“Thế giới thật kì diệu mà chúng ta chỉ là những đứa trẻ lên ba trong sự kì vĩ của nó. Và những văn bản nghệ thuật cũng thường mang tinh thần như thế. Hãy nhìn bằng một con mắt khác với con mắt chúng ta thường nhìn như một lối mòn vô cảm, độc đoán và ngạo mạn, chúng ta sẽ thấy những điều khác biệt hiện ra.”
(Nguyễn Quang Thiều, Viết và đọc, NXB Hội Nhà Văn, 2021)
Bằng những trải nghiệm văn học, anh/ chị hãy bình luận ý kiến trên.

BẠN CÓ BIẾT QUAN HỆ GIỮA THIÊN VĂN VÀ KHÍ TƯỢNG ?

Ngày xưa, khi xét về một người có kiến thức uyên bác, người ta nói: "(ông ta) trên hiểu thiên văn, dưới tường địa lý". "Trên hiểu thiên văn" bao gồm hiểu biết kiến thức về khí tượng. Ngày nay vẫn còn không ít người chịu ảnh hưởng của nhận xét đó, họ lẫn lộn mối quan hệ giữa hai ngành khoa học thiên văn và khoa học khí tượng. Thời cổ đại, các môn khoa học tự nhiên đều mới ở dạng manh nha, bởi vậy thường có hiện tượng hai môn học hoặc nhiều môn khoa học lẫn lộn với nhau. Người xưa cho rằng thiên văn học và khí tượng học đều đều là nghiên cứu "ông trời" nên đã coi hai môn khoa học đó như nhau. Nhưng ngày nay khi thiên văn học và khí tượng học đã có những bước phát triển lớn, hai ngành khoa học này càng có nội dung khác nhau.

Thiên văn học là khoa học nghiên cứu các thiên thể, chủ yếu là nghiên cứu sự chuyển động của thiên thể, tác dụng qua lại lẫn nhau giữa các thiên thể, điều kiện vật lý và nguồn gốc của các thiên thể đó. Nếu chúng ta coi trái đất là một hành tinh trong hệ Mặt trời và nghiên cứu nó như một thiên thể, thì Trái đất cũng là đối tượng nghiên cứu của thiên văn học.

Đối tượng nghiên cứu của khí tượng học là tầng khí quyển của trái đất. Nếu bạn lần lượt đọc cuốn "Thiên văn" và "Khí tượng" trong bộ sách "Mười vạn câu hỏi vì sao" thì bạn sẽ phân biệt rất rõ đối tượng nghiên cứu của thiên văn học và khí tượng học.

Thiên văn học và khí tựơng học là ngành khoa học khác nhau, vậy phải chăng chúng hoàn toàn không liên quan gì với nhau? Không phải! Thời tiết thay đổi chủ yếu là do sự chuyển động tầng khí quyển của Trái đất gây ra, nhưng một số nhân tố thiên văn cũng có thể ảnh hưởng tới sự thay đổi của thời tiết, trong đó hoạt động của Mặt trời có ảnh hưởng rất quan trọng tới thay đổi thời tiết lâu dài của Trái đất. Ví dụ trong

vòng 70 năm sau Công nguyên từ 1645-1715 và trong vòng 90 năm Công nguyên từ 1460-1550 đều là thời kỳ hoạt động cực tiểu của Mặt trời, trong hai thời kỳ này nhiệt độ của Trái đất đều lạnh, nhiệt độ bình quân của trái đất giảm 0,5-1°C, ngược lại trong thời kỳ Trung thế kỷ, nhiệt độ của Trái đất có tăng lên đúng vào thời kỳ hoạt động cực đại của Mặt trời.

Ngoài Mặt trời còn có một số thiên thể cúng tác động tới thời tiét trên Trái đất. Có người cho rằng, sức hút của Mặt trăng và Mặt trời ngoài việc gây ra thuỷ Triều lên xuống của các đại dương còn gây ra sự thay đổi tầng khí quyển của trái đất, ảnh hưởng tới các luồng không khí tuần hoàn trong khí quyển. Những mảnh sao băng mà chúng ta nhìn thấy vào ban đêm cũng ảnh hưởng thời tiết thay đổi. Ví dụ trời mưa phải có đủ hai điều kiện: một là trong không trung phải có đủ hơi nước; hai là phải có một lượng bụi nhất định hoặc những hạt tích điện để ngưng đọng hơi nước thành hạt mưa. Những mảnh sao băng bị cháy vụn tan thành vô số hạt bụi nhỏ hút hơi nước và ngưng đọng thành những hạt mưa.

Nếu chúng ta hiểu rõ được ảnh hưởng của thiên văn đối với thay đổi thời tiết, chúng ta sẽ có thể áp dụng những thành quả nghiên cứu thiên văn vào việc dự báo thời tiết chính xác hơn. Qua đời sống và lao động sản xuất, ông cha ta xưa kia đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm dự báo thời tiết rất phong phú, trong đó nhiều câu tục ngữ dự báo thời tiết đã căn cứ vào những yếu tố thiên văn.

