ĐỀ 5 Phần đọc hiểu văn bản: Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: “Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô, nhà Chu đến vua Thành Vương ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam Đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.” a, Đoạn trích trên trích trong văn bản nào? Của tác giả nào? b, Nội dung của đoạn trích trên là gì? c, Cho biết những câu in đậm trong đoạn trích trên thuộc loại câu gì? Phân tích đặc điểm hình thức và chức năng của chúng?

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:   
       "Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh…”
                                                                                                     (Ngữ văn 8- tập 2)
Câu 1: Đoạn văn trên trích trong văn bản nào? Do ai sáng tác? Trình bày hoàn cảnh sáng tác của văn bản ấy.
Đoạn trích trên trích từ văn bản chiếu dời đô của lý công uẩn 
Hoàn cảnh sáng tác : ra đời 1010 khi lý công uẩn bày tỏ ý định 
Câu 2: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên. 
Câu 3: Hai câu “Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mà tự tiện chuyển dời?” thuộc kiểu câu gì? Chúng dùng với mục đích gì?
Câu 4: Theo tác giả thì việc dời đô của các vua nhà Thương, nhà Chu nhằm mục đích gì? Kết quả việc dời đô ấy ra sao?
Câu 5: Xác định nội dung chính của đoạn văn trên.
Câu 6 : Tình cảm yêu nước thương dân của tác giả được thể hiện như thế nào trong văn bản em vừa tìm được ở phần Đọc – hiểu. Hãy trình bày thành một đoạn văn (khoảng 12 câu, theo phép lập luận T-P-H).

        Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi bên dưới:

       "Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh…”

                                                                                    (Ngữ văn 8- tập 2)

Câu 1. Đoạn văn trên trích trong văn bản nào? Tác giả là ai? Trình bày hoàn cảnh sáng tác của văn bản đó?

Câu 2. Hai câu: “Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mà tự tiện chuyển dời?” thuộc kiểu câu gì? Chúng dùng với mục đích gì?

Câu 3. Viết đoạn văn diễn dịch (khoảng 8 -10 câu) làm rõ tình cảm yêu nước thương dân của tác giả được thể hiện trong văn bản em vừa tìm được. Đoạn văn có sử dụng một câu cảm thán và dấu ngoặc đơn (gạch chân và chú thích rõ).

Câu 4. Viết một bài văn thuyết minh (khoảng 1 trang giấy thi) về một danh lam thắng cảnh mà em đã được biết đến.

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi bên dưới:
        "Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh…”
                                                                                   (Ngữ văn 8- tập 2)
Câu 3. Viết đoạn văn diễn dịch (khoảng 8 -10 câu) làm rõ tình cảm yêu nước thương dân của tác giả được thể hiện trong văn bản em vừa tìm được. Đoạn văn có sử dụng một câu cảm thán và dấu ngoặc đơn (gạch chân và chú thích rõ).

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

“Xưa nhà Thường đến vưa Bàn Canh năm lần dời đô: nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh đời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh…”

(Ngữ văn 8 – tập 2)

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên.

Câu 2: Hai câu “Xưa nhà Thường đến vưa Bàn Canh năm lần dời đô: nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mà tự tiện chuyển dời” thuộc kiểu câu gì? Chúng dùng với mục đích gì?

Câu 3: Xác định nội dung chính của đoạn văn trên.

Câu 4: Tình cảm yêu nước thương dân của tác giả được thể hiện ntn trog văn bản em vừa tìm được ở trên. Hãy trình bày thành 1 đoạn văn.

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: Xưa nhà Thương đến đời Bàn Canh năm lần dời đô, nhà Chu đến đời Thành Vương. ba lần đội đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển đời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tỉnh kể muôn đời cho con cháu, trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thể mà hai nhà Đình, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không nơi theo dấu cũ Thương, Chu, cứ đóng yên đồ thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi. trăm họ phải hao tổn, muốn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi. Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: Ở vào nơi trung tâm trời đất,được cải thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây, lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng, đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt, muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chỗ tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước, cũng là nơi kinh đô bậc nhất của để vương muôn đời.Trầm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào? 1. Văn bản trên có mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần. 2. Tác giả viện dẫn sử sách nói về việc dời đô nhằm mục đích gì? 3. Tác giả dùng lí lẽ, bằng chứng nào để chứng minh kinh đô ở Hoa Lư không còn phù hợp? 4. Li lẽ bằng chứng nào được đưa ra để khẳng định Đại La xứng đáng lựa chọn để định đô. 5. Bài chiếu hấp dẫn và thuyết phục người đọc của bài chiếu này là gì? 6. Vẽ sơ đồ trình tự lập luận của văn bản. 7. Qua văn bản, ta hiểu gì về tấm lòng của vị v vũa Lí Công Uẩn? 8. Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với việc xây dựng, phát triển thủ đô Hà Nội ngày nay.

Đọc đoạn văn sau:

"Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam Đại theo ý riêng mình mà tự chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân,nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vẫn nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho nhiều triều đại ko đc bền lâu, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật ko đc thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, ko thể ko dời đô."

a,Từ đoạn văn trên,em hãy rút ra bài học cho bản thân(viết khoảng 3 câu)

Phần I: Đọc đoạn trích sau: 
Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam Đại theo ý riêng mình mà tự chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vẫn nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho nhiều triều đại không được bền lâu, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đô. "
                                                                             (Chiếu dời đô, Lí Công Uẩn)
Câu 1. Đoạn trích cho em hiểu gì về hoàn cảnh sáng tác của văn bản?
Câu 2: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.
Câu 3. Văn bản chứa đoạn trích thuộc thể loại gì? Khái quát đặc điểm của thể loại này?
Câu 4: Khái quát xác định nội dung chính của đoạn văn trên.
Câu 5: Câu" Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mà tự tiện chuyển dời? "Thuộc kiểu câu gì? Dùng để làm gì?
Câu 6. Theo em, việc cua Lí Công Uẩn dẫn ra việc dời đô của nhiều triều đại trước nhằm mục đích gì?
Câu 7. Em có nhận xét về vua Lí Công Uẩn trong đoạn trích
Câu 8: Tìm và giải thích 1 từ Hán Việt có trong đoạn trích
Câu 9: Viết đoạn văn diễn dịch làm sáng tỏ luận điểm "Đại La là thắng địa xứng là kinh đô của đế vương muôn đời" trong đoạn có dùng 01 câu cảm thán. Xác định và chú thích