Người mẹ được so sánh với những hình ảnh nào ? Em hãy đọc 4 câu thơ cuối bài.
a, Bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh được viết theo thể thơ nào? Các câu thơ có đặc biệt gì về vần, nhịp? Cảm xúc bao trùm bài thơ là gì?
b,Em hãy đọc hai câu thơ mở đầu và cho biết :
- Cảnh đêm được gợi tả bằng hình ảnh nào ?
- Hình ảnh đó đã được cảm nhận như thế nào ?
c,Hãy đọc hai câu thơ cuối, dựa vào phần Chú thích giới thiệu về Lí Bạch và cho biết :
- Vì sao nhà thơ lại nhớ tới quê hương ?
- So sánh về mặt từ loại của các chữ tương ứng ở hai câu thơ cuối đê bước đầu hiểu thế nào là phép đối. Nêu tác dụng của phép đối trong việc biểu hiện tình cảm quê hương của tác giả
amột thể thơ trong đó mỗi câu thường có 5 hoặc 7 chữ, song không bị những quy tắc chặt chẽ về niêm, luật và đối.
-Bức tranh được phác họa trong bài thơ là cảnh đêm trăng thanh tĩnh. Nỗi cô đơn trên đất khách quê người khiến cho Lí Bạch trằn trọc, thao thức, không sao ngủ được. Ông muốn chia sẻ tâm sự với vầng trăng – người bạn không lời nhưng gắn bó thân thiết với ông và được ông coi là tri âm, tri kỉ
-Đêm khuya trăng sáng, nhà thơ trằn trọc không ngủ hoặc cũng có thể là đã ngủ rồi chợt tỉnh dậy và không ngủ lại được. Để tả trạng thái mơ màng ấy thì dùng chữ nghi (ngỡ là) và chữ sương là hợp lí. Ánh trăng trắng đục giống như sương là điều có thật mà trước Lí Bạch mấy trăm năm, nhà thơ Tiêu Cương đã viết: Dạ nguyệt tự thu sương</span></p><p><span>c)-Câu thơ cuối mở ra một thế giới mênh mang và phức tạp của tâm trạng. Có bao điều mà nhà thơ muốn gửi gắm vào hai chữ cố hương. Cố hương là quê cũ, là dĩ vãng đầy ắp kỉ niệm của tuổi hoa niên. Cố hương là mảnh đất chôn nhau cắt rốn, là nơi có những người thân yêu nhất của ta đang sống hoặc đã gửi nắm xương tàn. Đối với kẻ tha phương, cố hương là một cái gì đó rất đỗi thiêng liêng mà mỗi khi nhắc tới lại cảm thấy trĩu nặng trong lòng, trĩu nặng cả mái đầu đã pha sương sau nửa đời lênh đênh, lưu lạc.Bài thơ được làm theo hình thức cổ thể ngũ ngôn tuyệt cú. Cái tự do của hình thức thể hiện (so với Đường luật thì cổ thể không bị những quy tắc chặt chẽ về niêm, luật và đối ràng buộc) tỏ ra rất có hiệu quả khi diễn đạt mạch cảm xúc tự nhiên. Tuy thế, tác giả cũng đã sử dụng phép đối rất đắc địa ở hai câu cuối:đầu, nhìn trăng sángnhớ cố hương. Nguyên tác cho thấy đây là cặp đối rất chỉnh, về mặt từ loại: động từ / động từ, tính từ / tính từ , danh từ / danh từ
-Về mặt ý nghĩa, cặp đối tạo thành sự sóng đôi: Cảnh / tình (trăng / quê hương). Sự sóng đôi này chính là cấu tứ của bài thơ. Cảnh gợi tình, trăng gợi nhớ quê hương, rồi đến lúc con người chìm đắm trong nỗi nhớ, trăng thấm đẫm vào hồn. Cái cúi đầu như lặng lẽ, như buồn tủi...
Ở câu thơ cuối của bài thơ có xuất hiện một hình ảnh (hay còn gọi là cụm từ) giống với bài thơ em vừa xác định ở câu 2. Hãy chỉ ra và so sánh sự khác nhau giữa hai hình ảnh đó?
