“Chị em Thúy Kiều” được trích từ tác phẩm truyện Kiều, đây được xem là kiệt tác của đại thi hào Nguyễn Du. Đoạn trích nói về hai chị em Vân và Kiều, cùng những nét đẹp mà họ sở hữu. Thúy Kiều có cái đẹp nổi trội hơn Thúy Vân, tuy nhiên, Vân vẫn đẹp tựa cành hoa. Hai chị em tuy nhiên cuộc đời của họ lại khác nhau, thân phận Thúy Kiều éo le. Thúy Vân may mắn hơn, được sống một cuộc sống êm đẹp, bình yên, không quá nhiều sóng gió. Vân và Kiều là con gái đầu lòng trong một gia đình, “tố nga” chỉ người con gái đẹp ngày xưa. Cô chị là Thúy Kiều, Thúy Vân là em, cả hai người đều đẹp tinh khôi. Nàng vừa đẹp cả hình thức bên ngoài lẫn nét đẹp tâm hồn, là một người con gái hoàn hảo. Thông thường, nhiều người quan niệm, người con gái đẹp sẽ có mệnh khổ, cuộc đời gặp nhiều sóng gió. Tuy nhiên, đối với Vân thì khác, nàng sở hữu nét đẹp trong trẻo, sống một cuộc sống yên ổn.

Nguyễn Du miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân trước Thúy Kiều. Sử dụng hình ảnh như “mai”, “tuyết”, thể hiện vẻ đẹp tự nhiên, hoàn mỹ. Tác giả dùng nghệ thuật ước lệ, làm nổi bật vẻ đẹp thanh tao, trong trắng như tuyết của nhân vật. Vân và Kiều đều đẹp, tuy nhiên “mỗi người một vẻ” khác nhau. Nét đẹp của Thúy Vân được tác giả so sánh ngang bằng với hoa, tuyết, ngọc. 

“Vân xem trang trọng khác vời,

Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.

Hoa cười ngọc thốt đoan trang,

Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”

Thúy Vân sở hữu nét sang trọng, thanh cao, quý phái. Khuôn mặt nàng tròn trĩnh, ngời sáng tựa vầng trăng trên cao. Chân mày Thúy Vân nở nang, đậm nét, làm điểm nhấn chung cho cả khuôn mặt. Nàng có nụ cười tươi như hoa, lung linh, tươi mát như ánh nắng. Mỗi khi nàng cất giọng nói, người nghe cảm giác êm ái, ngọt ngào, trong trẻo vô cùng. Nét đẹp của Thúy Vân đẹp hơn cả chuẩn mực tự nhiên, “mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”. Chắc hẳn tương lai phía trước của nàng sẽ có cuộc sống tươi đẹp, yên ổn hơn.

Thông qua miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân, ta thấy nàng là người đẹp hoàn hảo. Tác giả đã sử dụng nghệ thuật ước lệ, khắc hoa hình ảnh Thúy Vân thật rạng ngời. Vẻ đẹp của nàng được tác giả lấy thiên nhiên làm chuẩn mực, hơn những gì tự nhiên. Với phép nghệ thuật nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, miêu tả hết trọn nét đẹp của Vân và Kiều. Hình ảnh Thúy Vân hiện lên thật sinh động, chân thực, trong tác phẩm “truyện kiều”. Nàng xinh đẹp đến mức làm cho bất kỳ ai cũng xao xuyến, mến yêu.

Thúy Vân sở hữu vẻ đẹp ưa nhìn, đôi mắt đen tuyền ngây thơ, càng nhìn kỹ càng mê đắm. Khi phân tích nét đẹp của Thúy Vân chúng ta thấy nàng không hề vướng bẩn của xã hội phong kiến xưa. Cái đẹp của Thúy Vân là cái đẹp tuyệt sắc giai nhân. Quả thực, cuộc đời về sau của Vân êm ả, không sóng gió, gian truân như Thúy Kiều.

Vẻ đẹp của Thúy Vân cho chúng ta thấy rõ được cô là một người con gái xinh đẹp, trong sáng. Đoạn trích “chị em Thúy Kiều” khắc họa rõ hình ảnh đẹp mỹ miều của Vân và Kiều. Bằng sự sáng tạo, bút pháp điêu luyện, tác giả đã miêu tả thành công hình ảnh Thúy Vân. Qua đó, Nguyễn Du muốn đề cao giá trị con người, ca ngợi vẻ đẹp tự nhiên, tài năng thiên bẩm.

Cre: minhhang 

FQA

*Vẻ đẹp của Thúy Vân:

“Vân xem trang trọng khác vời,

Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.

Hoa cười ngọc thốt đoan trang,

Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.”

