Biện pháp nói giảm nói tránh "Bác nằm trong giấc ngủ bình yên"

- Tác dụng

+ Tăng sức gợi hình gợi cảm gây ấn tượng sâu sắc với người đọc 

+ Giảm bớt đau thương khi nói về sự ra đi của Bác 

+ Khẳng định Bác còn mãi với non sông như vầng trăng sáng dịu hiền không bao giờ vắng mặt mà tồn tại vĩnh hằng với Tổ quốc, non sông

hương đc đấy

Biện pháp nói giảm nói tránh "Bác nằm trong giấc ngủ bình yên"

- Tác dụng

+ Tăng sức gợi hình gợi cảm gây ấn tượng sâu sắc với người đọc 

+ Giảm bớt đau thương khi nói về sự ra đi của Bác 

+ Khẳng định Bác còn mãi với non sông như vầng trăng sáng dịu hiền không bao giờ vắng mặt mà tồn tại vĩnh hằng với Tổ quốc, non sông

Từ niềm biết ơn thành kính đã chuyển sang niềm xúc động nghẹn ngào khi tác giả nhìn thấy Bác. Hình ảnh Bác với giấc ngủ bình yên, thanh thản giữa vầng trăng sáng dịu hiền. Giữa vùng ánh sáng yên bình, trong lành đó, Người đang ngủ giấc ngủ bình yên. Ánh sáng dịu nhẹ trong lăng gợi lên sự liên tưởng tới vầng trăng thi vị trong tự nhiên, trong thơ của Bác. Những điều gần gũi, thân thương trong cuộc sống của người thủa sinh thời. Nhưng trong lòng tác giả không vì thế mà nguôi ngoai nỗi xót thương vì Người không còn nữa. “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi/ Mà sao nghe nhói ở trong tim”, tác giả Viễn Phương thấy “nhói trong tim” nỗi đâu mất mát quá lớn, khi đất nước ngày độc lập không có Bác hiện hữu, đây là sự rung cảm chân thành của nhà thơ. “Trời xanh” là ẩn dụ cho hình ảnh của Người, tấm lòng của Người còn mãi trong trái tim của dân tộc ta.

a. Biện pháp nói giảm nói tránh theo cách dùng từ đồng nghĩa "nằm trong giấc ngủ bình yên" - chết

Tác dụng: Giảm bớt cảm giác đau thương khi đối mặt với sự thật Bác đã ra đi mãi mãi. 

b. Biện pháp nói giảm nói tránh bằng cách nói từ đồng nghĩa "khiếm thị" - bị mù

Tác dụng: Sử dụng nói giảm nói tránh thể hiện thái độ hòa nhã, lịch sự, tôn trọng người khác

c. Biện pháp nói giảm nói tránh bằng cách dùng từ đồng nghĩa " chia tay" - "ly hôn" 

Tác dụng: Vơi đi cảm giác đau thương, tủi thân cho đối phương 

d. Biện pháp nói giảm nói tránh bằng từ đồng nghĩa "mất" - chết, đi bước nữa - tái hôn 

Tác dụng: Sử dụng nói giảm nói tránh thể hiện sự tôn trọng người khác, giảm đi sự ghê rợn từ cái chết. 

e. Biện pháp nói giảm nói tránh bằng cách nói vòng "không được chăm chỉ lắm" - lười 

Tác dụng: Tránh động chạm đến lòng tự trọng của đối phương khiến câu nói trở thành lời nhắc nhở nhẹ nhàng.

I. Phan h tac dung cua mot so bien phap tu tu : 

- Doan 1 : Anh doi vien mo mang - Nhu nam trong giac mong - Bong Bac cao long long - Am hon ngon lua hong . 

+ So sanh ngang bang : Anh doi vien mo mang - Nhu nam trong giac mong

+ So sanh khong ngang bang : Bong Bac cao long long - Am hon ngon lua hong . 

* Goi hinh anh Bac : cao lon nhu bao trum khong gian, thoi gian => hinh anh lon lao va vi dai.  Tinh cam cua Bac am ap hon ngon lua ma Bac dang dot. Dong thoi cung cho ta thay duoc su kinh yeu, nguong mo cua anh doi vien danh cho Bac. 

Chot : Doan tho the hien : Tinh yeu thuong, su cham soc an can, ti mi cua Bac doi voi cac chien si nhu nhung nguoi cha cham soc cho nhung dua con than yeu. Noi xuc dong cua anh doi vien truoc tinh cam vua lon lao, vi dai vua gan gui than thuong cua Bac . 

