Xem tranh, kể lại từng đoạn của câu chuyện.
Bông lúa
Theo Truyện dân gian U-crai-na
Dựa vào các tranh minh họa dưới đây, kể lại từng đoạn câu chuyện Tôm Càng và Cá Con.
Em quan sát kĩ bốn bức tranh, kết hợp với nội dung truyện đã đọc để kể lại từng đoạn câu chuyện.
- Tranh 1: Tôm Càng rất ngạc nhiên khi thấy con vật thân dẹt, trên đầu có hai mắt tròn xoe, khắp mình phủ một lớp vẩy bạc óng ánh. Con vật lạ đó tự giới thiệu là Cá Con.
- Tranh 2: Cá Con khoe với bạn rằng chiếc đuôi của mình vừa là mái chèo, vừa là bánh lái khiến Tôm Càng phục lăn.
- Tranh 3: Bỗng một con cá hung dữ, mắt đỏ ngầu, nhằm Cá Con mà lao tới. Tôm Càng vội vọt tới, xô bạn vào một ngách đá nhỏ.
- Tranh 4: Nhờ có lớp vảy như chiếc áo giáp bảo vệ nên Cá Con không bị đau. Từ đó, Tôm Càng và Cá Con cùng kết bạn với nhau.
Dựa theo tranh, kể lại từng đoạn câu chuyện “Câu chuyện bó đũa” :
Em hãy quan sát tranh, kết hợp nội dung truyện đã đọc và kể lại.
- Tranh 1: Ngày xưa, có hai anh em lúc nhỏ sống rất hòa thuận, nhưng khi đã có gia đình riêng, ngày nào họ cũng cãi vã khiến người cha rất buồn phiền.
- Tranh 2: Một hôm, người cha gọi các con đến và đố xem ai là người bẻ được bó đũa, ông sẽ thưởng cho một túi tiền.
- Tranh 3: Bốn người con lần lượt bẻ bó đũa. Mặc dù cố hết sức mà họ chẳng thể nào bẻ gãy được.
- Tranh 4: Người cha bèn tháo bó đũa ra và bẻ từng cái rất dễ dàng.
- Tranh 5: Người cha khuyên các con phải biết đoàn kết lại với nhau, như vậy mới vững mạnh. Cả bốn người con cùng hiểu ra câu nói của cha : Thưa cha, chúng con sẽ vâng lời cha dặn !
1. Dựa vào truyện tranh và các câu mở đoạn, kể lại từng đoạn của câu chuyện.
2. Kể lại toàn bộ câu chuyện.
3. Trao đổi: Điều đáng quý nhất ở thầy thuốc Phạm Bân là gì?
1.
- Tranh 1: Lương y Phạm Bân xuất thân con nhà thuốc. Tổ tiên của ông có nghề y gia truyền được ca tụng. Vì thế ông được bổ nhiệm chức Thái y lệnh coi sóc việc chữa bệnh trong cung vua.
- Tranh 2: Ông thường đem hết của cái trong nhà ra mua các loại thuốc tốt và tích trữ thóc gạo. Gặp người nghèo khổ bệnh tật ông thường cho ở nhà mình, cấp cơm cháo và chữa trị nên ai cũng trọng vọng.
- Tranh 3: Bỗng liền năm đói kém, dịch bệnh nổi lên, ngài lại dựng thêm nhà cho những kẻ khốn cùng đói khát và bệnh tật đến ở, cứu sống hơn ngàn người. Ngài được người đương thời trọng vọng.
- Tranh 4: Một lần, có người đến gõ cửa mời đến chữa trị cho một người đàn bà đang nguy kịch, ông bảo người đó đi ngay.
- Tranh 5: Nhưng tới cửa lại gặp sứ giả do vương sai tới mời vào cung chữa bệnh cho một quý nhân bị sốt. Phạm Bân nói với sứ giả rằng bệnh đó không gấp, còn tính mạng của người nhà người này chỉ ở trong khoảnh khắc nên sẽ cứu họ trước rồi đến vương phủ. Quan Trung sứ lấy làm tức giận nói với Phạm Bân: “Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu tính mạng mình sao?”. Phạm Bân cương quyết chịu tội rồi đi cứu người kia trước.
