- Tín ngưỡng, tôn giáo:
+ Có nhiều tín ngưỡng dân gian. Hin-du giáo và Phật giáo được đề cao
- Chữ viết:
+ Chữ Khơ-me ngày một hoàn thiện hơn
+ Văn học dân gian và văn học viết phong phú
- Kiến trúc điêu khắc:
+ Phát triển và chịu ảnh hưởng đậm nét của Phật giáo

Về chữ viết: từ thế kỉ XIV trở đi, chữ Khơ-me dần dần thay thế chữ Phạn - Về văn học: các tác phẩm văn học dân gian, truyện thơ, sử thi phát triên khá phong phú, tiêu biểu như sử thi Riêm-kê (Reamker), Ja-ta-ca (Jataka), các bài kinh kể lại sự tích, tiền kiếp của đức phật... - Tôn giáo: Khoảng đầu thế kỉ XIII, đạo Phật du nhập vào Cam-pu-chia, thay thế dần Hin-đu giáo và chiếm ưu thế trong xã hội - Kiến trúc - điêu khắc: Hàng trăm đền, tháp lớn nhỏ được xây dựng, trong đó có 2 công trình nổi bật là Ăng-co Vát và Ăng-co Thom

Văn hóa Vương quốc Cam-pu-chia có một số nét tiêu biểu như sau:

-Tôn giáo: Phật giáo Theravada là tôn giáo chủ yếu, ảnh hưởng lớn đến đời sống tinh thần và lễ hội của người dân.

-Nghệ thuật: Cam-pu-chia nổi tiếng với kiến trúc chùa, đền Angkor, và các điêu khắc, tranh vẽ truyền thống.

-Lễ hội: Lễ hội "Bon Om Touk" (Lễ hội nước) là một lễ hội quan trọng, gắn liền với mùa lũ và các nghi thức tôn vinh dòng sông.

-Trang phục: Trang phục truyền thống của người dân Cam-pu-chia là "Sampot", thường được mặc trong các dịp lễ hội.

- Người Lào đã sáng tạo hệ thống chữ viết riêng được xây dựng trên cơ sở vận dụng các nét chữ cong của Cam-pu-chia và Mi-an-ma.
- Họ thích ca múa nhạc nên đã sáng tạo ra những điệu múa vui tươi cởi mở như điệu múa hoa Chăm-pa.
- Nhiều công trình kiến trúc Phật giáo được xây dựng tiêu biểu là Thạt Luổng.

- Thành tựu văn hóa của vương quốc Lào: + Người Lào có hệ thống chữ viết riêng, được xây dựng một cách sáng tạo trên cơ sở vận dụng các nét chữ cong của Cam-pu-chia và Mi-an-ma. + Người Lào thích ca nhạc và ưa múa hát, sống hồn nhiên nên các điệu múa của họ cởi mở, vui tươi, ví dụ: điệu múa Hoa Chăm-pa… + Từ thế kỉ XIII, Phật giáo Tiểu thừa du nhập vào Lào. Nhiều công trình kiến trúc Phật giáo được xây dựng, tiêu biểu là Thạt Luổng ở Viêng Chăn….

Văn hóa Vương quốc Lào có một số nét tiêu biểu như sau:

-Tôn giáo: Phật giáo Theravada là tôn giáo chủ yếu, ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống và lễ hội.

-Nghệ thuật: Lào nổi bật với kiến trúc chùa, tượng Phật và nghệ thuật thủ công truyền thống như dệt vải, làm đồ gỗ.

-Lễ hội: Lễ hội "Bun Pi Mai" (Tết Lào) là một trong những lễ hội quan trọng, thể hiện văn hóa cộng đồng và tín ngưỡng.

-Trang phục: Trang phục truyền thống là "Sinh" (vải quấn) cho phụ nữ và "Phao" (quần áo truyền thống) cho nam giới.

