LUYỆN TẬP GIỮA KÌ I ĐỀ SỐ 1

: Phần I- Đọc hiểu (6 điểm)

Đọc câu thơ sau và trả lời câu hỏi:

Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Câu 1: Viết tiếp những câu thơ còn lại cho hoàn chỉnh bài thơ Bánh trôi nước – Hồ Xuân Hương (SGK Ngữ văn 7 - Tập 1).

Câu 2: Bài thơ được viết theo thể thơ gì? Nêu đặc điểm của thể thơ? Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ.

Câu 3: Bài thơ có mấy lớp nghĩa ? Chỉ rõ từng lớp nghĩa.

Câu 4 : Chỉ ra những cặp từ trái nghĩa trong bài thơ trên và nêu tác dụng của những cặp từ trái nghĩa đó. (1đ)

Câu 5 :Kể tên một bài thơ em đã học trong chương trình Ngữ văn 7 có cùng thể thơ với bài em vừa chép.

Phần II- Tập làm văn (4 điểm) Từ bài thơ trên, em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu suy nghĩ của em về số phận người phụ nữ trong xã hội cũ.

Câu 1: Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi :
“Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son”
(Bánh trôi nước- Hồ Xuân Hương)
Bài thơ “Bánh trôi nước” thuộc thể thơ nào?Nêu đặc điểm của thể thơ ấy?

Câu 02:Từ “rắn nát” trong bài thơ thuộc từ ghép nào? Giải thích nghĩa của từ đó?

Câu 03:Qua bài thơ, em có cảm nhận gì về thái độ của nhà thơ được bộc lộ trong bài thơ?

Câu 04:Phương thức biểu đạt của bài thơ trên là gì ?

Câu 05:Nhà thơ mở đầu bằng một cụm từ rất quen thuộc “Thân em”. Mô tuýp ấy em đã từng bắt gặp ở đâu ? Cách vào đề như vậy gợi em liên tưởng tới ai ?

Câu 06:Hãy chỉ ra và phân tích giá trị của các quan hệ từ có trong hai câu thơ:

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son

Câu 07:Theo tác giả, thân phận người phụ nữ “Bảy nổi ba chìm” , “mặc dầu tay kẻ nặn” nhưng vẫn “giữ tấm lòng son”. “Tấm lòng son” đó là gì ?

Câu 08:Viết đoạn văn ngắn khoảng 5-7 câu nêu cảm nhận của em về hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ “Bánh trôi nước”, trong đó có sử dụng từ trái nghĩa, Quan hệ từ( gạch chân chỉ rõ).

Câu 09:Bài thơ trên được hiểu theo mấy lớp, là những lớp nghĩa nào?

Câu 10: Trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương, dòng thơ nào có sử dụng thành ngữ?
  A. Thân em vừa trắng lại vừa tròn
  B. Bảy nổi ba chìm với nước non
  C. Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
  D. Mà em vẫn giữ tấm lòng son
Câu 11: Câu thơ nào trong bài Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan có sử dụng phép chơi chữ?
  A. Lom khom dưới núi, tiều vài chú
  B. Lác đác bên sông, chợ mấy nhà
  C. Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc
  D. Dừng chân đứng lại, trời, non, nước
Câu 12: Tác giả nào sau đây có tên là Tam Nguyên Yên Đổ?
  A. Bà Huyện Thanh Quan
  B. Trần Quang Khải
  C. Hồ Xuân Hương
  D. Nguyễn Khuyến

Đề bài: Đọc bài thơ sau và trả lời những câu hỏi bên dưới: Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non. Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn, Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
(Bánh trôi nước - Hồ Xuân Hương)

Câu hỏi 2: Để thể hiện đặc điểm của đối tượng, tác giả đã sử dụng từ ngữ vàhình ảnh như thế nào? Theo em, những hình ảnh đó mang ý nghĩa ẩn dụ gì vànó có tác dụng gì đối với việc thể hiện chủ đề của tác phẩm?

TỰ LUẬN Cho câu thơ sau: “ Thân em vừa trắng lại vừa tròn”Câu 1. Viết các câu thơ tiếp theo đểhoàn chỉnh bài thơ.Câu 2.Bài thơBánh trôi nướcdo ai sáng tác, thuộc thểthơnào?Câu 3. Bài thơ có mấy nét nghĩa? Đó là những nét nghĩa nào?Câu 4. Biện pháp nghệthuật nổi bật được sửdụng trong bài thơ “Bánh trôi nước”là gì? Nêu tác dụng của biện pháp nghệthuật đó.