Tham khảo:
Cụm từ "ta với ta" trong bài thơ "Qua đèo Ngang "của Bà Huyện Thanh Quan là chỉ một mình tác giả với mảnh tình riêng. Là diễn tả nỗi cô đơn khi đối diện với chính mình. Trong khi đó, ở bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến, cụm từ này dùng để chỉ nhà thơ với người bạn của mình.
3. Hãy đọc 2 câu thơ cuối, dựa vào phần Chú thích giới thiệu về Lí Bạch và cho biết :
Vì sao nhìn trăng nhà thơ lại nhớ đến quê hương?So sánh về mặt từ loại của các chữ tương ứng ở 2 câu thơ cuối để hiểu thế nào là phép đối. Nêu tác dụng của phép đối đó trong việc biểu hiện tình cảm quê hương của tác giả.4. Có người cho rằng trong bài Tĩnh dạ tứ, 2 câu đầu thuần túy tả cảnh, 2 câu cuối thuần túy tả tình. Em có tán thành ý kiến đó không? Vì sao? Từ đó, rút ra kết luận về mối quan hệ giữa cảnh và tình trong bài thơ này.
1. Ngũ ngôn tứ tuyệt. Bài thơ được viết theo hình thức cổ thể, một thể thơ trong đó mỗi câu thường có 5 hoặc 7 chữ, song không bị những quy tắc chặt chẽ về niêm luật ràng buộc.
- Nỗi suy tư, xúc cảm của nhà thơ trong đêm thanh tĩnh, thể hiện nhẹ nhàng, thấm thía tình cảm quê hương của 1 người sống xa quê
4. - Ý kiến cho rằng hai câu đầu là thuần túy tả cảnh, hai câu sau thuần túy tả tình là không đúng. Chính xác phải là hai câu đầu nghiêng về tả cảnh, hai câu sau nghiêng về tả tình. - Vì: Hai câu đầu: + Vị trí miêu tả ánh trăng của nhà thơ ở “sàng tiền” (đầu giường), như vậy thể hiện sự thao thức, trằn trọc không ngủ được của nhà thơ có thể vì trăng đẹp quá, Lí Bạch vốn rất yêu trăng và cả vì nỗi nhớ nhà của kẻ xa quê. Câu thứ 2 tả ánh trăng ngập tràn không gian nhưng ta vẫn cảm nhận được sự thay đổi vị trí ngắm cảnh của thi nhân, từ sàng tiền đến song tiền (từ đầu giường đến cửa sổ) mới có thể thấy được mặt đất và có cảm giác “ngỡ phủ sương” - > Tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến. = > Như vậy, ở hai câu đầu: cảnh đã chứa đựng tâm tình. - Hai câu sau: + Hai câu sau tình dâng trào cuồn cuộn để đọng lại thành nỗi sầu nhớ thương qua cụm từ: nhớ cố hương. + Cảnh được thể hiện như thế nào? Ngẩng đầu nhìn trăng sáng cả bầu trời cao lồng lộng và một vầng trăng sáng trong vằng vặc thanh tĩnh hiện ea trước mắt người đọc. Một đêm trăng thật đẹp song cũng thật cô đơn. + Mối quan hệ giữa cảnh và tình: Cảnh và tình trong bài thơ có mối liên hệ nhân quả, sự tác động qua lại. Vì trăng đẹp quá mà nhớ quê trằn trọc thao thức không ngủ được. Càng thao thức không ngủ càng thấy trăng đẹp hơn = > Cảnh – tình khăng khít gắn bó không thể tách bạch.
2. -Tả ảnh trăng trong đêm thanh tĩnh.
- Nhà thơ ngắm trăng trên giường, khg ngủ đc nên mới nhìn thấy ánh trăng xuyên qua ô cửa sổ.
- Cảm nhận = ảo giác: Trăng sáng không biết là trăng hay sương.