Tham khảo

I. Những điểm giống nhau giữa văn minh Chăm Pa và văn minh Phù Na

1. Về hoạt động kinh tế:

Cả hai nền văn minh đều phát triển kinh tế dựa trên nền tảng nông nghiệp trồng lúa nước, nhất là ở các vùng đất ven sông. Họ biết vận dụng các kỹ thuật canh tác thủ công, đắp bờ, làm ruộng bậc thang (trong trường hợp địa hình dốc). Bên cạnh đó, thủ công nghiệp như dệt vải, làm đồ gốm, chế tác kim loại (đặc biệt là vàng, bạc, đồng) đều khá phát triển, phục vụ cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Một điểm đáng chú ý là cả Chăm Pa và Phù Nam đều nằm ở các vị trí giao thương quan trọng, nên có hoạt động mậu dịch hàng hải nhộn nhịp, buôn bán với Ấn Độ, Trung Hoa và các nước trong khu vực Đông Nam Á.

2. Về đời sống vật chất:

Người Chăm và người Phù Nam đều xây dựng nhà cửa bằng gỗ, tre, nứa, phù hợp với khí hậu nhiệt đới. Các công trình tôn giáo, đền đài được xây dựng bằng gạch nung hoặc đá, thể hiện trình độ kiến trúc cao. Trang phục của họ phần lớn làm từ vải tự dệt, có trang trí họa tiết tinh xảo. Đồ trang sức bằng vàng bạc, đá quý cũng khá phổ biến, thể hiện sự phát triển trong chế tác và thẩm mỹ.

3. Về đời sống tinh thần:

Cả hai nền văn minh đều chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa Ấn Độ, đặc biệt là tôn giáo và nghệ thuật. Ấn Độ giáo và Phật giáo là hai tôn giáo chính được tiếp nhận và phát triển mạnh. Các nghi lễ cúng tế, thờ thần, cũng như nghệ thuật điêu khắc thần linh (như Shiva, Vishnu, Buddha) đều phổ biến. Ngoài ra, cả hai đều có chữ viết riêng dựa trên mẫu chữ Phạn (Sanskrit), thể hiện trình độ phát triển văn hóa và hành chính tương đối cao.

II. Những điểm khác nhau giữa văn minh Chăm Pa và văn minh Phù Nam

1. Về hoạt động kinh tế: Văn minh Chăm Pa phát triển kinh tế trong điều kiện khó khăn hơn, vì lãnh thổ chủ yếu là vùng ven biển miền Trung Việt Nam ngày nay, đất đai hẹp, khô cằn, ít phù sa. Do đó, nông nghiệp không phải thế mạnh, mà ngư nghiệp (đánh bắt cá, hải sản), khai thác lâm sản, làm muối mới là các ngành kinh tế nổi bật. Chăm Pa cũng rất mạnh về giao thương biển, với hệ thống cảng biển sầm uất như Trà Kiệu, Hội An (xưa).

Văn minh Phù Nam có điều kiện địa lý thuận lợi hơn, nằm ở vùng hạ lưu sông Mê Kông, đất đai phì nhiêu, nhiều sông ngòi và kênh rạch. Do đó, nông nghiệp trồng lúa nước phát triển mạnh, với hệ thống thủy lợi quy mô lớn. Ngoài ra, Phù Nam còn nổi tiếng với nghề thủ công cao cấp, đặc biệt là nghề kim hoàn và dệt vải gấm. Về thương mại, Phù Nam từng được xem là trung tâm thương mại lớn nhất Đông Nam Á vào thời cổ, đón nhiều thuyền buôn từ Ấn Độ, Trung Quốc, La Mã đến trao đổi hàng hóa.