Có một bài thơ mở đầu bằng câu thơ sau:

                        “ Đã bấy lâu nay bác tới nhà”

a. Chép nguyên văn những câu thơ tiếp theo để hoàn thành bài thơ. 

b. Nêu tên tác giả, tên bài thơ em vừa chép.    

c. Bài thơ em vừa kể tên đã ca ngợi một tình bạn vô cùng cao đẹp. Em đã và đang làm gì để xây dựng cho mình  một tình bạn đẹp ?

Bài 3. Cho câu thơ sau: “Thân em vừa trắng lại vừa tròn” a. Chép tiếp ba câu để hoàn thành bài thơ. Gọi tên và cho biết tác giả của bài. b.Chỉ rõ thể thơ, cách gieo vần, kết cấu của bài thơ trên. c. Tìm cặp quan hệ từ trong bài thơ và đặt câu ghép có cặp quan hệ từ đó. d. Viết một đoạn văn khoảng 6 câu nêu cảm nhận của em về bài thơ.Trong đoạn có sử dụng một câu bị động. (Gạch chân dưới câu chủ đề và câu bị động)

PHẦN I (6 điểm): Mở đầu bài thơ “ Khi con tu hú”, nhà thơ Tố Hữu viết  

Khi con tu hú gọi bầy

  Câu 1 : Chép chính xác chín câu còn lại để hoàn thành bài thơ. 

  Câu 2: Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào? Theo em, vì sao tiếng chim tu hú kêu lại tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ như vậy?    Câu 3. Cho câu chủ đề: 

     Bốn câu cuối bài thơ “Khi con tu hú”  là bức tranh tâm trạng chân thực và cảm động của nhà thơ Tố Hữu. 

      Hãy viết đoạn văn tổng phân hợp (khoảng 12 câu) để làm rõ câu chủ đề trên. Trong đoạn có sử dụng hợp lý một câu cảm thán, một câu phủ định (gạch chân, chú thích rõ).

PHẦN II (4 điểm): Cho đoạn thơ sau: “ Nhưng mỗi năm mỗi vắng Người thuê viết nay đâu ?

Giấy đỏ buồn không thắm;

Mực đọng trong nghiên sầu…”

           (Trích “ Ông đồ”, Ngữ văn 8, tập II, NXB Giáo Dục VN)

  Câu 1.  Nêu phương thức biểu đạt của đoạn thơ trên

  Câu 2.  Trong hai câu thơ “ Giấy đỏ buồn không thắm; / Mực đọng trong nghiên sầu…” tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó?

 Câu 3. Từ những vần thơ cảm động, sâu lắng trong bài “ Ông đồ”, hãy viết đoạn văn nghị luận (dài khoảng 2/3 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về vai trò của việc giữ gìn, bảo vệ di sản văn hóa dân tộc trong thời đại ngày nay. 

BÀI 1:: “Thân em vừa trắng lại vừa tròn” Câu 1.Câu thơ trên nằm trong bài thơ nào của ai ? Bài thơ được viết theo thểthơ nào? Nêu hiểu biết của em vềthểthơ đó?Phương thức biểu đạt chính của bài thơ? Chép chính xác đểhoàn thiện bài thơ.Câu 2: Từ“Rắn nát”, “nước non”trong bài thơ trên thuộc loại từghép nào? Vì sao? Hãy giải thích nghĩa của từ“Rắn nát”?Câu 3:Qua bài thơ, HồXuân Hương đã thểhiện thái độgì đối với người phụnữtrong xã hội phong kiến?Câu4 : Trình bày nét đặc sắc và nghệthuật của bài thơ.Câu 5: Bài thơ “Bánh trôi nước” là 1 bài thơ đa nghĩa, hãy chỉra nghĩa đen và nghĩa bóng của bài thơ.Câu 6: Hãy ghi lại những câu ca dao mởđầu bằng cụm từ“Thân em”.BÀI 2 :Chỉra và phân tích ý nghĩa của những quan hệtừtrong những câu thơ sau:“ Rắn nát mặc dầu tay kẻnặnMà em vẫn giữtấm lòng son”.( Gợi ý : với chiếc bánh ; Với người phụnữ) BÀI3 : Đọccâu thơ sau và trả lời câu hỏi:Thân em vừa trắng lại vừa trònCâu 1:Viết tiếp những câu thơ còn lại cho hoàn chỉnh bài thơBánh trôi nước –HồXuân Hương(SGK Ngữvăn 7 -Tập 1).Câu 2:Bài thơ được viết theo thể thơ gì? Nêu đặc điểm của thể thơ? Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ.Câu 3: Hãy tìm những quan hệ từ được sử dụng trong bài thơ?Nêu tác dụng của các quan hệ từ đó.BÀI4 : Đọccâu thơ sau và trả lời câu hỏi:Bước tới Đèo Ngang bóng xếtàCâu 1:Bằng trí nhớhãy viết lại 3 dòng thơ tiếp theo đểhoàn thành 4 dòng thơ đầu của bài thơQua Đèo Ngang –Bà Huyện Thanh Quan (SGK Ngữvăn 7 tập 1).Câu 2:Bài thơ được viết theo thể thơ gì? Nêu đặc điểm của thể thơ? Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ.Câu 3: Hãy tìm những từ láy được sử dụng trong đoạn thơ? Nêu tác dụng của các từ láy đó.