Việc quan trắc thiên văn cũng đòi hỏi có điều kiện thời tiết nhất định. Ví dụ gặp buổi trời mưa, trời râm, thì kính viễn vọng quang học sẽ không sử dụng được. Bởi vậy dự báo thời tiết chính xác sẽ giúp ích nhiều cho công việc nghiên cứu thiên văn.

Có một ông vua già không có người kế vị. Thấy mình không còn sống được bao lâu nữa, Ông quyết định mở cuộc thi chọn Thái tử có năng lực. Có 4 chàng trai tài giỏi nhất vương quốc tới tham dự. Nhà vua tiến hành chọn như sau: -Ông bịt mắt bốn chàng trai và xếp họ ngối vào bàn tròn. Nhà vua nói: " Ta sẽ đặt lên đầu mỗi người một mũ miệng vàng hoặc bạc. Khi bỏ khăn bịt mắt ra, ai nhìn thấy số miện vàng nhiều hơn miện bạc thì đứng lên và đứng đó cho đến khi có người nói được trên đầu mình mũ miện màu gì. Ai nói được sẽ là người kế vị ta. Khăn bịt mặt được bỏ ra, các chàng trai nhìn nhau và đều đứng lên. Sau một hồi, một người kêu lên: -Thưa đế vương, trên đầu con là miệng vàng Anh ta đã suy đoán đúng. Vậy nhà vua đã đặt mũ miệng gì lên đầu các chàng trai và chàng trai thông minh đó đã suy luận như thế nào?

Mỹ nhân cười và Tự tử cười

“Tôi chỉ muốn một tình yêu thật sự, anh biết không?” Tình yêu ư, tình yêu theo tôi là chỉ xuất hiện giữa người với người chứ đâu ai có thể yêu ma, quỷ quái? , giờ tôi chỉ còn biết nhìn và im lặng, mà cũng đúng thôi nó gì đây cơ chứ?…

“Zắc, zắc…” Vẫn cái tiếng như xương vỡ nho nhỏ vang lên trong thân thể “cô dâu”, nhưng cái áp lực vô hình không biết tới từ đâu vẫn đè nặng lên trái tim mọi người, mọi người như những bức tượng và như không thể di chuyển, ” zắc, zắc…” Nó là cái quái gì nhỉ, trong cơ thể cô ta rốt cục là cái thứ gì đang hoạt động? Tôi đang tưởng tượng như sắp có ” con gì” đó sẽ bay ra ngoài và nuốt chửng lấy tôi, ngày càng sợ tôi chỉ ước mình có thể chạy, chạy thật xa, chạy khỏi nơi quỷ quái này, nhưng ước mơ chỉ là ước mơ thôi thực tế thì tôi không thể làm gì hết ngoài nhìn đứng ” trơ trơ” mọi thứ diễn ra, cái cảm giác vô dụng như xé nát cõi lòng tôi, rốt cuộc thứ quái quỷ gì đang diễn ra đây?

” xì, xì, xì….” Cả người cô dâu như phun ra những đợt khí, những đợt khí này thành tia bay ra ngoài cô dâu, tiếng theo khung cảng trong Miếu hiện lên một bóng đen, một bóng đen hiện dõ là một vị tướng quân mặc áo giáp vàng, nhưng ngoài cái áo giáp và mũ khôi màu vàng ra thì trên khuôn mặt chỉ là những dòng khí đen sì,một khuôn mặt người hiện ra, một đôi mắt mầu tím hiện dõ và lập loè sáng tối hiện lên. Một khung cảnh ma mị tới dợn người, vị tướng quân mặc áo giáp vàng kia đứng đó mà làm cho tất cả mọi người ai cũng hoảng sợ, đôi mắt tím cứ chập chờn sáng tối nhìn chằm chằm vào 3 người, trên cái khuôn mặt là cái khí màu đen sì tạo thành kia không hề mang chút tình cảm nào, nhưng nó chợt biến mất và hiện ngay đằng sau cô Nga, cô Nga chỉ kịp hét lên một tiếng:” Á”.