2. Về đời sống vật chất:

Người Chăm xây dựng các công trình kiến trúc chủ yếu bằng gạch nung, nổi bật với các tháp Chăm (tháp Mỹ Sơn, tháp Po Nagar…). Kỹ thuật xây dựng của họ đến nay vẫn còn là điều bí ẩn, vì gạch được gắn kết chắc chắn mà không dùng vữa. Kiến trúc Chăm thường cao, mảnh, có tháp nhọn vươn lên trời. Trang phục truyền thống mang đậm bản sắc riêng, với váy dài (sarong), khăn đội đầu, áo mỏng nhẹ, thích hợp với vùng khí hậu khô nóng.

Người Phù Nam có công trình kiến trúc mang phong cách kết hợp giữa bản địa và Ấn Độ, nhưng vật liệu xây dựng đa dạng hơn: gạch, đá và gỗ. Kiến trúc Phù Nam thiên về kiểu đền đài thấp, bề thế, trang trí cầu kỳ, phản ánh một xã hội quý tộc cao cấp. Trang phục của họ phong phú hơn, được ghi lại trong các tư liệu Trung Hoa là váy lụa, áo dài mỏng, đeo nhiều trang sức – điều này chứng tỏ trình độ chế tác và thẩm mỹ rất cao.

3. Về đời sống tinh thần:

Người Chăm chịu ảnh hưởng mạnh từ Ấn Độ giáo, đặc biệt là sự sùng bái thần Shiva, thể hiện qua các tháp thờ Linga-Yoni và các điêu khắc mang tính thần thoại Ấn Độ. Chăm Pa cũng tiếp nhận Phật giáo nhưng ở mức độ ít hơn. Nghệ thuật điêu khắc, múa Chăm, nhạc cụ Chăm (trống Ghi-năng, đàn Paranưng) mang màu sắc riêng biệt, thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo, không hoàn toàn sao chép từ Ấn Độ.

Người Phù Nam, ngược lại, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ cả Phật giáo và Ấn Độ giáo, trong đó Phật giáo nguyên thủy (Theravāda) đóng vai trò quan trọng, được truyền vào từ rất sớm qua các nhà sư Ấn Độ. Điều này thể hiện qua các tượng Phật, đền chùa, và cách tổ chức tôn giáo mang tính Phật giáo rõ rệt. Ngoài ra, trong một số tài liệu Trung Hoa, văn hóa Phù Nam còn có yếu tố tín ngưỡng bản địa, thờ thần sông, thần núi.

Kết luận:

Văn minh Chăm Pa và Phù Nam đều là những nền văn minh rực rỡ trong lịch sử Đông Nam Á cổ đại, có điểm tương đồng về cơ sở kinh tế, tinh thần tôn giáo, nhưng vẫn mang những nét riêng rất rõ rệt. Chăm Pa nổi bật với tính biển – núi, linh hoạt, độc đáo, còn Phù Nam lại nổi bật ở sự phồn thịnh, ổn định, trù phú từ vùng đồng bằng sông nước. Sự khác biệt này phản ánh điều kiện địa lý, xã hội, và sự tiếp biến văn hóa khác nhau mà mỗi nền văn minh đã trải qua.

chúc bạn thi tốt

1. Hoạt động kinh tế

+ Giống nhau:

- Cả hai đều phát triển nông nghiệp trồng lúa nước, thủ công nghiệp và buôn bán với nước ngoài.

+ Khác nhau:

- Chăm Pa: Kinh tế thiên về thương mại biển, buôn bán đường biển phát triển, là trung gian trao đổi hàng hóa giữa Ấn Độ và Trung Quốc.

Phù Nam: Nông nghiệp phát triển mạnh hơn, đặc biệt là hệ thống thủy lợi, làm ruộng lúa nước giỏi; thương mại cũng phát triển nhưng thiên về đường sông và nội địa.

2. Đời sống vật chất

+ Giống nhau:

- Cả hai đều xây dựng nhiều công trình kiến trúc bằng gạch và đá, biết dùng kim loại, vải vóc và đồ trang sức.

+ Khác nhau:

- Chăm Pa: Kiến trúc nổi bật với tháp Chăm cao vút, mái cong nhọn, chạm trổ tinh tế.