- Tranh 6: Lát sau, đến yết kiến bị vương quở trách liền bỏ mũ ra, tạ tôi. Vương vui mừng khen ông là vị lương y có đức độ
2.
Phạm Bân vốn có nghề ý gia truyền, giữ chức Thái y lệnh để phụng sự Trần Anh Vương. Ông thường đem hết của cái trong nhà ra mua các loại thuốc tốt và tích trữ thóc gạo. Gặp người nghèo khổ bệnh tật ông thường cho ở nhà mình, cấp cơm cháo và chữa trị nên ai cũng trọng vọng.
Một lần, có người đến gõ cửa mời đến chữa trị cho một người đàn bà đang nguy kịch, ông bảo người đó đi ngay. Nhưng tới cửa lại gặp sứ giả do vương sai tới mời vào cung chữa bệnh cho một quý nhân bị sốt. Phạm Bân nói với sứ giả rằng bệnh đó không gấp, còn tính mạng của người nhà người này chỉ ở trong khoảnh khắc nên sẽ cứu họ trước rồi đến vương phủ. Quan Trung sứ lấy làm tức giận nói với Phạm Bân: “Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu tính mạng mình sao?”. Phạm Bân cương quyết chịu tội rồi đi cứu người kia trước. Lát sau, đến yết kiến bị vương quở trách liền bỏ mũ ra, tạ tôi. Vương vui mừng khen ông là vị lương y có đức độ
3. Điều đáng quý nhất là tấm lòng y đức, không vì tiền tài, vật chất, địa vị mà đặt việc cứu người lên hàng đầu.
Dựa vào tranh, kể lại từng đoạn câu chuyện Bà cháu :
Em hãy quan sát 4 bức tranh, kết hợp với nội dung truyện đã đọc và kể lại.
- Tranh 1 : Ngày xưa có ba bà cháu tuy cuộc sống nghèo khổ nhưng cuộc sống lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc. Một hôm, có một cô tiên đi ngang qua và cho hai người cháu một hạt đào và dặn : “Khi nào bà mất, gieo hạt đào này bên mộ, các cháu sẽ được giàu sang, sung sướng”.
- Tranh 2 : Bà mất, hai anh em mang hạt đào của nàng tiên trồng bên mộ, cây đào lớn nhanh và kết thành bao nhiêu trái vàng, trái bạc.
- Tranh 3 : Tuy được sống trong cảnh đầy đủ, giàu sang nhưng hai anh em lúc nào cũng buồn bã vì thiếu tình thương của bà. Cô tiên hiện lên, hai anh em khóc lóc xin cô cho bà sống lại cho dù cuộc sống có cực khổ như xưa thì hai anh em vẫn chấp nhận.
- Tranh 4 : Cô tiên phất chiếc quạt màu nhiệm, lâu đài, ruộng vườn bỗng chốc biến mất. Người bà sống lại, móm mém, hiền từ, dang tay ôm hai đứa cháu hiếu thảo vào lòng.
Dựa theo tranh, kể lại từng đoạn câu chuyện Tìm ngọc :
Em hãy quan sát 6 bức tranh, kết hợp với nội dung truyện đã đọc và kể lại.
- Tranh 1: Chàng trai cứu con rắn, không ngờ đó là con của Long Vương. Để trả ơn chàng, Long Vương tặng chàng một viên ngọc quý.
- Tranh 2: Người thợ kim hoàn biết đó là viên ngọc quý bèn đánh tráo khiến chàng rất buồn.
- Tranh 3: Mèo tới nhà thợ kim hoàn bắt chuột phải đi tìm ngọc. Cuối cùng chuột cũng tìm được.
- Tranh 4: Khi viên ngọc bị cá đớp mất, Chó nghĩ ra cách chờ người đánh được con cá lớn, Mèo nhảy tới ngoạm ngọc, chạy biến.
