Có thể sử dụng phép lai phân tích để kiểm tra kiểu gen của cơ thể mang tính trạng trội là thuần chủng hay không.

VD: ở đậu HL : A - hạt vàng , a-hạt xanh , B-hạt trơn , b-hạt nhăn.

Cho đậu HL hạt vàng trơn lai với hạt xanh nhăn .

-Nếu kết quả của phép lai chỉ thu được 1 kiểu hình thì cây hạt vàng trơn sẽ có kiểu gen thuần chủng .

P : AABB(vàng , trơn) * aabb(xanh nhăn)

G : AB ab

F1: AaBb (vàng trơn)

-Nếu kết quả của phép lai xuất hiện từ 2 kiểu hình trở lên chứng tỏ cây đem lai không thuần chủng .

P : AaBb (vàng trơn) *aabb(xanh nhăn)

(tự viết sơ đồ lai)

P : AaBB(vàng trơn )*aabb(xanh nhăn)

(tự viết SĐL)

P : AABb (vàng trơn)*aabb(xanh nhăn)

(tự viết SĐL)

khi chua đỏ ko thuần lai phân tích thì  sẽ thu đc kết quả 1 trội:1 lặn

sơ đồ lai

P:Aa  ✖ aa

F1: 1Aa:1aa

Cho 2 cá thể lai với nhau thu được F1 có kiểu hình phân li theo tỉ lệ 3:1

TH1: Qui luật phân ly 

VD: Aa x Aa -> 1AA : 2Aa : 1aa (3A- : 1aa)

TH2: Qui luật phân ly độc lập

VD: AaBB x AaBB -> 1AABB : 2AaBB : 1aaBB (3A-B- : 1aabb)

TH3: Qui luật liên kết hoàn toàn

VD: AB/ab x AB/ab -> 1AB/AB : 2AB/ab : 1ab/ab (3A-B- : 1aabb)

P : thân cao x thân thấp

F1: 100% thân cao

=> thân cao trội hoàn toan so với thân thấp

P thuần chủng , F1 dị hợp tử

Quy ước: A : thân cao ; a : thân thấp

P : AA (cao) x aa (thấp)

G   A               a

F1: Aa (100% cao) 

F1 xF1 :Aa  x Aa

G        A , a     A,a

F2: 1AA : 2Aa :1aa

TLKH : 3 cao: 1 thấp

b) Ngô thân cao F2 lai với ngô thân thấp

TH1: F2: AA   x  aa

         G    A         a

         F3: Aa(100% cao)

TH2 : F2 : Aa  x   aa

          G   A , a         a

        F3: 1Aa : 1aa

      TLKH : 1 cao : 1 thấp

c) Để kiểm tra Ngô F2 thân cao là thuần chủng, cần đem lai phân tích (lai với cây có KH lặn: thân thấp )

- Nếu đời con thu được đồng loạt thân cao --> cây ngô đem lai là thuần chủng

-Nếu đời con phân tính 1 cao : 1 thấp --> cây ngô đem lai không thuần chủng

a)Vì cho lai Ngô cao với Ngô thấp thu dc F1 toàn Ngô cao

=> tính trạng Ngô thân cao THT so với Ngô thân thấp

Quy ước gen: A thân cao.           a thân thấp

Vì cho lai Ngô thân cao với Ngô thân thấp -> F1 nhận hai giao tử là A và a-> kiểu gen F1: Aa

F1 dị hợp -> P thuần chủng

P(t/c).    AA( thân cao).      X.     aa( thân thấp)

Gp.     A.                                    a

F1.       Aa(100% thân cao)

F1xF1.    Aa( cao).     x.     Aa( cao)

GF1.       A,a.                     A,a

F2:     1AA:2Aa:1aa

kiểu hình:3 thân cao:1 thân thấp

b) kiểu gen ngô thân cao ở F2: AA;Aa

TH1: F2:    AA( thân cao).   x.      aa( thân thấp )

      Gf2.      A.                          a

      F2.        Aa(100% thân cao)

Th2. F2.      Aa( thân cao).    x.    aa( thân thấp)

       GF2.     A,a.                         a

       F3:    1Aa:1aa

     Kiểu hình:1 cao:1 thấp

c) Lai phân tích: 

- Nếu đời con đồng tính thì cá thể trội đem lai là thuần chủng.

- Nếu đời con có sự phân tính thì cá thể trội đem lai không thuần chủng

P : thân cao x thân thấp

F1: 100% thân cao

=> thân cao trội hoàn toan so với thân thấp

P thuần chủng , F1 dị hợp tử

Quy ước: A : thân cao ; a : thân thấp

P : AA (cao) x aa (thấp)

G   A               a

F1: Aa (100% cao) 

F1 xF1 :Aa  x Aa

G        A , a     A,a

F2: 1AA : 2Aa :1aa

TLKH : 3 cao: 1 thấp

b) Ngô thân cao F2 lai với ngô thân thấp

TH1: F2: AA   x  aa

         G    A         a

         F3: Aa(100% cao)

TH2 : F2 : Aa  x   aa

          G   A , a         a

        F3: 1Aa : 1aa

      TLKH : 1 cao : 1 thấp

c) Để kiểm tra Ngô F2 thân cao là thuần chủng, cần đem lai phân tích (lai với cây có KH lặn: thân thấp )

- Nếu đời con thu được đồng loạt thân cao --> cây ngô đem lai là thuần chủng

-Nếu đời con phân tính 1 cao : 1 thấp --> cây ngô đem lai không thuần chủng

a)Cao trang lai voi thap do\(\Rightarrow\)F₁ toan than cao hoa do\(\Rightarrow\)cao do troi hoan toan so voi thap trang.

Quy uoc:A-than cao,a-than thap,B-hoa do,b-hoa trang

So do lai

P: AAbb(cao trang) x aaBB(thap do)

G_p: Ab aB

F_{1 AaBb(cao do)}

b)F₁ lai phan tich

P_b: Aa​Bb(cao do) x aabb(thap trang)

_Gb:1/4AB,1/4Ab,1/4aB,1/4ab ab

F_b:

-KG:1/4AaBb,1/4Aabb,1/4aaBb,1/4aabb

-KH:1 cao do:1 cao trang:1 thap do:1 thap trang

Quy ước: A- chín sớm > a- chín muộn

a. Chín sớm: AA hoặc Aa

Chín muộn: aa

=> Có thể có các phép lai:

P: AA x aa => F1: Aa

P: Aa x aa => F1: Aa: aa

b. Lúa chín sớm ở F1: Aa tạp giao với nhau, ta có phép lai:

F1: Aa x Aa =>F2: AA: 2Aa: aa