- Phù Nam: Kiến trúc có ảnh hưởng mạnh từ văn hóa Ấn Độ nhưng mang nét bản địa; nhà ở thường làm bằng gỗ, trên cột, phù hợp với vùng đất thấp và ngập nước.

3. Đời sống tinh thần

+ Giống nhau:

- Đều chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ (Ấn Độ hóa), sùng đạo Hindu và Phật giáo, có chữ viết riêng và văn học dân gian phong phú.

+ Khác nhau:

- Chăm Pa: Chịu ảnh hưởng sâu sắc của Ấn Độ giáo (Hindu giáo); điêu khắc và nghệ thuật thường mang hình ảnh thần Shiva, vũ công Apsara.

-Phù Nam: Bên cạnh Hindu giáo còn có Phật giáo phát triển mạnh hơn; chịu ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ nhưng vẫn giữ nét bản địa rõ ràng

Nguyên nhân thất bại

-Chuẩn bị yếu, kế hoạch phòng thủ không hiệu quả.

-Quân Minh mạnh, tấn công bất ngờ và quy mô lớn.

-Nhà Hồ mất lòng dân do cải cách vội vàng, thiếu đồng thuận.

-Thiếu liên kết, đoàn kết trong nhân dân và quân đội.

- Nhà Hồ quá chú trọng xây dựng các phòng tuyến quân sự và lực lượng quân đội chính quy nên tự giam mình trong thế trận phòng ngự bị động.
- Chưa kế thừa được truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc ta là chiến tranh nhân dân.

bạn tham khảo nhé

- Tích cực:
+ Đưa đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng
+ Tăng cường quyền lực của nhà nước quân chủ trung ương tập quyền, giảm bớt thế lực tầng lớp quý tộc, tôn thất nhà Trần
+ Tăng cường tiềm lực kinh tế và phát triển văn hoá dân tộc
- Hạn chế:
+ Một số chính sách chưa triệt để: gia nô, nô tì chưa được giải phóng thân phận, chưa phù hợp với tình hình thực tế của đất nước

Cuộc cải cách của Hồ Quý Ly đã có những tác động

Tích cực:

-Hạn chế quyền lực quý tộc, địa chủ → làm giảm bất công.

-Phát hành tiền giấy, cải cách tài chính → thúc đẩy kinh tế.

-Cải cách giáo dục, dùng chữ Nôm → nâng cao văn hóa dân tộc.

Tiêu cực:

-Cải cách quá nhanh, thiếu chuẩn bị → gây xáo trộn xã hội.

-Gặp sự phản đối từ tầng lớp bị ảnh hưởng → mất lòng dân.

Câu 1. B
Câu 2. D
Câu 3. C
Câu 4. B
Câu 5. A

C1.B

C2.D

C3.C

C4.B

C5.A

Bạn tham khảo nha

- Triều đại nhà Ngô:
+ Hoàn cảnh: Sau trận chiến lịch sử tại sông Bạch Đằng (938)
+ Thời gian: năm 939
+ Vị vua đầu tiên: Ngô Quyền
- Triều đại nhà Đinh:
+ Hoàn cảnh: nhà Ngô sụp đổ, đất nước lâm vào tình trạng cát cứ của 12 sứ quân.
+ Thời gian: năm 968
+ Vị vua đầu tiên: Đinh Bộ Lĩnh
- Triều đại nhà Tiền Lê:
+ Hoàn cảnh: đất nước lâm nguy, tướng sĩ trong triều suy tôn, Lê Hoàn lên ngôi vua và lãnh đạo kháng chiến
+ Thời gian: năm 980
+ Vị vua đầu tiên: Lê Hoàn
- Sơ đồ bộ máy nhà nước:
+ Thời Ngô:
* Ở trung ương: Vua -> quan văn, quan võ
* Ở địa phương: Các tướng có công chấn giữ các châu quan trọng
+ Thời Đinh:
* Ở trung ương: Hoàng đế -> ban văn, ban võ, cao tăng -> các hoàng tử và cử các tướng lĩnh thân cận
* Ở địa phương: Châu -> giáp -> xã
* Quân đội: 10 đạo
+ Thời Tiền Lê:
* Ở trung ương: Vua, giúp việc cho vua: thái sư, đại sư -> quan văn, quan võ -> con vua được phong vương, chấn giữ các vùng hiểm yếu
* Ở địa phương: 10 đạo (lộ -> phủ -> châu -> giáp)
* Quân đội: cấm quân & quân địa phương