+Khuôn trăng đầy đặn : khuôn mặt tròn trĩnh , phúc hậu

+Nét ngài nở nang : lông mày đậm

+Hoa cười ngọc thốt : nụ cười tươi tắn như hoa , giọng nói trong trẻo như ngọc

+Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da : Nước  tóc đẹp hơn mây , da trắng hơn tuyết

=> Bằng bút pháp ước lệ ,liệt kê , ẩn dụ cùng với các từ ngữ miêu tả vô cùng đặc sắc , tác giả Nguyễn Du đã khắc họa thành công vẻ đẹp nhẹ nhàng,thùy mị , đoan trang , phúc hậu , quý phái của Thúy Vân :'' khuôn mặt của Thúy Vân tròn trĩnh , phúc hậu , nụ cười của nàng thì tươi như hoa , giọng nói của nàng trong trẻo như ngọc ,lông mày hình cánh cung nở nang , viên mãn ,nước tóc đẹp hơn mây làn da trắng như tuyết.''Đồng thời , tính từ ''thua , nhường'' dự báo một tương  lai êm đềm , suôn sẻ .

*Vẻ đẹp của Thúy Kiều :

“Kiều càng sắc sảo mặn mà,

So bề tài sắc lại là phần hơn.

Làn thu thủy nét xuân sơn,

Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.

Một hai nghiêng nước nghiêng thành,

Sắc đành đòi một tài đành họa hai.

Thông minh vốn sẵn tính trời,

Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.

Cung thương làu bậc ngũ âm,

Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.

Khúc nhà tay lựa nên chương,

Một thiên “bạc mệnh” lại càng não nhân.”

+ Tác giả miêu tả khái quát Kiều : ''sắc sảo về trí tuệ , mặn mà về tài năng , tâm hồn'' ( sắc sảo mặn mà)

+Đôi mắt : trong như nước mùa thu.

+Lông mày : thanh tú , đẹp như nét núi mùa xuân.

+Dùng điền cố ''Nghiêng nước nghiêng thành'' nhằm diễn tả vẻ đẹp hoàn hảo , đầy sức lôi cuốn mạnh mẽ của Kiều.

+Đặc biệt , tác giả Nguyễn Du còn gợi tả vẻ đẹp của Thúy Kiều tuyệt đối đến mức thiên nhiên còn phải ''hờn,ghen'' Vẻ đẹp đó lại đối lập với Thúy Vân.Nếu Thúy Vân ''khiêm nhường'' thì ngược lại , Thúy Kiều lại khiến thiên nhiên phải ''hờn , ghen''.

+Chính tính từ ''hờn ,ghen'' đã dự báo  số phận long đong , lận đận , bị vùi dập của Thúy Kiều

Tham khảo:

 Trong đoạn trích "Chị Em Thúy Kiều" của Nguyễn Du, Kiều hiện lên là một người con gái tài sắc vẹn toàn. Vẻ đẹp của Kiều được tác giả sử dụng những hình tượng nghệ thuật ước lệ "thu thủy", "xuân sơn", "hoa", "liễu" để miêu tả mộ tuyệt thế giai nhân. Vẻ đẹp ấy được đặc tả qua đôi mắt, bởi đôi mắt là sự thể hiện phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ. Đó là một đôi mắt biết nói và có sức rung cảm lòng người. Hình ảnh ước lệ "làn thu thủy" là làn nước mùa thu gợi lên thật sống động vẻ đẹp của đôi mắt trong sáng, long lanh và linh hoạt. Còn "nét xuân sơn" có nghĩa là nét núi mùa xuân, tôn lên đôi lông mày thanh tú trên khuôn mặt trẻ trung. Vẻ đẹp của Kiều không chỉ dừng lại ở đó, câu thơ "hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh" cũng là hình ảnh làm nổi bật vẻ đẹp mĩ lệ của Kiều, vẻ đẹp hoàn mĩ và sắc sảo ấy có sức quyến rũ lạ lùng, khiến cho thiên nhiên không thể dễ dàng chịu thua, chịu nhường mà phải nảy sinh lòng ghen ghét, đố kị. Đồng thời, qua chi tiết này, Nguyễn Du cũng ngầm báo hiệu số phận của Kiều sẽ gặp nhiều sóng gió, trắc trở. Không chỉ mang một vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, Kiều còn là một cô gái thông minh và rất mực tài hoa. Cái tài của Kiều đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, gồm đủ cả cầm, kì, thi họa. Đặc biệt nhất, tài đàn của nàng đã trở thành sở trường, năng khiếu vượt lên trên mọi người. Ở đây, tác giả đã đặc tả cái tài của Kiều để gợi ca cái tâm đặc biệt của nàng. Cung đàn "bạc mệnh" mà Kiều tự sáng tác nghe thật da diết, buồn thương, nói lên tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm. Như vậy, chỉ bằng mấy câu thơ trong đoạn trích, Nguyễn Du đã không chỉ miêu tả được vẻ đẹp hoàn mĩ và cái tài của Kiều mà còn dự báo trước được tương lai của nhân vật.