Cụ Thiên thấy thế biết là chuyện chẳng lành, Cụ cắn đầu lưỡi cho máu phun ra, cơn đau làm cụ tỉnh táo lại, cụ hét lên:” Ma quỷ có đường của ma quỷ, cớ sao lại muốn tranh đường của “Người”? ” cụ vừa hét vừa ném cái Kỳ lân ấn về phía Yêu Tinh, kỳ lân ấn vừa rơi đúng chân con Yêu Tinh thì phát tiếng nổ “đoành” trầm đục, đẩy con Yêu tinh ra xa, cụ kéo lấy bố tôi và tôi định chạy ra cửa thì cả 3 người chúng tôi hoảng sợ, từ cái bậc thềm của Miếu ” mọc” lên một thứ gì đó, cứ từ từ nhô lên, cho tới khi nhô hẳn lên là một cái đầu người, đen sì, không tai, không tóc, cái đầu đen sì và trọc lóc, đôi mắt phát ra màu trắng sáng như màu xương người đang nhìn chúng tôi, cái đầu người cứ nhìn chằm chằm vào cả 3 người, cụ Thiên thấy thế biến sắc lắm, cụ dật mình hét lên:” Quỷ Vương” đúng như cái tên gọi của cái đầu người kia nó chỉ cần nhìn thôi đã làm cho người ta lạnh hết cả người rồi, cả 3 người chúng tôi như đang đứng dưới tiết trời âm 10 độ vậy, bất chợt tiếng hét của cô Nga vang lên mọi người nhìn ra thì thấy cô máu mũi, mồm chảy xuống đỏ,ướt cả tà áo trắng, toàn bộ lũ ma rừng giờ chỉ còn lại là những bãi máu với thân thể không chọn vẹn, ngay cả con quỷ núi cũng chảy máu xanh nè, con báo thành tinh thì nằm vật ra đất không dõ sống chết, trong lúc ai cũng hoảng, cô Nga làm một động tác khiến cụ Thiên hét lên:” Không…” 2 tay cô Nga khép lại như lễ phật, cô Quỳ xuống hướng xuống dòng sông kia đọc lẩm nhẩm cái gì đó xong máu mắt chảy ra, Cụ Thiên thấy thế hét lên:” Sư muội…” Nhưng cụ có kêu tới cháy cổ thì thân thể cô Nga cũng đổ ập xuống đất, ai cũng hoảng hốt, thì ngay lúc đó dưới sông hiện lên một cái vòi rồng rất lớn, nó xoáy ngay giữa sông, làm gió nổi lên và nước sông bắn tung toé hết, sau vài phút ngắn ngủi cả khúc sông bị hơi nước không biết từ đâu bay tới làm cả khúc sông và cái miếu chìm vào xương mù, sau đó một tiếng nổ “đoàng” như quả pháo cối nổ, tiếng vang chấm dứt, dưới lòng sông hiện lên 2 con rùa to như cái thúng, một con màu trắng mai vàng, con kia mai trắng mình vàng, chúng nó hiện lên thì liền bơi theo 2 hướng khác nhau, một hướng về đầu nguồn, một hướng về cuối sông, bố tôi dun dun nói: “Hà Bá” tôi cũng hốt hoảng vì cái cảnh kỳ dị trên nhưng không đợi chúng tôi kịp suy nghĩ xem chuyện gì sắp xảy ra thì từ dưới sông tôm, cua, cá, rắn, ba ba…

Theo dòng nước dâng lên mà bọn nó bơi tới gần miếu, cả ngôi miếu giờ chỉ toàn một màu trắng xoá do nước bắt đầu dâng lên chỉ sau vài phút cả ngôi miếu như một hoang đảo xung quang toàn nước là nước, nước mênh mông khắp nơi, tôm cá, cua, ốc cứ vậy mà bơi xung quang miếu, chả hiểu sao ngôi miếu như sắp sập vậy dung lên nhè nhẹ, như là 1 trận động đất vậy, bụi và mạng nhện bắt đầu rơi lung tung, chúng tôi chợt tỉnh lại thì thấy cái đầu người thụt xuống đất, cái áp lực cũng tự nhiên biến mất, 3 người không ai bảo ai chạy, nhưng vừa chạy ra tới cửa miếu thì dật mình, nơi đây toàn nước là nước, 3 người chung tôi chạy ra chỗ cô Nga xem cô thế nào đã ngất đi nhưng may thay còn thở, nhưng không hiểu sao mặt cụ Thiên vẫn toát ra vẻ lo lắng thật sự, đứng bì bõm trong nước vì giờ này nước đã ngập tới đùi, cô Nga thì được con quỷ núi ” bế” còn con báo thành tinh chắc chết rồi, nhưng chưa kịp hồi lại tinh thần, tiếng chim lợ kêu “eng éc, eng éc” vang lên, tôi nhìn bầu trời mà hốt hoảng vì lũ chim nhiều tới nỗi như có thể che kín cả bầu trời, chúng bay tới đâu thì xương mù tan tới đó, sau chúng nó đậu lên cây đa sau miếu kêu từng tiếng eng éc điếc tai không chịu được, lũ cá dưới sông như gặp được kẻ thù chúng cứ búng nước lên trời như thách thức, trong Miếu hiện ra từng đám lố nhố ” ma da người”, ” tà linh”, và 2 cô em vợ:” ma lỗ” đang đứng nhìn chúng tôi, nước vẫn dâng lên nhưng không hiểu sao không lên được tới miếu, sau miếu là cây đa cổ thụ chỉ là nhìn cái cảnh dưới gốc cây từng đám ” người” gồm:”quỷ đói”, “quỷ lùn”, ” quỷ linh nhi”, “oán hồn”…