1Hoàn cảnh thành lập:

-Sau khi Ngô Quyền mất (944), đất nước rơi vào loạn 12 sứ quân.

-Nhu cầu thống nhất và ổn định đất nước dẫn đến sự ra đời của các triều đại.

2. Thời gian và vua đầu tiên:

-Nhà Ngô: 939 – Ngô Quyền lên ngôi.

-Nhà Đinh: 968 – Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi.

-Nhà Tiền Lê: 980 – Lê Hoàn lên ngôi. 3. Sơ đồ bộ máy nhà nước (thời Đinh – Tiền Lê):

VUA

|

---------------------

| | I

Ban văn Ban võ Hoàng hậu

|

Các chức quan (Đô hộ, Thái úy,...)

|

Cử quan cai trị các châu, huyện

4. Nhận xét:

-Bộ máy nhà nước còn đơn giản.

-Quyền lực tập trung vào vua.

-Bước đầu hình thành nền quân chủ tập quyền.

1.

- Sự kiện chấm dứt thời kì Bắc thuộc, mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc là cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng (năm 40). Cuộc khởi nghĩa đã giành lại quyền tự chủ cho đất nước, đánh dấu sự kết thúc hơn 1.000 năm Bắc thuộc và mở ra một thời kỳ tự chủ của dân tộc

2. - Ngô Quyền đã sử dụng chiến thuật rất độc đáo trong trận Bạch Đằng, đặc biệt là lập chiến lũy và dùng chiến thuyền để đón đầu quân giặc. Ông đã cho đào sông Bạch Đằng và cho gắn cọc nhọn dưới lòng sông để đánh chìm thuyền quân Nam Hán. Chiến thắng Bạch Đằng (năm 938) có ý nghĩa cực kỳ quan trọng vì đã chấm dứt hơn một nghìn năm đô hộ của Trung Quốc, mở ra thời kỳ độc lập, tự chủ cho dân tộc Việt Nam.

3. - Các hoạt động kinh tế chủ yếu của cư dân Champa xưa là nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương mại. Họ trồng lúa, trồng dừa, và đặc biệt phát triển nghề gốm và buôn bán với các nước Đông Nam Á. Ngày nay, cư dân miền Trung Việt Nam vẫn chú trọng hoạt động nông nghiệp (trồng lúa, cây ăn quả) và thủ công nghiệp (đặc biệt là nghề gốm, dệt vải).

4.

- Ngô Quyền là một trong những nhân vật lịch sử mà tôi yêu thích nhất. Ông là người lãnh đạo tài ba trong trận chiến Bạch Đằng năm 938, đánh bại quân Nam Hán và giành lại độc lập cho dân tộc. Ngô Quyền không chỉ là một vị tướng kiệt xuất mà còn là một người anh hùng góp phần chấm dứt thời kỳ Bắc thuộc. Chiến thắng của ông đã mở ra một thời kỳ mới cho dân tộc, đó là thời kỳ độc lập, tự do.

