Câu 1 (3 điểm). Ghi lại những câu thơ có sử dụng phép so sánh trong bài thơ "Đêm nay Bác không ngủ" của tác giả Minh Huệ. Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích. 

Câu 2 (2điểm). Trong văn bản "Bức tranh của em gái tôi"(Tạ Duy Anh), giải thích tâm trạng của nhân vật "tôi" khi đứng trước bức tranh "Anh trai tôi" của em gái: Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ.

Câu 3 (5 điểm). Từ bài "Sông nước Cà Mau của Đoàn Giỏi", hãy viết một đoạn văn (tối thiểu 7 câu) tả lại quang cảnh của một dòng sông mà em đã có dịp quan sát. Trong đoạn văn có sử dụng ít nhất 1 phép so sánh (gạch chân) *

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi phía dưới:

Một tuần sau em gái tôi trở về trong vòng tay dang sẵn của cả bố và mẹ tôi: Bức tranh của nó được trao giải nhất. Nó lao vào ôm cổ tôi, nhưng tôi viện cớ đang dở việc đẩy nhẹ nó ra. Tuy thế, nó vẫn kịp thì thầm vào tai tôi: “Em muốn cả anh cùng đi nhận giải”.

Trong gian phòng lớn tràn ngập ánh sáng, những bức tranh của thí sinh treo kín bốn bức tường. Bố, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương, đã được đóng khung, lồng kính. Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú không chỉ sự suy tư mà còn rất mơ mộng nữa.

                                                                           (Bức tranh của em gái tôi)

Đoạn văn trên được viết theo phương thức nào?

A. Tự sự

B. Nghị luận

C. Thuyết minh

D. Miêu tả

trong gian phòng lớn tràn ngập ánh sáng những bức tranh của thí sinh treo kín bốn bức tường.bố mẹ tôi chen qua những đám đông để xem những bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung , lồng kính .trong tranh,một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh.mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ

câu 1:xác định câu trần thuật đơn và tìm chủ ngữ,vị ngữ của mỗi câu trong đoạn trích

câu 2:trong đoạn trích trên câu nào miêu tả trạng thái,câu nào miêu tả hành động

câu 3:em hãy chỉ ra diễn biến tâm trạng của người anh  khi đứng trước bức chân dung chính mình do em gái vẽ ?

câu 4:nêu cảm nhận của em về nhận vật em gái Kiều Phương

Trong gian phòng lớn tràn ngập ánh sáng, những bức tranh của thí sinh treo kín bốn bức tường. Bố, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung, lồng kính. Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sang rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú không chỉ sự suy tư mà còn rất mơ mộng nữa. Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tôi: - Con có nhận ra con không? Tôi giật sững người. Chăng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thọat tiên là sự ngỡ ngàng, rối đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến thế kia ư? Tôi nhìn như thôi miện vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi”. Vậy mà dưới mắt tôi thì… - Con đã nhận ra con chưa? - Mẹ vẫn hồi hộp. Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng: “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy”.

a) Nêu nội dung của đoạn văn.

b) Hãy giải thích tâm trạng của người anh khi đứng trước bức chân dung do em gái vẽ.

c) Giải thích nghĩa các từ: giật sững, ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ.

d) Em hiểu "thứ ánh sáng lạ" tỏa ra từ khuôn mặt cậu bé là thứ ánh sáng gì?

Nguyễn Du đã có những câu thơ khắc họa bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp như sau:

“Ngày xuân con én đưa thoi

Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi

Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.”

(Trích Truyện Kiều)

Câu 1: Từ “Thiều quang” trong đoạn trích trên có nghĩa là gì?

Câu 2: Em hãy chỉ ra phép đảo ngữ được Nguyễn Du sử dụng trong đoạn thơ trên. Cách sử dụng nghệ thuật đảo ngữ trong đoạn thơ đã góp phần khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân như thế nào?
Câu 3: Trong chương trình Ngữ văn 9 cũng có một bài thơ sử dụng phép đảo ngữ để khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân. Em hãy chép lại những câu thơ tương tự và cho biết đó là bài thơ nào? Do ai sáng tác? So sánh cách sử dụng phép đảo ngữ của các tác giả trong cả hai bài thơ.