Lổm nhổm cả đám đứng đó nhìn chúng tôi với ánh mắt thương hại thêm cái khuôn mặt chúng cười tới tận mang tai, mắt như sắp nồi ra, nhìn tới ghê người…

Bỗng từ trong Miếu một tiếng cười Lành lạnh vang lên, cô dâu đi tới nhè nhẹ bỏ cái khăn trên đầu, hiện dõ là một mỹ nhân đẹp như thiên tiên trên trời mà lần này không phải ảo giác mà là thật, cụ Thiên nói nhỏ:” Nó đã thành đạo rồi”. Xem ra việc lấy chồng chính là vì cái này, xem ra nó lấy chồng cũng như bao người phụ nữ khác đều xem sắc đẹp là tất cả, tôi lại nhớ tới câu nói của các cụ, phụ nữ đẹp đều là “Yêu Tinh” câu nói bao đời mà vẫn đúng. :(((

Cô dâu giờ này phong thái nhẹ nhành, thoát tục đưa mắt nhìn về phía tôi và đưa tay phải lên miệng cười: ” hi hi” có lẽ thằng đàn ông nào mà gặp phải cảnh này mà thú tính không nổi lên thì nó không phải đàn ông chỉ tiếc là khi nghĩ ” Mỹ nhân” này là một con yêu tinh tu luyện gần 400 trăm năm thì có lẽ có cho thêm mười lá gan cũng trả dám làm gì. Khổ nỗi lũ yêu ma đằng sau cô ta vừa nghe thấy tiếng cười như chuông bạc deo kia thì hưng phấn như được uống thuốc thích, chúng gào thét, hét lớn, khóc cười vang lên như xé tan cả vùng trời, chúng đang gào thét thì dưới sông xuất hiện những dải sương mù đen trên sông, như bóng đêm bao lấy dòng sông. ” Tích tịch, tình tang, tình tang, tình tang…” Tiếng nhạc ở trong đám sương mù đen kia phát ra, càng nghe càng có cảm giác vui vẻ và hi vọng, cụ Thiên thấy thế nói gắt với bố em và em:” Bịt tai lại” bọn em không hiểu nhưng làm theo, kỳ lạ thay lũ yêu ma đằng sau “mỹ nhân” kia giờ dại da chúng từ từ kép nhẹ hờ đôi mắt lại, mắt lim dim, cả người chúng như đờ ra nhưng trên mặt vẫn hiện lên sự hạnh phúc, nhìn tới đây thì ai cũng biết chúng đã bị thôi miên rồi, trong chốc lát, một cái quan tài hình chữ nhật trôi tới, nó nhìn rất mộc mạc, không có hoa văn hay trang chia gì hết, cứ như người ta cắt một cây gỗ ra và đẽo thành hình chữ nhật vậy, chỉ là giờ nó trông giống một chiếc thuyền độc mộc hơn vì nó đang trôi trên sông như một chiếc thuyền vậy, chỉ là tí nữa cả bố tôi và tôi suýt chút nữa hét lớn lên vì mẹ ơi, trên cái thuyền đó là một con cá “trê” nhưng lại to như một đứa bé 10 tuổi, hơn nữa còn có tóc dài qua vai lên biết đây là “phái nữ” trên người mặc quần áo vải màu vàng như người ta mặc vào người chết lúc đem chôn vậy,tay đang cầm chiếc đàn “thất tuyệt cầm” mà gảy nhìn mà ớn lạnh hét lên, tôi vì quá sợ mà hét lên một tiếng như xé cả cổ họng:” Aaaaa…” Sau tiếng hét thì tôi cảm giác như mình người mình dun lên bần bật mặt tái xanh, cụ Thiên nói:” Đừng sợ đây là “âm sai” nơi âm giới chuyên đưa hồn người chết trở về cõi u minh” tôi cố lấy lại bình tĩnh nhìn vào con “trê” cái màu trắng kia, nhưng kỳ lạ thay “chiếc thuyền” kia cứ trôi, trôi gần vào cạ miếu nhưng vẫn không dừng lại, con “trê cái” kia nhìn vào con Yêu tinh thì cười lên ” khanh khách” như bắt được vàng, con yêu tinh kia cũng trả kém phần cũng che miệng lại phát ra tiếng hi hi say lòng người.