BÀI 5 : Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,Cỏ cây chen đá, đá chen hoa.Lom khom dưới núi, tiều vài chú,Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,Một mảnh tình riêng, ta với ta.(Bà Huyện Thanh Quan)1.1.Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chínhcủa bài thơ trên?1.2.Nêu nội dung chính của bài thơ ?1. 3. Chỉ ra từ ghép, từ láy, từ Hán Việt cótrong bài thơ?Câu 2: . Em có nhận xét gì về cách dùng cụm từ “ta với ta” trong của Bà Huyện Thanh Quan BÀI 6 : Đọc đoạn thơ sau và trảlời các câu hỏi:“Namquốc sơn hà Nam đếcư”.Câu 1. Câutrên trích từvăn bản nào? Tác giảlà ai?Chép chính xác hoàn thiện .Câu 2. Trình bày hoàn cảnh ra đời của bài thơ?Câu 3. Bài thơ được làm theo thểthơ nào? Những đặc điểm nổi bật vềhình thức của thểthơ này là gì?Câu 4. Giải thích các yếu tốHán Việt trong các từsau: sơn hà, thiên thư.Câu 5. Nếu có bạn thắc mắc sao không nói là “Nam nhân cư” (người Nam ở) mà lại nói “Nam đếcư” (Vua Nam ở) thì em sẽgiải thích như thếnào?Nêu ý nghĩa của từ“đế”Câu 6. Câu thơ thứba bài thơ Nam quốc sơn hà có hình thức của câu hỏi. Nêu tác dụng của hình thức này.Câu 7. Theo em, vì sao bài bài thơ này lại được coi như một bản tuyên ngôn độc lập? BÀI 7 : Câu 1. Chép thuộc lòng bài thơ Bánh trôi nước:Câu 2. Từ“Em” trong bài thơ thuộc từloại gì? Bài thơ viết vềthân phận của ai?Câu 3. Nêu ý nghĩa của cụm từ“Vừa trắng lại vừa tròn” và Thành ngữ“Bảy nổiba chìm”. Các cụm từđó giúp em hiểu gì vềthân phận của họ?Câu 4. Từviệc hiểu nội dung bài thơ “Bánh trôi nước”, em có suy nghĩ gì vềvẻđẹp của người phụnữViệt Nam trong thời đại ngày nay?

Câu 5. Bài thơ đã mượn hình ảnh cái bánh trôi đểnói vềthânphận con người. Cách nói này có gì giống và khác với truyện ngụngôn?Câu 6. Kểtên ít nhất một tác phẩm văn học trung đại mà em đã học có chủđềtương tựchủđềcủa văn bản trên. Ghi rõ tên tác giả.BÀI 8 : Đọc đoạn thơ sau và trảlời các câu hỏi:“Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tàCỏ cây chen đá, lá chen hoaLom khom dưới núi, tiều vài chúLác đác bên sông, chợ mấy nhà ...(Ngữ văn 7, tập 1, NXB Giáo dục)Câu 1: Đoạn thơ trên được trích từ bài thơ nào? Tác giả bài thơ đó là ai?Câu 2: Bài thơ được viết theo thể thơ gì? Dấu hiệu nào cho em biết điều đó?Câu 3: Các từ:lom khom, lác đácthuộc loại từ gì?Câu 4:Nội dung của đoạn thơ trên. Khung cảnh ấy được gợi lên thông qua những chi tiết nào?Câu 5:Chỉ ra và nêu hiệu quả của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu thơ:Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.Câu 6: Phong cảnh Đèo Ngang được miêu tả trong thời điểm nào? Em có nhận xét gì về tâm trạng của nhà thơ khi miêu tả phong cảnh thiên nhiên và cuộc sống của con người?Câu 7:Tìm 2 từ láy, 1 từ Hán Việt và 1 quan hệ từ trong bài thơ.BÀI 9 : 1. Khi chép 2 câu thực của bài thơ có bạn chép " Lom khom dưới núi tiều vài chú/ Thấp thoáng bên sông chợ mấy nhà" . Bạn đã chép sai từ nào? Việc chép sai như vậy có ảnh hưởng gì đến nội dung của câu thơ hay không? Vì sao?