                                                                                      Bai lam 

                                                                            Anh doi vien mo mang 

                                                                            Nhu nam trong giac mong

                                                                           Bong Bac cao long long

                                                                            Am hon ngon lua hong . 

 Kho tho da dien ta duoc tam trang ngac nhien, xuc dong truoc nhung hinh anh va cu chi cua Bac danh cho bo doi va dan cong sau nhung ngay hanh quan that vat va ( 2). Tinh yeu thuong cua Bac trong dem lam cho anh doi vien khong phan biet duoc canh truoc mat minh la thuc hay la mo ( 3). Ngon lua bap bung soi bong Bac khi mo khi to, dang tinh ma anh cu nghi la minh dang nam mo ( 4 ). Va anh mo mang thay ben anh lua bap bung ay, bong Bac cao long long in tren vach nua don so vua chap chon hu ao lai vua am ap yeu thuong (5). Bac nhu ong Tien, ong But xuat hien giua dem khuya trong rung sau, tu nguoi Bac toa ra nhung hoi am ki la (6 ). Do la hoi am cua tinh yeu thuong, bao la, nong duom, cao sau hon ca tinh me doi voi con (7). Thuc va mong dan cai vao nhau, hinh anh tuyet dep khien cho anh doi vien thay minh nhu dang duoc nam trong long cua Bac va khien cho anh sung suong den boi hoi ( 8). 

- Doan 2 : Dem nay Bac ngoi do - Dem nay Bac khong ngu - Vi mot le thuong tinh - Bac la Ho Chi Minh .

+ Day la kho tho nang y nghia cua cau chuyen trong bai tho len tam khai quat. Bac khong ngu vi lo viec nuoc va thuong bo doi dan cong, la mot le thuong tinh trong cuoc doi cua Bac, la le song cua Bac. Kho tho da the hien duoc chan ly va le song vi moi nguoi cua Bac . 

+ Dem nay Bac khong ngu chi la mot dem trong muon van dem khac. Bac danh tron ca doi minh cho dan va cho nuoc. 

+ Qua kho tho, ta co the thay duoc Bac la mot nguoi song vo cung vi dai va lon lao. Cai dem khong ngu ay chi la mot trong nhung cau chuyen thuong tinh ve Bac. 

                                                                                      Bai lam 

 Bai tho khep lai bang cam nhan sau sac cua anh doi vien ve hinh anh cua vi lanh tu : 

                                             Dem nay Bac ngoi do 

                                             Dem nay Bac khong ngu

                                            Vi mot le thuong tinh

                                             Bac la Ho Chi Minh ( 1 )

 Kho tho nay mang y nghia khai quat, giup em cam nhan duoc mot chan li gian di ma lon lao ( 2). Cai dem khong ngu ma anh doi vien duoc chung kien trong bai tho chi la mot dem binh thuong trong vo van nhung dem khong ngu khac cua Bac ( 3 ). Do la dem Bac bi giam cam trong nha lao cua Tuong Gioi Thach :

                                                  '' Mot canh hai canh lai ba canh

                                                 Tran troc ban khoan giac chang thanh''.... ( 4 )

hay nhung dem trong canh rung Viet Bac : 

                                                  '' Canh khuya nhu ve nguoi chua ngu

                                                  Chua ngu vi lo noi nuoc nha'' ( 5).

 Nhung dem Bac khong ngu la vi lo cho van menh cua dat nuoc , vi thuong bo doi, thuong nhan dan, boi the '' Dem nay Bac khong ngu '' da tro thanh mot le thuong trong suot cuoc doi hoat dong cach mang cua Bac ( 6 ). Va cung chinh boi vi, Bac la Ho Chi Minh, la vi lanh tu, la nguoi Cha gia kinh yeu cua ca dan toc ( 7). 

II. Mot so cac bien phap tu tu nghe thuat noi bat khac da duoc su dung trong cac doan tho va tac dung cua chung :

* Anh doi vien nhin Bac - Cang nhin lai cang thuong - Nguoi Cha mai toc bac - Dot lua cho anh nam.

- Nghe thuat an du : Nguoi Cha - Bac Ho. 

- Goi hinh anh Bac vua cao ca, lon lao, vua gan gui nhu nguoi cha cham lo cho nhung dua con cua minh . 

- Cho thay tinh yeu, su kinh trong cua anh doi vien danh cho Bac. 