Tôi đứng nhìn cụ Thiên xem cụ định nói gì thì cụ tự nhiên nhăn mặt lại, cụ dật mình mở to mắt nhìn sang 2 bên trái,phải. Thấy có cái gì đó trong nước từ từ nổi lên, từ dước nước “bùng cháy” lên cao tới hơn 2 mét, có khoảng 4 cột “lửa” từ dưới nước bay lên, trong cái đám lố nhố từ trong “nước và lửa “đi ra kia, cả bố tôi và tôi đều ớ người ra mà không hét lên được, trước mặt chúng tôi là những “người” khổng lồ cao tầm 2 mét to cao vạm vỡ, nhưng đáng sợ nhất là họ không có “da” hay nói đúng hơn là da của họ là những “con mắt”, bạn cứ tưởng cả bộ da trên thân thể của bạn thay thế là “những con mắt” trên thân thể toàn mắt là mắt, nếu người yếu tim thì có thể chết ngay lập tức, bọn nó chỉ có 2 người và như đi trên mặt nước nhìn thì mỏng manh dễ vỡ nhưng nhìn cái bộ da mà toàn “mắt” cái nhắm, cái mở, cái nhấp nháy kia đủ để bất cứ ai ngất rồi, nó quay lại nhìn chúng tôi và cười:” khực, khực, khực…” Xong bước nhanh phía tôi như hân hoan, như vui mừng…

Bố tôi hét lên nhắm mắt lại nhưng đã không kịp, ngay trước mắt tôi là khung cảnh cả làng tôi đưa ma, nhà ai cũng có tiếng đám ma vang lên, một bầu trời đêm nhưng nhà ai đèn cũng sáng, hoá ra trong làng người đã chết quá nửa, khi tôi lại gần những thân nhân của họ nhìn tôi đầy căm ghét, hận thù và khinh rẻ, thằng Dương chạy lại phía tôi và hét lên:” đkm m, tại mày mà cả làng nhà ai cũng chết một hai người, đềh bị lũ ma quỷ kia giết, tại mày, tại mày…” Tiếng trách móc, tiếng chửi bới cao dần, những âm thanh oán hận, la hét vang lên, tiếng chửi bới, tiếng gào thét, tiếng khóc như xé lòng vang lên… Tại tôi sao? Tại tôi sao? Tôi chỉ có thể trơ mắt mà nhìn họ chửi mắng, giờ phút này, tâm chí tôi như chết lặng, nước mắt không biết từ khi nào lăn xuống, chết hết rồi, chết hết rồi, vì mày mà họ phải chết, vì mày mà tất cả họ phải đau khổ, vì mày, vì mày….

Tôi không biết đứng đó bao lâu, đã khóc bao lâu, đau lòng tới mức nào, tâm can như đau khổ, như tuyệt vọng, như chết lặng. Bỗng tôi “cười mỉm” ánh mắt như chất chứa nỗi đau cũng sự tuyệt vọng vô hạn, rồi từ từ đưa 2 tay lên tự “bóp” cổ mình, trên khuôn mặt vẫn ánh lên sự đau đớn, đôi mắt như tuyệt vọng cùng cực giống như người sắp tự tử, nhưng trên môi vẫn là nụ cười, nụ cười của kẻ sắp chết hay là kẻ đang bóp cổ mình lên thiếu khí và biến dạng? Tôi không trả lời được giờ 2 tay của tôi đã bóp cổ tới lè lưỡi ra ngoài nhưng trên khuôn mặt vẫn cười vui vẻ. Giải thoát, giải thoát rồi?.

Có một ông vua đã già nhưng không có người kế thừa. Thấy mình không còn sống được bao lâu nữa, ông bắt đầu chọn Hoàng Thái Tử có năng lực.
Một hôm, có bốn chàng trai tài giỏi nhất Vương quốc đến ra mắt đức vua. Nhà vua tiến hành lựa chọn như sau:
Khi đã bịt mắt bốn chàng trai và để ngồi trên một ghế tròn, nhà vua nói: “Ta sẽ đặt lên đầu mỗi người một mũ miện vàng hoặc bạc. Khi bỏ khăn bịt mắt cho các người, ai nhìn thấy số mũ miện vàng nhiều hơn hãy đứng lên và đứng đó cho tới khi có người nói được trên đầu mình mũ miện gì. Ai nói được sẽ là người thừa kế của ta”.
Khăn bịt mắt được bỏ ra, các chàng trai nhìn nhau và đều đứng lên. Sau hồi lâu, một người kêu lên:
- Thưa Đế vương, trên đầu con là mũ miện vàng.
Anh ta đã suy đoán đúng.
Vậy nhà vua đã đặt những mũ miện gì lên đầu các chàng trai và chàng trai thông minh đó đã suy luận thế nào để biết được mũ miện trên đầu mình?

Dải ngân hà lớn như thế nào?

Khi thoát ra khỏi ánh đèn thành phố và nhìn lên bầu trời vào ban đêm bạn sẽ thấy những dải sao dáng lấp lánh tạo nên dải ngân hà tuyệt đẹp. Chính bởi dải ngân hà quá rộng lớn nên vẫn còn nhiều điều bí ẩn mà khoa học chưa thể khám phá hết.