- Tranh 5: Mèo đội ngọc lên đầu nên bị quạ sà xuống cướp mất. Nó nghĩ ra cách nằm phơi bụng giả chết. Qụa sà xuống định rỉa thịt Mèo. Mèo nhảy lên vồ khiến quạ phải van xin và trả lại ngọc.
- Tranh 6: Chàng trai vui mừng khi thấy viên ngọc và càng yêu quý hơn hai con vật thông minh và tình nghĩa.
Dựa theo tranh, kể lại từng đoạn câu chuyện Bác sĩ Sói.
Em hãy quan sát kĩ các bức tranh, kết hợp với nội dung đã đọc và kể lại truyện.
- Tranh 1 : Trông thấy Ngựa đang gặm cỏ, Sói ta thèm thuồng đến rỏ dãi.
- Tranh 2 : Sói cải trang thành bác sĩ với cặp kính đeo mắt, đầu đội mũ chữ thập, khoác áo choàng trắng, đeo ống nghe và tiến đến gần Ngựa.
- Tranh 3 : Sói mon men tiếng lại gần Ngựa và dụ dỗ. Ngựa nhón nhón chân vờ cho Sói khám bệnh.
- Tranh 4 : Ngựa tung vó đá một cú trời giáng, làm Sói bật ngửa, bốn cẳng huơ giữa trời, kính vỡ tan, mũ văng ra.
Về bộ phận văn học dân gian, có các trọng tâm kiến thức:
– Những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian. – Hệ thống thể loại văn học dân gian Việt Nam. – Những giá trị của văn học dân gian Việt Nam. Để nắm được những trọng tâm kiến thức nói trên, có thể ôn tập theo các gợi ý sau: a) Những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian. Văn học dân gian bao gồm những thể loại nào? Chỉ ra những đặc trưng chủ yếu nhất của từng thể loại. b) Chọn phân tích một số tác phẩm (hoặc trích đoạn tác phẩm) văn học dân gian đã học (hoặc đã đọc) để làm nổi bật đặc điểm nội dung và nghệ thuật của sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện thơ, truyện cười, ca dao, tục ngữ. c) Kể lại một số truyện dân gian, đọc thuộc một số câu ca dao, tục ngữ mà anh (chị) thích.a, Những đặc điểm cơ bản của nền văn học dân gian. Các thể loại, đặc trưng chủ yếu của từng thể loại
- Các thể loại chủ yếu của văn học dân gian là: thần thoại, sử thi, truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười, ca dao, tục ngữ...
+ Truyền thuyết thuộc thể loại văn học dân gian nhằm lí giải các hiện tượng tự nhiên, lịch sử, xã hội. Sử dụng các yếu tố hoang đường kì ảo để kể chuyện.
+ Truyện cổ tích: kể về các kiểu nhân vật thông minh, ngốc nghếch, bất hạnh... nhằm thể hiện ước mơ cái thiện thắng ác, sự công bằng xã hội... Truyện cũng sử dụng các yếu tố hoang đường, kì ảo.
...
b, Phân tích truyện cổ tích Sọ Dừa:
- Kiểu nhân vật bất hạnh
- Thể hiện ước mơ cái thiện thắng cái ác, ước mơ về hạnh phúc
- Các yếu tố hoang đường kì ảo:
+ Bà mẹ uống nước trong một chiếc sọ dừa về mang thai
+ Sinh ra Sọ Dừa tròn lông lốc, không tay chân
+ So Dừa thoát khỏi lốt trở thành chàng trai khôi ngô tuấn tú
+ Vợ Sọ Dừa bị cá kình nuốt vào bụng, tự mổ bụng cá, trôi dạt vào đảo và sống sót.
c, Một số tác phẩm văn học dân gian đã học: truyện truyền thuyết Con rồng cháu tiên, Thánh Gióng, Sơn Tinh Thủy Tinh, truyện cổ tích Tấm Cám, Đẽo cày giữa đường, Sọ Dừa, truyện cười Treo biển, lợn cưới áo mới...