                                                                                    Bai lam 

                                                                   Anh doi vien nhin Bac

                                                                   Cang nhin lai cang thuong

                                                                   NGuoi Cha mai toc bac

                                                                   Dot lua cho anh nam

 Day la mot kho tho hay trong bai tho '' Dem nay Bac khong ngu '' cua Minh Hue. Trong kho tho nay, tac gia da su dungrat tai tinh bien phap tu tu nghe thuat an du qua hinh anh '' Nguoi Cha mai toc bac ''. Day chinh la hinh anh Bac Ho. Vi sao chung ta co the lien tuong duoc nhu vay? Boi vi trong mat nguoi chien si tre Bac co nhung dac diem tuong dong voi nguoi Cha. Bac cung co mai toc bac nhu nhung nguoi Cha gia, dac biet la tinh yeu thuong va su cham lo ma Bac danh cho cac anh la tinh cam cua mot nguoi cha luondanh cho nhung dua con yeu quy cua minh. Qua hinh anh an du nay, ta thay duoc tam long yeu thuong bao la cua Bac dong thoi cung cam nhan duoc tinh yeu thuong ma nguoi chien si danh cho Bac. Voi anh, Bac nhu mot nguoi cha gia dang yeu va dang dang kinh!

* Roi BAC di dem chan - Tung nguoi tung nguoi mot - So chau minh giat thot - Bac nhon chan nhe nhang . 

- Nghe thuat : Diep ngu : tung. 

=> Nhan manh duoc tinh yeu thuong, su cham soc an can va ti mi cua Bac Ho doi voi cac chien si nhu nguoi cha cham soc cho nhung dua con than yeu. 

                                                                                 Bai lam

 Anh doi vien vo cung ngac nhien, khi thay Bac tuoi da cao nhung van san sang di hanh quan trong dem mua ret va ngay ca khi dem da ve khuya Bac van con chua di ngu :

                                                                  '' Lang yen ben bep lua

                                                                  Ve mat Bac tram ngam ''

                                                                  '' Roi Bac di dem chan

                                                                   Tung nguoi tung nguoi mot 

                                                                   So chau minh giat thot

                                                                  Bac nhon chan nhe nhang''

 Bac ngoi tram ngam ben bep lua lo cho cac anh bo doi ngoai kia phai chong choi voi cai lanh, voi su nguy hiem, Bac lo cho chien dich, lo cho tuong lai cua dat nuoc. Nhung cu chi cua Bac that an can, am ap, cai nhon chan nhe nhang khien nguoi ta lien tuong Bac nhu nguoi Cha dang cham lo cho nhung dua con cua minh. Boi vay ma anh thanh nien da phai thot len : 

                                                                  '' Bong Bac cao long long

                                                                  Am hon ngon lua hong ''

 Tinh cam yeu thuong bao la cua Bac con am hon ngon lua thuc truoc kia, no co suc manh ko chi suoi am co the ma con co suc manh ca tam hon, lam bung len tinh than yeu nuoc cua nhung nguoi chien si. Lan thu 3 thuc day, anh giat minh vi van thay Bac dang ngoi '' dinh ninh '', anh nang nac, tha thiet moi Bac ngu. Giong anh vo cung chan thanh, do la loi noi sau tham tu trong trai tim, the hien duoc noi lo lang cho suc khoe cua Bac. Dap lai anh, loi noi cua Bac that chan tinh va am ap lam sao :

                                                                 Chu cu viec ngu ngon

                                                                  Ngay mai di danh giac. 

 Tinh cam yeu thuong, quan tam, lo lang cua Bac cung duoc the hien truc tiep qua loi noi :

                                                                Bac thuc thi mac Bac

                                                                Bac ngu khong yen long

                                                                Bac thuong doan dan cong...

                                                                Cang thuong cang nong ruot

                                                                Mong troi sang mau mau. 

 Trong cai gia lanh cua mua dong, cai kho khan cua hien thuc Bac chang he nghi den ban than ma chi lo lang, quan tam, danh tat ca tinh yeu thuong bao cho dan, cho nuoc. Tam long cua Bac that bao la, rong lon nhu troi bien. Truoc tam long cua Bac, anh doi vien da co 1 hanh dong that tu nhien, chan thanh '' anh thuc luon cung Bac ''. Nhung dieu ay da lam trao dang trong long nguoi chien si tinh cam yeu men va cam phuc, nguong mo Bac. Voi anh, Bac chinh la nguoi Cha gia cua ca dan toc. Hinh anh Bac trong anh vua lung linh, lon lao, ki vi nhu bau troi ; vua binh di, am ap va xiet bao than thuong, gan gui hon ca ngon lua hong trong dem gia lanh.