Từ trước tới nay, đã không ít những nghiên cứu về dải ngân hà của các nhà khoa học tuy nhiên cho tới thời điểm hiện tại vẫn chưa thể khẳng định được dải ngân hà nặng bao nhiêu. Theo tính toán ước lượng, các nhà khoa học cho rằng dải ngân hà có khối lượng khoảng từ 700 tỷ đến 2 nghìn tỷ lần so với Mặt trời.

Nhà thiên văn học Ekta Patel thuộc Đại học Arizona ở Tucson nói với Live Science, thực tế để đo được dải ngân hà nặng bao nhiêu không phải là chuyện dễ dàng. Nó giống như việc điều tra dân số ở Hoa Kỳ nhưng bạn lại không được sử dụng mạng internet hay không thể rời khỏi thành phố bạn sống.

Cũng theo Ekta Patel, lý do không thể đo được chính xác dải ngân hà chính là bởi phần lớn khối lượng của thiên hà là vô hình. Vật chất tối, một chất bí ẩn không phát ra bất kỳ loại ánh sáng nào, chiếm khoảng 85% dải ngân hà. Vì vậy, chỉ dựa vào số lượng các ngôi sao không thì cũng không thể giúp con người có câu trả lời chính xác và tiến xa hơn.

Do đó, Patel nói, các nhà nghiên cứu thường nhìn vào quỹ đạo của một số thiên thể. Phương pháp này dựa trên các phương trình trọng lực của Isaac Newton hơn 300 năm trước đã cho chúng ta biết rằng, tốc độ và khoảng cách mà một vật thể nhỏ hơn xoay quanh một vật lớn hơn có liên quan đến khối lượng của vật thể lớn hơn.

Trong một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên Tạp chí Vật lý thiên văn, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một phương pháp đó là nhìn vào các thiên hà vệ tinh nhỏ cách xa hàng trăm ngàn năm ánh sáng đi xung quanh dải ngân hà giống như các hành tinh quay quanh một ngôi sao.

Nhưng có một vấn đề với các thiên hà vệ tinh này chính là quỹ đạo của chúng dài hàng tỷ năm. Có nghĩa là sau một vài năm thì những hành tinh này hầu như không di chuyển khiến cho các nhà nghiên cứu khó có thể xác định được tốc độ quỹ đạo của chúng.

Tiếp theo, trong một nghiên cứu vào tháng 6/2018 được công bố trên Tạp chí Vật lý thiên văn, Patel và các đồng nghiệp đã thử một phương pháp mới để cân thiên hà. Họ đã nghiên cứu rất kỹ các mô phỏng thông qua máy tính về vũ trụ ảo để có thể tính toán về tốc độ quay của các thiên hà nhỏ xung quanh thiên hà lớn hơn.

Theo đó đã có khoảng 90.000 thiên hà vệ tinh được các nhà nghiên cứu mô phỏng sau đó được so sánh với các dữ liệu về 9 thiên hà thực sự quay quanh dải ngân hà.

Để nghiên cứu được rõ ràng hơn các nhà nghiên cứu đã lựa chọn ra các thiên thể có đặc tính quỹ đạo phù hợp nhất với các thiên hà vệ tinh để xem xét khối lượng của các thiên hà được mô phỏng mà chúng quay xung quanh.

Nghiên cứu đã cho các nhà khoa học có thể ước tính được khối lượng thực sự của dải ngân hà của chúng ta là bao nhiêu. Theo đó, dải ngân hà gấp 960 tỷ lần khối lượng Mặt trời.

Nhà nghiên cứu Patel cho biết, kết quả này khá khả quan mặc dù vẫn chưa thể cho con số chính xác hơn. Để có câu trả lời tốt hơn, có thể sẽ sử dụng vệ tinh Gaia của Cơ quan Vũ trụ châu Âu. Đây là một vệ tinh đưa ra các phép đo cực kỳ chính xác của 30 thiên hà lùn mờ quay quanh dải ngân hà.

Patel nói thêm, cô sẽ sử dụng dữ liệu này kết hợp với các mô phỏng vũ trụ để cân đối các phép đo trọng lượng chính là nhiệm vụ trong tương lai của cô.

Gần đây, Kính viễn vọng Không gian Hubble của NASA và vệ tinh Gaia của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu đã kết hợp với nhau để quan sát các cụm sao hình cầu quay quanh thiên hà và đã phát hiện ra rằng, dải ngân hà nặng khoảng 1,5 nghìn tỷ khối lượng Mặt trời. Đây là con số chính xác hơn hẳn các nghiên cứu trước đó sẽ được công bố sớm trên Tạp chí Vật lý thiên văn.