Kể lại phần chính của câu chuyện, dựa theo từng ý tóm tắt :
Em xem phần gợi ý, kết hợp với nội dung truyện đã đọc và kể lại phần chính.
a) Cậu bé trở về nhà.
Một hôm, vừa đói rét lại bị đám trẻ lớn hơn đánh, nhớ mẹ, cậu bé trở về nhà.
b) Không thấy mẹ, cậu bé ôm lấy một cây xanh mà khóc.
Về nhà, cảnh vật vẫn như xưa. Cậu bé gọi khản cổ nhưng không thấy mẹ đâu, cậu bé ôm lấy một cây xanh mà khóc.
c) Từ trên cây, quả lạ xuất hiện và rơi vào lòng cậu.
Cây xanh bỗng run rẩy. Từ các cành lá, những đài hoa bé tí trổ ra, nở trắng như mây. Hoa tàn, quả xuất hiện, lớn nhanh, da căng mịn, xanh óng ánh, rồi chín. Một quả rơi xuống lòng cậu bé. Cậu vừa đưa lên miệng đã chảy một dòng sữa, thơm ngọt như sữa mẹ.
d) Cậu bé nhìn cây, ngỡ như được thấy mẹ.
Tán cây xanh mát. Lá cây một mặt đỏ hoe như màu mắt mẹ khóc chờ con. Bỗng cậu bé òa khóc, cây xòe cành ôm cậu như tay mẹ vỗ về âu yếm.
Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi.
CHÚNG TA CÙNG BÌNH TĨNH
Hôm qua, Cốm mượn quyển truyện tranh yêu thích chả Na để xem. Hôm nay nhận lại, Na phát hiện quyển truyện bị rách vài trang. Na tức giận và trách Cốm. Cốm bất ngờ vì mình không làm rách truyện tranh của bạn. Vì vậy, Cốm nổi cáu và tranh cãi với Na. Cuối cùng, cả hai đều khóc. Thấy vậy, Tin chạy đến ngăn hai bạn. Tin khuyên:
- Mình bình tĩnh nói chuyện với nhau nhé!
Sau đó, Na nhận ra mình trách nhầm Cốm vì quyển truyện đã bị rách trước khi Cốm mượn. Na xin lỗi Cốn và cả hai làm hoà với nhau.
Tin đã giúp hai bạn xử lý bất hòa bằng cách nào?
Tin đã giúp hai bạn xử lý bất hòa bằng cách là khuyên hai bạn bình tĩnh nói chuyện với nhau. Một lúc sau, Na nhận ra mình trách nhầm Cốm vì quyển truyện đã bị rách trước khi Cốm mượn. Na xin lỗi Cốm và cả hai làm hoà với nhau
Dựa theo tranh vẽ kể lại từng đoạn của câu chuyện Người mẹ hiền bằng lời của em.
Em hãy quan sát 4 bức tranh, kết hợp với nội dung đã đọc và kể lại câu chuyện.
- Tranh 1 : Giờ ra chơi, Minh thì thầm với Nam: “Ngoài phố có gánh xiếc, chúng mình đi xem đi”.
- Tranh 2 : Hết giờ ra chơi, hai bạn tới bên bức tường. Nam đẩy Minh ra ngoài trước, đến lượt Nam lách ra thì bác bảo vệ tới, nắm chặt hai chân em. Em vùng vẫy vì sợ quá, bác bảo vệ lại càng nắm chặt hơn. Vậy là cậu ấy khóc toáng lên.
- Tranh 3 : Cô giáo nhắc bác bảo vệ nhẹ tay không làm đau Nam rồi cô đỡ em ngồi dậy, phủi đất cát lấm lem trên người và đưa Nam về lớp.
- Tranh 4 : Nam bật khóc vì đau và xấu hổ. Cô xoa đầu Nam và gọi Minh vào:
- Từ nay các em còn trốn học đi chơi nữa không?
Hai bạn đáp:
- Thưa cô, không ạ. Chúng em xin lỗi cô.
Cô vui lòng, bảo hai bạn về chỗ và tiếp tục giảng bài.