                                                            * Y nghia hinh anh ngon lua hong : 

 < Nhung cau tho co hinh anh ngon lua :

Lang yen ben bep lua ( 1 )

Dot lua cho anh nam (2 )

Am hon ngon lua hong (3)

Bac nhin ngon lua hong (4 ) > 

- Y nghia cua hinh anh ngon lua hong trong bai tho : 

+ Truoc het do la hinh anh thuc rat dep, la ngon lua tu tay Bac dot len, toa sang, toa am giua canh rung dem khuya lanh gia. 

+ Ngon lua soi sang buc chan dung Bac - vi lanh tu kinh yeu cua dan toc voi nhung net that gan gui va gian di,........

+ Hinh anh ngon lua soi to ca tam long Bac voi cac anh chien si, voi nhan dan, nhu tinh cam cua nguoi cha danh cho nhung dua con yeu ( Bac ko ngu, dot lua suoi am cho cac anh, di dem chan cho tung nguoi voi buoc chan nhe nhang, tram ngam lo nghi,....). Nho the, hinh anh Bac hien ra that thieng lieng ma cung that gan gui. 

+ Nha tho con dung hinh anh ngon lua de so sanh : Bong Bac cao long long - Am hon ngon lua hong. 

=> Hinh anh '' ngon lua'' o day lai goi ta duoc su lon lao bao trum ca khong gian, ngang tam troi dat, ton vinh su vi dai cua Bac va ngoi ca tinh yeu thuong Nguoi danh cho cac anh chien si am ap, manh me hon ca '' ngon lua hong ''. 

                                                                            Chuc ban hoc tot nha >< !!

biện pháp so sánh : NHƯ nằm trong giấc mộng - -- - và ấm HƠN ngọn lửa hồng

(như) là ss ngang bằng còn (hơn) là ss hơn kém

- Ba biểu hiện đối lập: mặt đất và bầu trời, ánh sáng và bóng tối, hiện tại và quá khứ.

- Ví dụ đối lập giữa bầu trời và mặt đất. Miêu tả bầu trời lộng lẫy, rất đẹp (Vòm trời hàng ngàn ngôi sao ganh đua lấp lánh) và để làm nổi hiện trạng của mặt đất buồn tẻ, khổ đau (đầy bóng tối, buồn thảm, âm u,…)

Tham khảo

- Tương phản giữa bóng tối và ánh sáng 

+ Ánh sáng và bóng tối đã xuất hiện ngay từ đầu câu chuyện, ánh sáng yếu ớt của mặt trời “như hòn than sắp tàn” và xen vào đó là những hình ảnh đầu tiên của bóng tối “dãy tre làng trước mặt đen lại”.

+ Trong sự đối lập sáng - tối đó, bóng tối là gam màu chủ yếu. Bóng tối dày đặc mênh mang khắp một vùng còn ánh sáng thì mờ nhạt, nhỏ nhoi, leo lét không đủ để xua đi bóng tối.

+ Phố xá thì tối hết cả, con đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vài làng lại càng sậm đen hơn nữa. Đêm ở phố huyện tĩnh mịch và đầy bóng tối”. Trong cái thế giới ngập tràn bóng đêm, dưới một bầu trời thăm thẳm bao la đầy bí mật của phố huyện, ánh sáng lại quá yếu ớt, mà nhạt, nhỏ bé, leo lét. Ánh sáng của các cửa hiệu chỉ là những khe sáng, lọt ra ngoài, hắt xuống mặt đường gồ ghề khiến mặt đất dường như nhấp nhô hơn vì những hòn đá nhỏ vẫn còn một bên sáng một bên tối. Ánh đèn của bác phở Siêu chỉ là những chấm nhỏ và vàng lơ lửng đi trong đêm tối. Ánh sáng ngọn đèn của chị em Liên thưa thớt từng hột sáng lọt qua phên nứa… Đặc biệt là hình ảnh ngọn đèn chị Tí, một quầng sáng nhỏ nhoi, chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ, xuất hiện bảy lần trong tác phẩm, tạo nên sức ám ảnh và khơi gợi về cảnh đời, những kiếp sống nhỏ bé, lay lắt trong đêm đen, trong bóng tối cuộc đời.

- Tương phản giữa quá khứ và hiện tại: Trong quá khứ gia đình cái Liên có cuộc sống khá giả bao nhiêu thì hiện thực đói nghèo lại khiến cô cảm thấy nuối tiếc.

- Nghệ thuật tương phản thể hiện tập trung nhất ở phần cuối câu chuyện: khi đoàn tàu chạy qua phố huyện: bóng tối - ánh sáng, quá khứ - hiện tại, hiện tại - tương lai, âm thầm, lặng lẽ - ồn ào, náo nhiệt,..