Patel nói, khi biết khối lượng của thiên hà sẽ giúp các nhà thiên văn học phát hiện ra nhiều điều bí ẩn khác. Cho tới nay, nhờ vào kính thiên văn các nhà khoa học đã phát hiện ra khoảng 50 thiên hà đi quanh dải ngân hà. Dù vậy, các nhà khoa học vẫn chưa có câu trả lời chính xác tuyệt đối về dài ngân hà nặng bao nhiêu, có khoảng bao nhiêu thiên hà vệ tinh sẽ được tìm thấy?

Patel hy vọng rằng, các nghiên cứu trong tương lai và những con số đã được các nhà khoa học ước lượng được sẽ là dữ liệu để xác định khối lượng của dải ngân hà thực sự nặng bao nhiêu. Có thể trong khoảng 10 năm hoặc 20 năm nữa chúng ta sẽ có câu trả lời tốt hơn.

Theo khoahoc.tv

Nêu cảm nghĩ của bn khi đọc :

Đây là câu chuyện chân thật về gia đình nghèo khổ, khi đứa con vừa bắt đầu đi học thì người cha qua đời, hai mẹ con cùng dìu dắt nhau đi và dùng đống đất đỏ nhè nhẹ phủ lên để tiễn biệt người cha.

Người mẹ không đi thêm bước nữa mà ở vậy nuôi dưỡng con thơ. Lúc đó trong thôn chưa có điện, mỗi tối thằng bé thắp ngọn đèn dầu bé tí đọc sách, vẽ tranh. Người mẹ thì từng mũi kim sợi chỉ may vá đan áo cho con. Ngày tiếp ngày, năm kế năm những tấm bằng khen cứ đắp lên vách tường đất loang lổ của họ. Đứa con cứ như ngọn trúc xanh của mùa xuân vụt lên phơi phới, nhìn đứa con cao nhanh hẳn thì đuôi mắt mẹ cũng xuất hiện nhiều nếp nhăn mỗi lần cười khi nhìn thấy con nhận phần thưởng.

Nhưng dường như trời không thương mẹ con họ, khi đứa con vừa thi vào trường trung học của huyện thì mẹ bị bệnh phong thấp nặng. Việc đồng áng làm không nổi, có khi cơm ngày hai bữa cũng không đủ ăn. Lúc đó học sinh ở trường trung học mỗi tháng phải nộp 30kg gạo. Đứa con biết mẹ không có khả năng nên nói với mẹ: “Mẹ, con sẽ nghỉ học để giúp mẹ làm ruộng”. Mẹ vò đầu con, âu yếm nói: “Con có lòng thương mẹ như vậy, mẹ rất vui, nhưng không đi học không thể được, yên tâm. Mẹ sanh con mẹ sẽ có cách nuôi con. Con đến trường ghi danh đi, mẹ sẽ mang gạo lên sau. Đứa con ngang bướng cãi lại, không chịu lên trường, người mẹ bực mình tát mạnh lên mặt con, đó là lần đầu tiên 16 tuổi trong đời bị mẹ đánh như vậy.

Đứa con cuối cùng cũng cắp sách đến trường, nhìn sau lưng con cứ xa xa dần theo con đường mòn, người mẹ vò trán suy nghĩ. Không lâu, bếp của trường cũng nhận được gạo của người mẹ bệnh tật mang đến. Bà khập khễnh bước vào cổng, với hơi thở hổn hểnh từ trên vai thả xuống một bao gạo nặng trĩu. Người phụ trách nhà bếp mở gạo ra xem, hốt một vóc lên xem lập tức cột chặt miệng bao lại nói: “Bậc phụ huynh các người thích làm những việc có lợi cho mình. Bà xem gạo nè, có thóc có sạn có hạt cỏ… làm sao mà ăn”. Người mẹ ngượng ngùng đỏ cả mặt, nói lời xin lỗi. Người phụ trách nhà bếp không nói gì thêm mang gạo vào nhà. Người mẹ lại móc trong túi gỡ ra mấy lớp lấy ra 5 tệ nói với người phụ trách: “Đây là tiền phí sinh hoạt của con tôi tháng này làm phiền ông chuyển đến dùm. Ông đùa nói: “Thế nào bà nhặt được trên đường đó à”, bà mắc cỡ đỏ mặt nói cám ơn rồi quay lưng đi.