1. - Sự kiện chấm dứt thời kì Bắc thuộc và mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc là chiến thắng ở sông Bạch Đằng năm 938do Ngô Quyềnlãnh đạo. 2. - Nét độc đáo trong cách đánh giặc của Ngô Quyền là: lợi dụng thủy triều cho đóng cọc nhọn dưới sông Bạch Đằng để bẫy thuyền địch. Khi quân Nam Hán tiến vào, thuyền mắc cạn và bị quân ta tấn công Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa lớn vì nó kết thúc hơn 1000 năm Bắc thuộcmở ra thời kì độc lập lâu dài cho dân tộc 3. - Cư dân Champa xưa chủ yếu sống bằng trồng lúa nước,đánh cá,làm đồ gốm và buôn bán hàng hóa. Ngày nay, dân miền Trung vẫn chú trọng đếnnông nghiệpnghề biển (đánh bắt, nuôi trồng thủy sản) và hơn hết là du lịch 4. - Em yêu thích nhất là Ngô Quyền – người đã lãnh đạo nhân dân đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938. Ông rất mưu trí, dũng cảm và có công lớn trong việc giành lại độc lập cho đất nước. Chiến thắng của ông đã mở đầu cho thời kì độc lập lâu dài của dân tộc ta

- Phong trào văn hóa Phục hưng là 1 phong trào văn hóa do giai cấp tư sản Tây Âu thời trung đại khởi xướng, nhằm khôi phục và phát huy những giá trị cùng thành tựu của nền văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại.
- Những hiểu biết về phong trào Văn hoá Phục hưng:
+ Phong trào Văn hoá Phục hưng xuất hiện đầu tiên ở Ý
+ Quan hệ sản xuất tư bản đã chiếm địa vị chi phối đời sống văn hoá.
+ Ý là trung tâm của đế quốc Rôma cổ đại => ở đây còn giữ lại nhiều di sản văn hoá cổ đại của Hy Lạp – Rôma.
+ Từ Ý, phong trào lan sang Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Đức…
+ Các cá nhân tiêu biểu: Leonardo da Vinci, William Shakespeare, Galileo Galilei...

Phong trào Văn hóa Phục hưng (thế kỉ XIV–XVII) là phong trào đổi mới tư tưởng, nghệ thuật và khoa học ở châu Âu, khởi đầu từ Ý rồi lan ra nhiều nước. Phong trào đề cao con người, lý trí và khoa học, phê phán giáo hội và tư tưởng thần quyền trung cổ. Nhiều thành tựu nổi bật trong văn học, hội họa, kiến trúc và khoa học đã ra đời, góp phần mở đường cho thời kỳ cận đại. ( Tham khảo nhé )

Phong trào Văn hóa Phục hưng (thế kỉ XIV–XVII) là một phong trào văn hóa, tư tưởng lớn khởi nguồn từ Italia, sau lan ra khắp châu Âu. Nó đánh dấu sự chuyển tiếp từ thời Trung cổ sang thời cận đại, đề cao con người, trí tuệ và khoa học, chống lại sự thống trị khắt khe của Giáo hội.

Những hiểu biết về phong trào Văn hóa Phục hưng:

Nguồn gốc:

Bắt đầu ở Italia vào thế kỉ XIV, do sự phát triển kinh tế, đô thị và tầng lớp tư sản mới nổi.

Dựa trên sự khôi phục và phát triển lại tinh thần, văn hóa cổ đại Hy Lạp – La Mã.

Nội dung chính:

Đề cao giá trị con người, coi con người là trung tâm của vũ trụ.

Phê phán chế độ phong kiến và tư tưởng bảo thủ của Giáo hội.

Khuyến khích tự do tư tưởng, nghiên cứu khoa học và nghệ thuật.

Thành tựu tiêu biểu:

Văn học: Dante, Petrarca, Boccaccio.

Hội họa, kiến trúc: Leonardo da Vinci, Michelangelo, Raphael.

Khoa học: Copernicus (thuyết nhật tâm), Galileo, Bruno.

Ý nghĩa:

Góp phần thúc đẩy khoa học – kỹ thuật phát triển.

Là nền tảng tư tưởng cho các cuộc cách mạng tư sản sau này.

Mở ra thời đại mới: thời cận đại, với con người làm trung tâm.