Tính chất và ý nghĩa của cách mạng tư sản Anh .
Trình bày kết quả, ý nghĩa và tính chất của Cách mạng tư sản Anh.
Tham khảo
- Kết quả:
+ Chế độ quân chủ chuyên chế bị lật đổ.
+ Chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập ở Anh.
- Ý nghĩa: mở đường cho chủ nghĩa tư bản ở Anh phát triển nhanh chóng.
- Tính chất:
+ Cách mạng Anh mang tính chất của một cuộc cách mạng tư sản.
+ Tuy nhiên, đây là cuộc cách mạng không triệt để, do: không xóa bỏ tận gốc chế độ phong kiến (vẫn duy trì ngôi vua và thế lực của quý tộc mới,…); chưa giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.
Nêu những nét chính về ý nghĩa, tính chất và đặc điểm của Cách mạng tư sản Anh.
Tham khảo
Ý nghĩa, tính chất, đặc điểm của cách mạng tư sản Anh
- Ý nghĩa: Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ ở nước Anh
- Tính chất:
+ Cách mạng Anh mang tính chất của một cuộc cách mạng tư sản.
+ Tuy nhiên, đây là cuộc cách mạng không triệt để, do: lực lượng phong kiến chưa bị xóa bỏ hoàn toàn (vẫn duy trì ngôi vua và thế lực của quý tộc mới,…); thành quả cách mạng không đáp ứng quyền lợi của phần đông nhân dân lúc đó.
- Đặc điểm:
+ Lực lượng lãnh đạo: giai cấp tư sản và quý tộc mới
+ Hình thức: nội chiến.
Lập bảng so sánh điểm giống và khác nhau của Cách mạng tư sản Anh, Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ, Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII về: nguyên nhân, kết quả, tính chất, ý nghĩa, đặc điểm chính.
Tham Khảo
* Điểm giống nhau:
- Nguyên nhân sâu xa: những chuyển biến trong đời sống kinh tế, chính trị, xã hội…
- Ý nghĩa: xóa bỏ những rào cản, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản
- Tính chất: cách mạng tư sản
* Điểm khác biệt:
Những nét cơ bản, tính chất, ý nghĩa của cuộc cách mạng tư sản Anh ở thế kỷ XVII.
* Những nét cơ bản:
- Tháng 8 – 1642, Sác Lơ I tuyên chiến với Quốc hội. Từ năm 1642 đến 1648, đã xảy ra cuộc nội chiến giữa Quốc hội được quần chúng ủng hộ với nhà vua có sự hỗ trợ của quý tộc phong kiến và Giáo hội Anh.
- Do áp lực của quần chúng, đầu năm 1649, Sác Lơ l bị xử tử. Anh trở thành nước cộng hòa do Crôm-oen đứng đầu. Cách mạng đạt tới đỉnh cao.
- Crôm-oen đem quân chinh phục Ai-len và Xccốt-len. Để bảo vệ quyền lợi của mình, tư sản và quý tộc mới đã trao trọng trách cho Crôm-oen với tước Bảo hộ công. Nền độc tài quân sự được thiết lập (năm 1653)
- Sau khi Crôm-oen qua đời (1658), nước Anh lâm vào tình trạng không ổn định về chính trị, dẫn đến sự thỏa hiệp giữa Quốc hội với lực lượng phong kiến cũ. Tháng 12 – 1688, Quốc hội đã tiến hành chính biến, đưa Vin-hem Ô-ran-giơ lên ngôi vua. Chế dộ quân chủ lập hiến được thiết lập.
* Tính chất:
- Động lực cách mạng: Tư sản, quý tộc mới.
- Động lực chủ yếu của cuộc cách mạng: Nông dân, thợ thủ công, tư sản nhỏ,…
- Mục tiêu cách mạng: Lật đổ chính quyền phong kiến, mở đường cho CNTB phát triển.