-> Cảnh đêm trăng thanh tĩnh, gợi vẻ đẹp dịu êm, mơ màng và yên tĩnh
Cho bài thơ sau:
Hôm nay trời nóng như nung
Mẹ em đi cấy phơi lưng cả ngày
Ước gì em hóa đám mây
Em che cho mẹ suốt ngày bóng râm.
(Bóng mây – Thanh Hào)
Đọc bài thơ, em cảm nhận được những gì về tình cảm của người con đối với mẹ và hình ảnh người mẹ trong lao động? Câu Mẹ em đi cấy phơi lưng cả ngày gợi cho em nhớ tới những câu thơ nào trong bài Hạt gạo làng ta của Trần Đăng Khoa trong đó cũng có hình ảnh người mẹ. (Chú ý: bạn trả lời ngắn gọn trong một đoạn văn với độ dài không quá 10 câu)
Đọc bài thơ trên, ta thấy tình cảm của người con đối với mẹ mình thật đẹp đẽ và thật đáng quý trọng. Tình cảm đó được thể hiện qua sự cảm thông với những việc làm vất vả của mẹ như phơi lưng đi cấy dưới cái nóng như nung và sự ước mong được góp phần làm cho mẹ đỡ vất vả trong công việc: Hóa thành đám mây để che cho mẹ suốt ngày bóng râm, giúp mẹ làm việc trên đồng mát mẻ, khỏi bị nắng nóng. Đó là một tình thương vừa sâu sắc, vừa cụ thể và thiết thực của người con đối với mẹ.
Đọc bài thơ trên, ta thấy tình cảm của người con đối với mẹ mình thật đẹp đẽ và thật đáng quý trọng. Tình cảm đó được thể hiện qua sự cảm thông với những việc làm vất vả của mẹ như phơi lưng đi cấy dưới cái nóng như nung và sự ước mong được góp phần làm cho mẹ đỡ vất vả trong công việc: Hóa thành đám mây để che cho mẹ suốt ngày bóng râm, giúp mẹ làm việc trên đồng mát mẻ, khỏi bị nắng nóng. Đó là một tình thương vừa sâu sắc, vừa cụ thể và thiết thực của người con đối với mẹ.
đó là tình cảm mẹ con thiêng liêng ,người còn cảm nhận được sự vất vả của mẹ mình khi phải làm lụng vất vả để nuôi đưỡng người con khôn lớn . và người con đã ước hóa thành đám mây để che nứng cho mẹ để mẹ không phải làm việc ngoài trời nắng
Tình cảm của người con đối với người mẹ : Hiểu cho nỗi khổ cực ngày đêm làm lụng vất vả nuôi con. Người con trong đoạn thơ muốn mình có thể làm cho mẹ đỡ mệt nhọc thể hiện lòng hiếu thảo đối với người mẹ.
bài thơ bóng mây của tác giả Thanh Hào có viết : Hôm nay trời nóng như nung
Mẹ em đi cấy phơi lưng cả ngày
Ước gì em hóa đám mây
Em che cho mẹ suốt ngày bóng râm.
bài thơ tả vào một buổi trời rất nóng , mẹ lại phải xuống ruộng cày để kiếm tiền nuôi con khôn lớn . Người ta có câu :
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con
Tấm lòng bao la của người mẹ không bao giờ vơi cạn , không bao giờ thay đổi . Con dù lớn , đã trưởng thành dù có địa vị , danh vọng cao nhưng với mẹ con vẵn còn rất bé nhỏ . Dù đi hết cuộc đời thì tình thương của mẹ đối với con vẫn còn sống mãi , vẫn theo con để quan tâm , lo lắng , giúp đỡ con , tiếp thêm cho con sức mạnh . Tình cảm đó được thể hiện qua sự cảm thông với những việc làm vất vả của mẹ như phơi lưng đi cấy dưới cái nóng như nung và sự ước mong được góp phần làm cho mẹ đỡ vất vả trong công việc: Hóa thành đám mây để che cho mẹ suốt ngày bóng râm, giúp mẹ làm việc trên đồng mát mẻ, khỏi bị nắng nóng. Đó là một tình thương vừa sâu sắc, vừa cụ thể và thiết thực của người con đối với mẹ.