Giá trị nhân đạo của Truyện Kiều:

- Truyện Kiều ca ngợi, trân trọng vẻ đẹp của con người (vẻ đẹp ngoại hình, đức hạnh, tài năng)

    + Truyện Kiều là tiếng nói thương cảm, tiếng khóc đau đớn trước số phận bi kịch của con người

    + Tác giả khóc thương cho Thúy Kiều chính là khóc cho nỗi đau lớn nhất của con người: tình yêu tan vỡ, gia đình tan vỡ, nhân phẩm bị chà đạp…

    + Truyện Kiều đề cao con người ở vẻ đẹp hình thức, phẩm chất đến những ước mơ, khát vọng chân chính

- Truyện Kiều là bài ca về tình yêu tự do, trong sáng, chung thủy

- Thể hiện giấc mơ về công lý qua hình tượng Từ Hải, Nguyễn Du gửi gắm ước mơ anh hùng “đội trời đạp đất”, làm chủ cuộc đời, thực thi công lý

HS cần triển khai được một số ý:

Tinh thần nhân đạo được thể hiện trong Truyện Kiều

- Khẳng định đề cao con người: vẻ đẹp ngoại hình, phẩm chất, tài năng

- Lên án tố cáo những thế lực tàn bạo càh đạp lên quyền sống và hạnh phúc của con người

- Thương cảm đồng cảm trước những đau khổ, bi kịch của con người, đặc biệt là người phụ nữ

- Đề cao tấm lòng bao dung, nhân hậu và ước mơ công lí, chính nghĩa

Tác giả giới thiệu về hai chị em:

       1 “Đầu lòng hai ả tố nga

Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân”

      Với việc sử dụng từ Hán Việt “tố nga”, tác giả đã giới thiệu một cách trang trọng về Thúy Kiều và Thúy Vân. Họ là hai người con gái đẹp, trong đó, Thúy Kiều là cô chị, Thúy Vân là cô em. Cả hai chị em đều là những người có cốt cách duyên dáng, thanh tao.

2. Hai câu tiếp:                           

     “Mai cốt cách, tuyết tinh thần

 Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”

       Bằng bút pháp ước lệ kết hợp với hình ảnh ẩn dụ, tác giả đã ngầm so sánh cốt cách của hai chị em Thúy Kiều thanh tao, mảnh dẻ như cây mai, tinh thần trong trắng như tuyết. Tác giả lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để miêu tả vẻ đẹp của con người. Đó cũng là bút pháp ước lệ của văn học trung đại. Thúy Kiều và Thúy Vân đều có những nét đẹp riêng và khi kết hợp lại đã tạo nên một vẻ đẹp “mười phân vẹn mười”.

- Đoạn 1 (4 câu đầu): giới thiệu khái quát hai chị em Thúy Kiều

- Đoạn 2 (4 câu tiếp): gợi tả vẻ đẹp Thúy Vân

- Đoạn 3 (12 câu tiếp): gợi tả vẻ đẹp Thúy Kiều

- Đoạn 4 (4 câu cuối): Nhận xét chung về cuộc sống của hai chị em

a. Tác giả giới thiệu về hai chị em:

        “Đầu lòng hai ả tố nga

Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân”

      Với việc sử dụng từ Hán Việt “tố nga”, tác giả đã giới thiệu một cách trang trọng về Thúy Kiều và Thúy Vân. Họ là hai người con gái đẹp, trong đó, Thúy Kiều là cô chị, Thúy Vân là cô em. Cả hai chị em đều là những người có cốt cách duyên dáng, thanh tao.

b. Hai câu tiếp:                           

     “Mai cốt cách, tuyết tinh thần

 Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”

       Bằng bút pháp ước lệ kết hợp với hình ảnh ẩn dụ, tác giả đã ngầm so sánh cốt cách của hai chị em Thúy Kiều thanh tao, mảnh dẻ như cây mai, tinh thần trong trắng như tuyết. Tác giả lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để miêu tả vẻ đẹp của con người. Đó cũng là bút pháp ước lệ của văn học trung đại. Thúy Kiều và Thúy Vân đều có những nét đẹp riêng và khi kết hợp lại đã tạo nên một vẻ đẹp “mười phân vẹn mười”.

Đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” là một đoạn trích lột tả sâu sắc tâm trạng của Thúy Kiều khi phải xa lầu Ngưng Bích lạnh lẽo. Đó là một tâm trạng đau đớn khi gia đình lâm biến, nỗi xót xa khi tình đôi lứa chia lìa và bản thân nàng từ chỗ một tiểu thư xinh đẹp khuê các phải sa chân vào chốn thanh lâu nhơ nhuốc. Trong đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”, tác giả Nguyễn Du đã khéo léo sử dụng rất nhiều bút pháp điêu luyện nhưng nổi bật lên là tả cảnh, ẩn tình, lấy cảnh vật để nói lên nỗi lòng của con người, người và cảnh vì thế mà tâm đầu ý hợp hòa quyện vào nhau. “Kiều ở lầu Ngưng Bích” là một bức tranh được vẽ lên với những màu sắc xám lạnh, gợi tả tâm trạng vô cùng sống động, nhưng nó cũng nhiều thê lương ai oán. Cảnh và người trong đoạn trích như hòa vào làm một nó thể hiện sự cô đơn, bẽ bàng, buồn tủi của Thúy Kiều trong cảnh đời éo le của mình, nhưng nó cũng thể hiện sự hiếu thuận, sắc son của Kiều đối với cha mẹ và Kim Trọng dù trong biến cố nhưng trong lòng Thúy Kiều vẫn luôn hướng về những người yêu thương.