Rồi lại đến một tháng, bà nhọc nhằn vác bao gạo đến nhà bếp, người phụ trách nhà bếp vừa nhìn gạo xong thì cột chặt lại, cũng là thứ gạo đủ màu sắc. Ông nghĩ, có lẽ lần trước do không dặn người này rõ ràng, ông nhẹ nhàng từng chữ nói với bà: “Bất cứ thứ gạo gì chúng tôi đều nhận, nhưng làm ơn để riêng ra, cho dù thế nào cũng không được để chung, như vậy chúng tôi không thể nào nấu được, nấu ra thì cơm sẽ bị sượng. Nếu lần sau còn như vậy tôi sẽ không nhận”. Bà hốt hoảng thành khẩn nói: “Thưa ông! Gạo nhà tôi đều như vậy cả, phải làm thế nào?” Người phụ trách đùng đùng nói: “Một sào ruộng nhà bà mà có thể trồng được cả trăm giống lúa như vậy à? Thật buồn cười”. Bị la như thế bà không dám nói năng gì, lặng lẻ cúi đầu, người phụ trách cũng làm lơ để bà đi.

Đến tháng thứ ba, bà lại vất vả vác đến một bao gạo, vừa nhìn thấy người đàn ông la bà lần trước, trên mặt bà lại hiện lên nụ cười còn tội hơn là khóc. Ông ta vừa nhìn thấy gạo bỗng giận dữ quát lớn nói: “Tôi nói vậy mà bà vẫn cứ như vậy không đổi. Sao mà ngoan cố, cũng thứ gạo tạp nham này, bà xem đi. Lần này mang đến thế nào thì mang về vậy!".

Hình như bà đã dự đoán trước được điều đó, bà liền quỳ xuống trước mặt người phụ trách, hai dòng lệ trào ra trên khóe mắt, buồn bã nói: “Tôi nói thật với ông, gạo này là… tôi đi xin đấy", ông giật bắn người, hai mắt tròn xoe nói không nên lời.

Bà ngồi phịch xuống đất, lộ ra đôi chân biến dạng, sưng húp… rơi lệ nói: “Tôi bị bệnh phong thấp đi lại rất khó, không thể làm ruộng được. Con tôi đòi bỏ học giúp tôi, bị tôi đánh nên trở lại trường học".

Bà cầu xin người phụ trách làm thế nào vừa giấu bà con hàng xóm lại càng sợ đứa con biết được sẽ tổn thương lòng tự trọng của nó. Mỗi ngày trời còn chưa sáng bà len lén cầm cái bao chống gậy đi cách thôn khoảng 10 dặm để van xin lòng thưong của những người khác, rồi đợi trời thật tối bà một mình âm thầm về. Gạo bà xin được đều để chung vào. Tháng kế tiếp vừa mang gạo đến trường bà nhìn người phụ trách, chưa nói mà nước mắt lưng tròng. Ông đỡ bà dậy nói: “Thật là ngừơi mẹ tốt, tôi sẽ lập tức đi trình với hiệu trưởng, để trường miễn học phí cho con bà”. Bà vừa nghe xong hốt hoảng lắc đầu nói: “Đừng…đừng…nếu con tôi mà biết tôi đi xin để nuôi nó đi học sẽ làm nó tổn thương và như thế ảnh hưởng đến sự học của nó. Ông hiểu ý bà nói: “À, thì ra bà muốn tôi giấu kín điều này, được rồi, tôi nhớ”. Bà khập khễnh như người què quay lưng đi.

Cuối cùng thì hiệu trưởng cũng biết được sự việc với nét mặt hiền hoà nói: “Vì gia đình bà quá nghèo, trường sẽ miễn học phí và tiền sinh hoạt 3 năm. Ba năm sau, đứa con đã thi đậu vào trường đại học Thanh Hoa. Ngày tốt nghiệp, chiêng trống vang trời, hiệu trưởng đặc biệt chú ý người học sinh có hoàn cảnh khó khăn này và mời cậu ta lên lễ đài. Cậu ta khó chịu nói: “Thi đạt điểm cao có rất nhiều, vì sao bảo em lên lễ đài? Lại càng làm mọi người ngạc nhiên hơn là trên lễ đài đổ liên tiếp ba hồi trống vang dội. Lúc đó người phụ trách nhà bếp cầm ba cái bao đựng gạo của người mẹ lên lễ đài kể câu chuyện Người mẹ đi xin gạo để nuôi con ăn học. Dưới lễ đài mọi người im bặt, Hiệu trưởng nhìn ba cái bao giọng hùng hồn nói: “Đây là câu chuyện ba cái bao gạo của người mẹ đi xin, trên đời này đem vàng cũng không mua được những hạt gạo này, sau đây tôi sẽ mời người mẹ vĩ đại đó lên lễ đài".

Đứa con trong lòng nghi nghi, nhìn lại phía sau xem, thấy người phụ trách dìu mẹ từng bước từng bước tiến lên lễ đài. Hai mẹ con nhìn nhau, từ ánh mắt lấp lánh tình yêu thương của người mẹ, vài sợi tóc trắng bay bay trước trán. Đứa con bước đến trước, ôm chầm lấy mẹ và bật khóc, “Mẹ… Mẹ của con…”.

Trải qua bao nhiêu năm tháng câu chuyện của mẹ vẫn còn sáng mãi trong truyền thuyết.