lấy vật chứa đựng để gọi vật được chứa đựng
C. Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật
D. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng
Hai câu thơ sau thuộc kiểu hoán dụ nào? “Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”.
a. Lấy một phận để gọi toàn thể.
b. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng.
c. Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật.
d. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.
Hai câu thơ sau thuộc kiểu hoán dụ nào? “Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”.
a. Lấy một phận để gọi toàn thể.
b. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng.
c. Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật.
d. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.
đáp án là a
Mà sỏi đá cũng thành cơm à @@
Câu 22. Câu thơ sau sử dụng kiểu hoán dụ nào? “Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao” A. Lấy một bộ phận để gọi toàn thể. B. Lấy dấu hiệu để chỉ sự vật. C. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng. D. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng. Câu 24. Cho câu văn “Cây hoa lan nở hoa trắng xóa”. Đây là câu trần thuật đơn dùng để làm gì ? A. Kể B. Miêu tả C. Giới thiệu D. Nêu ý kiến Câu 26. Phần in đậm trong câu văn “Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.”đã sử dụng biện pháp tu từ A. so sánh B. nhân hóa C. ẩn dụ D. Hoán dụ Câu 27. Dòng thơ nào dưới đây có sử dụng phép ẩn dụ ? A. Bác mặt trời đạp xe qua đỉnh núi. (Trần Đăng Khoa) B. Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng. (Nguyễn khoa Điềm) C. Mặt trời đã ngủ yên, xin mặt trời hãy ngủ yên. (Trịnh Công Sơn) D. Mặt trời xuống biển như hòn lửa. (Huy Cận) Câu 28. Muốn tả người, người viết cần phải làm gì ? A. Lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu ; trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự. B. Xác định được đối tượng cần tả; quan sát, lựa chọn những chi tiết tiêu biểu; trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự. C. Xác định được đối tượng miêu tả, lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu. D. Trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự; xác định được đối tượng miêu tả; lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu. 29. Trong các câu văn sau, câu nào không phải là câu trần thuật đơn? A. Gió đưa tiếng sáo, gió nâng cánh diều. B. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc. C. Tre là cánh tay phải của người nông dân. D. Một con bồ các kêu váng lên. 30. Câu sau đây mắc lỗi gì “Trong bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của tác giả Minh Huệ đã diễn tả tình cảm yêu kính, cảm phục của anh đội viên đối với Bác Hồ.” A. Thiếu chủ ngữ B. Thiếu vị ngữ C. Thiếu cả C-V D. Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa
Câu 22. Câu thơ sau sử dụng kiểu hoán dụ nào? “Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
A. Lấy một bộ phận để gọi toàn thể.
B. Lấy dấu hiệu để chỉ sự vật.
C. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.
D. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng.
Câu 24. Cho câu văn “Cây hoa lan nở hoa trắng xóa”.
Đây là câu trần thuật đơn dùng để làm gì ?
A. Kể B. Miêu tả C. Giới thiệu D. Nêu ý kiến
Câu 26. Phần in đậm trong câu văn “Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.”đã sử dụng biện pháp tu từ
A. so sánh B. nhân hóa C. ẩn dụ D. Hoán dụ
Câu 27. Dòng thơ nào dưới đây có sử dụng phép ẩn dụ ?
A. Bác mặt trời đạp xe qua đỉnh núi. (Trần Đăng Khoa)
B. Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng. (Nguyễn khoa Điềm)
C. Mặt trời đã ngủ yên, xin mặt trời hãy ngủ yên. (Trịnh Công Sơn)
D. Mặt trời xuống biển như hòn lửa. (Huy Cận)
Câu 28. Muốn tả người, người viết cần phải làm gì ?
A. Lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu ; trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự.
B. Xác định được đối tượng cần tả; quan sát, lựa chọn những chi tiết tiêu biểu; trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự.
C. Xác định được đối tượng miêu tả, lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu. D. Trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự; xác định được đối tượng miêu tả; lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu.
29. Trong các câu văn sau, câu nào không phải là câu trần thuật đơn?
A. Gió đưa tiếng sáo, gió nâng cánh diều.
B. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.
