-       Mùa lũ trên các lưu vực sông không trùng nhau:

+       Các sông ở Bắc Bộ: mùa lũ từ tháng 6 đến tháng 10, tháng có lũ cao nhất là tháng 8.

+       Các sông ở Trung Bộ: mùa lũ từ tháng 9 đến tháng 12, tháng có lũ cao nhất là tháng 11.

+       Các sông ở Nam Bộ: mùa lũ từ tháng 7 đến tháng 11, tháng có lũ cao nhất là tháng 10.

-    Nguyên nhân là do chế độ mưa trên mỗi lưu vực sông khác nhau

Bảng mùa lũ trên các lưu vực sông trên trang 119 SGK (bảng 33.1) cho thấy mùa lũ trên các sông ở Việt Nam diễn ra vào các tháng từ tháng 5 đến tháng 11, tùy thuộc vào từng lưu vực sông. Cụ thể, các sông lớn như sông Hồng, sông Mã, sông Cả, sông Sài Gòn, sông Mekong thường có mùa lũ vào các tháng từ tháng 7 đến tháng 10. Trong khi đó, các sông nhỏ hơn như sông Đà, sông Lô, sông Thái Bình, sông Cửu Long thường có mùa lũ vào các tháng từ tháng 5 đến tháng 9.

Nhìn chung, mùa lũ trên các sông ở Việt Nam diễn ra khá đều đặn và kéo dài trong khoảng thời gian từ 5 đến 7 tháng. Mùa lũ là thời điểm quan trọng trong nông nghiệp và đời sống của người dân ở các vùng ven sông, đồng bằng và đồi núi. Tuy nhiên, mùa lũ cũng có thể gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho đời sống và kinh tế của người dân, đặc biệt là trong trường hợp mực nước sông quá cao và gây lũ lụt.

1.Mùa mưa và mùa lũ gần trùng nhau ở lưu vực sông Hồng và sông Gianh có thể được giải thích bằng những yếu tố sau:

Địa hình và đặc điểm địa vị: Lưu vực sông Hồng và sông Gianh nằm trong phạm vi địa lý của miền Bắc Việt Nam, trong khu vực ảnh hưởng của gió mùa Đông. Điều này có nghĩa là cả hai khu vực đều chịu ảnh hưởng của mùa mưa mùa mưa, thường diễn ra từ tháng 5 đến tháng 10, khi gió mùa Tây đưa đến mưa phùn và mưa lớn từ biển Đông. Do đó, mùa mưa và mùa lũ gần trùng nhau vì chúng đều chịu sự tác động của các yếu tố khí hậu chung trong khu vực này.

2. Mùa mưa và mùa lũ trùng nhau ở lưu vực sông Hồng và sông Gianh vẫn có thể được giải thích bằng cách xem xét những yếu tố sau đây:

- Cường độ mưa lớn: Mùa mưa thường mang theo mưa rất lớn và tạo ra lượng nước lớn trong lưu vực, dẫn đến mùa lũ. Cường độ mưa mùa mưa thường cao, và nó có thể làm cho mức nước tại sông và sông con tăng nhanh chóng, gây ra lũ.

- Thời gian và mùa mưa: Mùa mưa và mùa lũ thường xảy ra vào cùng một thời điểm trong năm ở một số khu vực vì cả hai đều liên quan chặt chẽ đến thời gian khi mưa rơi mạnh nhất. Mùa mưa thường kéo dài trong vài tháng, trong khi mùa lũ là một giai đoạn ngắn hơn nhưng xảy ra khi lượng mưa đạt đỉnh.

3. Mùa lũ chậm hơn mùa mưa có thể được giải thích bằng các yếu tố sau:

- Thời gian chảy của nước: Mùa lũ thường xảy ra sau mùa mưa vì nước mưa phải thấm vào đất và sau đó chảy vào các con sông và dòng chảy. Quá trình này mất thời gian, do đó, mùa lũ thường xảy ra sau khi mùa mưa kết thúc.

- Đặc điểm địa hình: Địa hình trong lưu vực sông có thể ảnh hưởng đến thời gian dòng chảy và sự tích tụ của nước. Nếu lưu vực có nhiều dãy núi, thung lũng sâu, hoặc các rào cản tự nhiên khác, nước có thể di chuyển chậm hơn và tạo ra mùa lũ kéo dài hơn.

Mùa lũ trên các sông không trùng nhau vì thế chế độ mưa trên mỗi lưu vực khác nhau. Các sông ở Trung Bộ Đông Sơn có lũ vào các tháng cuối năm 9, 10, 11, 12.