đó là tình cảm mẹ con thiêng liêng ,người còn cảm nhận được sự vất vả của mẹ mình khi phải làm lụng vất vả để nuôi đưỡng người con khôn lớn . và người con đã ước hóa thành đám mây để che nứng cho mẹ để mẹ không phải làm việc ngoài trời nắng
Tình cảm của người con đối với người mẹ : Hiểu cho nỗi khổ cực ngày đêm làm lụng vất vả nuôi con. Người con trong đoạn thơ muốn mình có thể làm cho mẹ đỡ mệt nhọc thể hiện lòng hiếu thảo đối với người mẹ.
II. Đọc thầm (4 điểm)
Giáo viên cho học sinh đọc thầm bài tập đọc “Người mẹ” SGK Tiếng Việt 3, Tập 1 trang 29,30 và làm bài tập Khoanh tròn trước ý trả lời đúng cho từng câu hỏi 1, 2, 3 dưới đây:
Em hãy gạch chân hình ảnh so sánh trong những câu sau:
A. Thần Chết chạy nhanh hơn gió
B. Tuấn khỏe hơn Thanh
A. Thần Chết chạy nhanh hơn gió
B. Tuấn khỏe hơn Thanh
Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về hình ảnh người mẹ trong bài thơ về thăm mẹ của Đinh Nam Khương
Có đủ các yếu tố sau ( Bắt buộc )
Câu đầu : Giới thiệu tên bài thơ , tên tác giả , cảm nghĩ chung của em về bài thơ
Câu 2 : Hình ảnh người mẹ xuất hiện trong bài thơ thật ấn tượng
Câu 3 ,4,5,6 : Phân tích hình ảnh người mẹ
Câu cuối : Bài thơ đã tác động đến em như thế nào ???
Câu 1: Tuổi thơ của tác giả Nguyễn Duy với bài đọc gắn với những chi tiết, hình ảnh nào? Nêu nhận xét của em về những hình ảnh đó.
Câu 2: Bài thơ đã khơi gợi trong em những tình cảm nào với tuổi thơ, với quê hương?
a) Bài thơ ( bản phiên âm ) được viết theo thể thơ nào? Các câu thơ có đặc điểm gì về vần nhịp ? Cảm xúc bao trùm của bài thơ là gì
b) Em hãy đọc hai câu thơ mở đầu và cho biết :
- Cảnh đêm đc gợi tả bằng hình ảnh nào?
- Hình ảnh đó đã đc cảm nhận ntn ?
Hãy đọc hai câu thơ cuối, dựa vào chú thích giới thiệu về Lí Bạch và cho biết:
- Vì sao nhìn trăng nhà thơ lại nhớ đến quê hương ?
- So sánh về mặt từ loại của các chữ tương ứng ở hai câu thơ cuối để bước đầu hiểu thế nào là phép đối. Nêu tác dụng của phép đối đó trong việc biểu hiện tình cảm quê hương của tác giả.
a) - Ngũ ngôn tứ tuyệt.
- Bài thơ được viết theo hình thức cổ thể, một thể thơ trong đó mỗi câu thường có 5 hoặc 7 chữ, song không bị những quy tắc chặt chẽ về niêm luật và đối ràng buộc.
- Nỗi suy tư, cảm xúc của nhà thơ trong đêm thanh tĩnh, thể hiện nhẹ nhàng, thấm thía tình cảm quê hương của một người sống xa quê.
b) - Cảm giác về trăng vẫn còn mơ hồ.
- Ngẩng đầu >< cúi đầu -> Kiểm tra sự nghi ngờ của mình.
- Vọng minh nguyệt >< tư cố hương.
-> Càng nhìn trăng càng nhớ về quê hương.
- NT: phép đối, tả cảnh ngụ tình.
=> Thể hiện nỗi nhớ quê sâu nặng của tác giả.