C. Tre là cánh tay phải của người nông dân.
D. Một con bồ các kêu váng lên.
30. Câu sau đây mắc lỗi gì “Trong bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của tác giả Minh Huệ đã diễn tả tình cảm yêu kính, cảm phục của anh đội viên đối với Bác Hồ.”
A. Thiếu chủ ngữ
B. Thiếu vị ngữ
C. Thiếu cả C-V
D. Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa
Lấy 4 ví dụ về hoán dụ:
- Lấy một bộ phận để gọi toàn thể
- Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng
- Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật
- Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng
-Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
-Cả lớp đang lắng nghe cô giáo giảng bài.
-áo chàm đưa buổi phân ly
cầm tay nhau biết nói gì hôm nay
-công cha như núi Thái sơn
nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
- một tay gây dựng cơ đồ
-vì sao? Trái Đất nặng ân tình
- áo chàm đưa buổi phân li
- quê hương là con diều biếc
*So sánh: là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Có hai kiểu so sánh:
So sánh ngang bằng
So sánh không ngang bằng
*Nhân hóa: là gọi hoặc tả đồ vật, cây cối, con vật… bằng các từ ngữ thường được sử dụng để gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật, ... trở lên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.
Có hai kiểu nhân hóa:
Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.
Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật.
Trò chuyện, xưng hô với vật như với người.
*Ẩn dụ: là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Có bốn kiểu ẩn dụ: hình thức - cách thức - phẩm chất – chuyển đổi cảm giác
*Hoán dụ: là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Có bốn kiểu hoán dụ: Lấy một bộ phận để gọi toàn thể - Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng – Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng – Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật
Câu hỏi: Hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa
a, So sánh và ẩn dụ
b, Nhân hóa và ẩn dụ
c, Ẩn dụ và hoán dụ
c,
Giống nhau: cùng được xây dựng dựa trên cơ sở liên tưởng về mối quan hệ giữa các sự vật, hiện tượng.
Khác nhau:
Hoán dụ: Các sự vật hiện tượng có quan hệ gần gũi với nhau.Ẩn dụ: các sự vật, hiện tượng phải có những nét tương đồng với nhau.Ví dụ:
Hoán dụ: "Áo chàm đưa buổi phân ly"
=> Người Việt Bắc (A) thường mặc áo chàm (B). Vì thế khi Áo chàm (B) xuất hiện ta liên tưởng tới người Việt Bắc (A).
Ẩn dụ:
"Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng,
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ."
(Viễn Phương)
=> Tác giả Viễn Phương sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ. Dấu hiệu để nhận biết điều này đó là sự tương đồng về phẩm chất giữa hình tượng mặt trời và Hồ Chí Minh (sự vĩ đại, cao cả và trường tồn).
a) -Giống nhau: đều dựa trên cơ sở liên tưởng những nét tương đồng giữa các sự vật, sự việc khác nhau.
-Khác nhau:
+ So sánh thường cần đến từ so sánh hoặc dấu hiệu nhận biết phân biệt giữa các vế so sánh và vế được so sánh ( vd như dấu gạch ngang, dấu hai chấm...) So sánh có thể ngang bằng hoặc không ngang bằng.
+ Ẩn dụ không cần từ hay dấu câu phân biệt giữa các sự vật sự việc được nêu ra. Do vậy, ẩn dụ còn được gọi là so sánh ngầm. Phép ẩn dụ giữa các sự vật sự việc thường mang ý nghĩa ngang bằng, tương đương.
Giữa ẩn dụ và hoán dụ :
- Giống nhau : Đều gọi tên sự vật hiện tượng khái niệm này bằng tên sự vật hiện tượng khái niệm khác.
- Khác nhau :
+ Giữa 2 sự vật, hiện tượng trong phép ẩn dụ có quan hệ tương đồng.
Cụ thể là : tương đồng về hình thức, về cách thức, phẩm chất, về chuyển đổi cảm giác.
+ Giữa 2 sự vật, hiện tượng trong phép hoán dụ có quan hệ gần gũi (tương cận)
Cụ thể là : Lấy một bộ phận để chỉ toàn thể, lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng, lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật, lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.