Câu 1: Đặc điểm của đất Việt Nam:

- Đất Việt Nam có đa dạng về địa hình và đặc điểm địa hình quan trọng bao gồm đồng bằng, đồi núi, bán đảo và quần đảo.

- Có sự đa dạng về thổ nhưỡng và đất sét với nhiều loại đất khác nhau như đất phèn, đất andosol, đất đỏ, và đất alluvium.

- Thổ nhưỡng phong phú như nitơ, kali, và phốt pho làm cho đất nông nghiệp rất thích hợp cho trồng cây và sản xuất nông sản.

Câu 2: Sông ngòi Việt Nam:

- Sông ngòi là các dòng sông ở Việt Nam, thường chảy từ các vùng núi xuống các vùng đồng bằng và đổ ra biển.

- Vào mùa lũ, lượng nước trên các con sông tăng lên đáng kể do mưa lớn và sự tan chảy tuyết từ các dãy núi cao.
-  Các con sông trên lưu vực không trùng nhau do có nhiều hệ thống sông riêng biệt và phân bố không đồng đều.

Câu 3: Hệ sinh thái rừng ở Việt Nam:

- Việt Nam có ba hệ sinh thái rừng chính, bao gồm:
a. Rừng nhiệt đới ẩm: Thường nằm ở các khu vực miền Nam và Tây Nam, có khí hậu nóng ẩm và đa dạng về loài cây và động vật.
b. Rừng nhiệt đới mùa: Nằm ở các vùng núi và cao nguyên, có mùa khác biệt rõ rệt giữa mùa khô và mùa mưa.
c. Rừng ôn đới: Thường nằm ở các vùng núi cao, có khí hậu lạnh và đa dạng về cây cối và loài động vật.

- Mỗi hệ sinh thái rừng có đặc điểm riêng, với sự phong phú về động thực vật và quy trình sinh thái độc đáo.

- Vẽ biểu đồ:

- Tính theo thời gian và độ dài (số tháng) của mùa mưa và mùa lũ tại các lưu vực theo tiêu vượt khó giá trị trung bình tháng:

   + Lượng mưa trung bình các tháng ở lưu vực sông Hồng (trạm Sơn Tây): 153mm; ở lưu vực sông Gianh (trạm Đồng Tâm): 186 mm.

   + Lưu lượng dòng chảy trung bình các tháng ở lưu vực sông Hồng (trạm Sơn Tây): 3632m3/s; ở lưu vực sông Gianh (trạm Đồng Tâm): 61,7 m3/s.

 Bảng các tháng mùa mưa, mùa lũ trên lưu vực sông Hồng (Trạm Sơn Tây) và trên lưu vực sông Giang (Trạm Đồng Tâm):

Ghi chú:

X: Tháng mùa mưa.

xx. Tháng có mưa nhiều nhất.

+: Tháng có lũ.

++: Tháng có lũ cao nhất.

- Nhận xét mối quan hệ giữa mùa mưa và mùa lũ trên từng lưu vực nói riêng và trên toàn quốc nói chung:

      + Các tháng của mùa lũ trùng hợp với các tháng mùa mưa: trên lưu vực sông Hồng (Trạm Sơn Tây): 6, 7, 9, 10; trên lưu vực sông Gianh (Trạm Đồng Tâm): 9, 10, 11.

      + Các tháng mùa lũ không trùng hợp với các tháng mùa mưa: trên lưu vực sông Hồng (Trạm Sơn Tây): tháng 5; trên lưu vực sông gianh (trạm Đồng Tâm): tháng 8.

Nhận xét

-       Các tháng mùa lũ trùng hợp với các tháng mùa mưa: tháng 9, 10, 11.

-       Tháng của mùa lũ không trùng hợp với các tháng mùa mưa: tháng 8. Như vậy, so với mùa mưa thì mùa lũ chậm hơn một tháng

Mùa mưa và mùa lũ của lưu vực sông Hồng (trạm Sơn Tây) có quan hệ chặt chẽ với nhau:

-       Các tháng mùa lũ trùng hợp với các tháng mùa mưa: tháng 6, 7, 8, 9, 10.

-       Tháng của mùa lũ không trùng hợp với các tháng mùa mưa: tháng 5. Như vậy, so với mùa mưa thì mùa lũ chậm hơn một tháng.

-     Mùa lũ không hoàn toàn trùng khớp với mùa mưa vì ngoài mưa còn có các nhân tố khác tham gia và làm biến đổi dòng chảy tự nhiên như: độ che phủ rừng, hệ số thấm của đất đá, hình dạng mạng lưới sông và nhất là các hồ chứa nước nhân tạo. Các hồ này đã điều tiết nước sông ngòi theo nhu cầu sử dụng của con người