Câu 4: Viết một đoạn văn diễn dịch khoảng 10 – 12 câu, nêu cảm nhận cho em về bức tranh thiên nhiên mùa xuân trong đoạn thơ trên. Trong đoạn văn có sử dụng một câu ghép và một thành phần biệt lập phụ

Trong văn bản « Bức tranh của em gái tôi », nhà văn Tạ Duy Anh đã viết:

“ Tôi giật sững người. Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến thế kia ư? Tôi nhìn như thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi”. Vậy mà dưới mắt tôi thì…

- Con đã nhận ra con chưa?- Mẹ vẫn hồi hộp.

Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc qúa. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng: “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy."

1.Từ đoạn văn và qua toàn bộ văn bản, em hãy viết đoạn văn khoảng 6-8 câu nêu cảm nhận của em về nhân vật người anh trai, trong đoạn có sử dụng một phó từ và một phép so sánh.

CÂU HỎI ÔN TẬP  BÀI “SO SÁNH”

Câu 1: Thế nào là so sánh? 

  Trình bày cấu tạo của phép so sánh. Lấy ví dụ minh họa. 

Câu 2:  Có mấy kiểu so sánh? 

  Nêu một số từ so sánh ngang bằng (VD: như, là…), một số từ so sánh không ngang bằng (VD: chẳng bằng...)

Câu 3: Tìm và ghi lại hai câu văn có sử dụng phép so sánh trong văn bản “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh). 

Câu 4: Chỉ ta và nêu tác dụng của phép so sánh trong đoạn thơ sau: 

Anh đội viên mơ màng

Như nằm trong giấc mộng

Bóng Bác cao lồng lộng

Ấm hơn ngọn lửa hồng

(Minh Huệ, “Đêm nay Bác không ngủ”

CÂU HỎI LUYỆN TẬP

 VĂN BẢN “BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI” (TẠ DUY ANH)

Tìm phó từ trong đoạn văn sau đây và cho biết mỗi phó từ đó bổ sung cho động từ, tính
từ những ý nghĩa gì?
“Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé
như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú không chỉ sự suy tư mà
còn rất mơ mộng nữa. Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tôi:
- Con có nhận ra con không?
Tôi giật sững người. Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng,
rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến thế kia ư? Tôi nhìn như thôi
miên vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi”. Vậy mà dưới mắt tôi thì...
-Con đã nhận ra con chưa? – Mẹ vẫn hồi hộp.
Tôi không trả lời với mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng:
“Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và tấm lòng nhân hậu của em con đấy”.
(Bức tranh của em gái tôi – Tạ Duy Anh)

Đề bài: Thiên nhiên là đề tài muôn thủa của thơ ca, em hãy viết đoạn văn phối hợp khoảng 12-15 câu ( trong đó có sử dụng biện phấp tu từ so sánh ) nêu cảm nhận của em về bức tranh thiên nhiên trong đoạn thơ sau:

                                           Chiều Trên Sông Quê.   

                                     Chiều rơi xuống bờ sông ấu thơ.

                                     Vẳng tiếng Vạc kêu, gió hững hờ.  

                                     Ngư lão kéo chài khua khua nước.

                                       Dẫu có một mình chẳng bơ vơ. 

                                         Xa xa đo đỏ nắng chiều xa. 

                                       Lộp độp cầu tre ngân khúc ca.

                                       Diều ai cất sáo du dương thế?

                                         Đêm đã rớt rơi lối về nhà.

                                  Quê hương ta đấy, thân thướng quá!

                                     Sông chảy về đâu sao cứ trôi?

                                      Bao nhiêu cũng sẽ về cõi cội.

                                   Chứ, đây quê hương, ta với tôi ...

                                                                                            - Huỳnh Minh Nhật -