* Ý nghĩa:
- Cuộc cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII đã xóa bỏ chế độ quân chủ chuyên chế trong nước, có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển của xã hội loài người trong buổi đầu chuyển từ chế độ phong kiến sang chủ nghĩa tư bản.
Dựa vào thông tin và các hình trong mục 1, trình bày nguyên nhân, kết quả, tính chất, đặc điểm chính và ý nghĩa của Cách mạng tư sản Anh.
Tham khảo
Nguyên nhân sâu xa:
- Sự phân hóa giai cấp, chia thành 2 phe đối lập: vua và các thế lực phong kiến; giai cấp tư sản, tầng lớp quý tộc mới, nông dân và bình dân thành thị.
- Sự thay đổi về kinh tế -> mâu thuẫn gay gắt giữa tư sản, quý tộc mới với chế độ quân chủ chuyên chế (bên cạnh những mâu thuẫn cũ) -> Cách mạng lật đổ chế độ phong kiến, xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.
Nguyên nhân trực tiếp:
- Xoay quanh vấn đề tài chính.
- Chính sách tăng thuế khiến mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới với thế lực phong kiến phản động ngày càng gay gắt.
=> 8/1642: Vua tuyên chiến với Quốc hội, cách mạng bùng nổ.
Kết quả:
- Lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
- Chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập.
Tính chất: Là một cuộc cách mạng không triệt để, không xóa bỏ tận gốc chế độ phong kiến, chưa giải quyết được vấn đề ruộng đất của nông dân.
Đặc điểm chính:
- Do tầng lớp quý tộc mới và tư sản lãnh đạo
- Diễn ra dưới hình thức một cuộc nội chiến, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
Ý nghĩa: Thắng lợi của giai cấp tư sản là thắng lợi của chế độ xã hội mới, của chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa đối với chế độ phong kiến.
1. Bài 1: Những cuộc Cách mạng tư sản đầu tiên
+ CM Tư sản Anh thế kỉ XVII(nguyên nhân, ý nghĩa, hình thức và tính chất của CM).
+ Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ( chú ý thêm điểm tiến bộ và hạn chế của Bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mĩ năm 1776).
Trình bày ý nghĩa của Cách mạng tư sản Anh, Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ và Cách mạng tư sản Pháp.
Tham khảo:
Cách mạng tư sản | Ý nghĩa |
Cách mạng tư sản Anh | Lật đố nền quân chủ chuyên chế, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến, mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển. |
Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ | - Giải phóng nhân dân Bắc Mỹ khỏi sự thống trị của thực dân Anh, thành lập Hợp chúng quốc Mỹ, mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển, - Góp phần thúc đẩy phong trào chống phong kiến ở châu Âu và phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mỹ La-tinh. - Là cuộc cách mạng tư sản nêu lên yêu cầu giải phóng dân tộc. Bản Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ đã trở thành ngọn cờ tự do với những nguyên lí bất hủ, có ảnh hưởng lớn đối với phong trào cách mạng và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. |
Cách mạng tư sản Pháp | - Lật đồ và xoá bỏ mọi tàn dư của chế độ phong kiến. - Nông dân được giải phóng, vấn đề ruộng đất được giải quyết; những cản trở đối với công thương nghiệp bị xoá bỏ,... tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển. - Làm cho chế độ phong kiến bị lung lay trên khắp châu Âu. - Mở ra thời đại mới: thời đại tháng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản ở các nước Âu - Mỹ. |
Phân tích ý nghĩa của cuộc cách mạng tư sản Anh (1640-1642) và cách mạng tư sản Pháp (1789-1794).
Phân tích ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản Anh (1640-1642) và cách mạng tư sản Pháp (1789-1794).
* Cách mạng tư sản Anh
- Là một cuộc cách mạng có ý nghĩa trọng đại trong thời kì quá độ từ chế độ phong kiến sang chế độ tư bản chủ nghĩa.
- Cuộc cách mạng tư sản Anh thành công đã khai sinh ra thể chế dân chủ tạm quyền phân lập. Có thế nói, thể chế nhà nước theo chế độ tam quyền phân lập ở Anh là một sáng tạo vĩ đại trong sự phát triển của lịch sử xã hội loài người.
- Cuộc cách mạng tư sản Anh là một trong những tiền đề của cuộc Cách mạng công nghiệp Anh, mà cuộc cách mạng công nghiệp Anh đã ảnh hưởng ra toàn thế giới, thúc đẩy phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời ở các nước trên thế giới. Sự ra đời của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa này lại làm tiền đề cho các cuộc cách mạng tư sản bùng nổ tiếp theo.
* Cách mạng tư sản Pháp
- Đối với nước Pháp:
+ Lật đổ chế độ phong kiến cùng với những tàn dư của nó, tuyên bố xác lập chế độ tư bản.
+ giải quyết vấn đề dân chủ (xóa bỏ chế độ đẳng cấp, giải quyết ruộng đất cho nông dân, quyền lợi của công nhân).
+ Hình thành thị trường dân tộc thống nhất, mở đường cho lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Pháp phát triển.
+ Giai cấp tư sản lãnh đạo nhưng quần chúng quyết định tiến trình phát triển của cách mạng.
- Đối với thế giới:
+ Mở ra một thời đại mới - thời đại thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản ở các nước tiên tiến thời bấy giờ.
+ Tư tưởng dân tộc, dân chủ trong cách mạng Pháp được truyền bá rộng rãi ở Châu Âu, chế độ quân chủ phong kiến ở nhiều nươc lung lay.
+ Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho phong trào cách mạng các nước.
Câu 1: Nêu nguyên nhân, diễn biến, kết quả, ý nghĩa của 3 cuộc cách mạng tư sản: cách mạng tư sản Anh, chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ và cách mạng tư sản Pháp.
Câu 2: Nêu các thành tựu và kết quả của cách mạng công nghiệp Anh. Cách mạng công nghiệp để lại hệ quả như thế nào đối với các nước tư bản?
Câu 1:
+Nguyên nhân: Nhiều công trường, thủ công ra đời
- Nhiều trung tâm lớn về công nghiệp, tài chính được hình thành, lớn nhất ở luân đôn
- ở nông thôn địa chủ và quý tộc vừa và nhỏ kinh doanh theo lối tư bản trở thành quý tộc mới
+Diễn biến:
Tháng 8-1642, Sác-lơ I tuyên chiến với Quốc hội.
- Từ năm 1642 đến năm 1648, đã xảy ra nội chiến giữa Quốc hội được sự ủng hộ của quần chúng nhân dân, với nhà vua có sự hỗ trợ của quý tộc phong kiến và Giáo hội Anh.
- Tháng 1-1649, Sác-lơ I bị xử tử. Anh trở thành nước cộng hoà do Ô-li-vơ Crôm-oen (1599-1658) đứng đầu. Cách mạng đạt tới đỉnh cao.
- Năm 1653, nền độc tài quân sự được thiết lập. Bước thụt lùi của cách mạng.
- Tháng 12-1688, Quốc hội tiến hành chính biến, đưa Vin-hem Ô-ran-giơ (Quốc trưởng Hà Lan, con rể vua Anh) lên ngôi vua. Chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập.
+ Ý nghĩa
- Mở đường cho tư bản chủ nghĩa phát triển
- Tuy nhiên đây là cuộc cách mạng tư sản không triệt để
Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ:
+ Nguyên nhân: Sau khi Colombo tìm ra châu Mỹ, người Anh tìm đến đây ngày một nhiều
- Đến thế kỉ XVIII, thực dân Anh lập 13 thuộc địa và thi hành chính sách cai trị, bóc lột
- Kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh
- Thực dân Anh kìm hãm sự phát triển, mâu thuẫn giữa thuộc địa và chính quốc gay gắt
+Diễn biến:
Diễn biến chính:
- Tháng 10-1773: Nhân dân cảng Bô-xton tấn công 3 tàu chở chè của Anh.
- Đầu tháng 9-1774, Đại hội lục địa lần thứ nhất được triệu tập ở Phi-la-đen-phi-a .
- Tháng 4-1775, chiến tranh giữa các thuộc địa với chính quốc bùng nổ.
- Nghĩa quân đã chiến đấu rất dũng cảm, song do lực lượng yếu và tổ chức kém nên không thắng nổi đội quân chính quy của vua Anh.
- Tháng 5-1775, Đại hội lục địa lần thứ hai được triệu tập, thành lập "Quân đội thuộc địa” do Gioóc-giơ Oa-sinh-tơn làm tổng chỉ huy.
- Cuộc đấu tranh giành độc lập không ngừng phát triển. Các thuộc địa lần lượt tuyên bố tách khỏi nước Anh.
- Ngày 4-7-1776, Thông qua bản Tuyên ngôn Độc lập, Hợp chúng quốc Mĩ ra đời.
- Ngày 17-10-1777: Quân khởi nghĩa thắng lớn ở Xa-ra-tô-ga, tạo nên bước ngoặt của cuộc chiến tranh.
- Năm 1781, Chiến thắng I-ooc-tao, chiến tranh kết thúc.
- Năm 1783, Anh kí hiệp ước Vec-xai chính thức công nhận nền độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mĩ.
+Ý nghĩa: Cuộc chiến tranh này thực chất là một cuộc cách mạng tư sản
- Tuy nhiên đây là một cuộc cách mạng triệt để
Cách mạng tư sản Pháp:
+Nguyên nhân: + Kinh tế nông nghiệp lạc hậu, công thương nghiệp phát triển. + Chế độ quân chủ chuyên chế, đẳng cấp nặng nề; dẫn đến mâu thuẫn xã hội gay gắt. + Triết học Ánh sáng dọn đường.
+Ý nghĩa: - Lật đổ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
-Quần chúng nhân dân là lực lượng chính đưa cách mạng đạt tới đỉnh ca chuyên chính dân chủ cách mang Gia Cô Banh
- Chưa giải quyết hoàn toàn vấn đề ruộng đất, không hoàn toàn xóa bỏ chế độ phong kiến bóc lột
Câu 2:
Thành tựu:
+ Năm 1764, Giêm Ha-gri-vơ chế tạo ra máy kéo sợi Gien-ni.
+ Năm 1769, Ác-crai-tơ chế tạo ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước
+ Năm 1779, Crôm-tơn đã cải tiến máy kéo sợi với kĩ thuật cao hơn, kéo được sợi nhỏ lại chắc, dệt vải ra vừa đẹp lại vừa bền.
+ Năm 1785, Ét-mơn Các-rai chế tạo được máy dệt chạy bằng sức nước, đưa năng suất tăng gần 40 lần so với dệt bằng tay.
+ Năm 1784, máy hơi nước do Giêm Oát phát minh được đưa vào sử dụng.
+ Năm 1814, Xti-phen-xơn chế tạo thành công chiếc đầu máy xe lửa đầu tiên.
+ Năm 1825, nước Anh khánh thành đoạn đường sắt đầu tiên nối trung tâm công nghiệp Man-chét-xto với cảng Li-vơ-pun.
Hệ quả:
Về kinh tế: Làm thay đổi bộ mặt của các nước tu bản như nâng cao năng suất lao động, hình thành trung tâm kinh tế, thành phố lớn
Về xã hội: hình thành 2 giai cấp cơ bản là tư sản và vô sản
Lập bảng hệ thống về nguyên nhân, giai cấp lãnh đạo, kết quả, ý nghĩa, tính chất của Cách mạng tư sản Anh và Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.