Đoạn trích đã xây dựng lên cặp nhân vật tương phản bất hủ trong văn học thế giới: Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô bên cạnh những mặt tốt, còn có những mặt hạn chế, hai nhân vật bổ sung cho nhau. Qua đoạn trích tác giả đã chế giễu tàn dư lí tưởng hiệp sĩ lỗi thời, phê phán thị hiếu tầm thường, thực dụng, bày tỏ khát vọng hướng đến những giá trị nhân văn cao cả.

=>nhấn mạnh hình tượng 2 nhân vật
*ca ngợi lối sống thực tế lí tưởng sống cao đẹp và lòng dũng cảm
*phê phán lối sống thực dụng, hèn nhát và đặc biệt là những suy nghĩ hoang tưởng, điên rồ, rời xa cuộc sống thực tại

Làm sáng tỏ nhận định qua hai hình tượng nhân vật như sau:

1. Nhân vật Đôn Ki-hô-tê

a. Ước mơ hiệp sĩ

- Do Đôn Ki-hô-tê đọc nhiều truyện về hiệp sĩ.

- Mong ước: trừ ác, giúp đỡ người lương thiện.

- Chuẩn bị hành trang:

+ Bộ giáp han gỉ được đem ra làm mới.

+ Chiến mã

+ Người bạn đồng hành Xancho Panxa.

Muốn đi nhanh hãy đi một mình. Muốn đi xa hãy đi cùng nhau.

ð  Tinh thần hiệp sĩ.

b. Cuộc chiến giữa Đôn Ki-hô-tê và cối xay gió

- Nhìn thấy cối xay gió, Đôn Ki-hô-tê tưởng là ba, bốn chục gã khổng lồ.

- Không thấy lo sợ mà thấy đây là vận may

+ Dũng cảm,, khát vọng được chiến đấu loại trừ cái ác

- Hình ảnh Đôn Ki-hô-tê gầy gò, lênh khênh… đối lập với hành động.

=> Đôn Ki-hô-tê hoang tưởng.

- Thất bại thảm hại:

+ Giáo bị ghìm nát

+ Người và ngựa ngã văng ra xa

ð  Trong ước mơ hiệp sĩ có cả mặt tốt và mặt xấu. Lí tưởng của ước mơ thì hoàn toàn đẹp nhưng vì đam mê truyện hiệp sĩ mà không nhận ra được hiện thực cuộc đời, trở thành trống rỗng, làm trò hề.

2. Nhân vật Xancho Panxa

a. Xuất thân, ngoại hình

- Là nông dẫn -> giám mã, đồng hành cùng Đôn Ki-hô-tê

- Vừa béo, vừa lùn, cưỡi con lừa.

- Lúc nào cũng có bầu rượu, thức ăn.

b. Tính cách

- Nhút nhát:

+ Né tránh

+ Sợ đau

-Tính cá nhân, lo cho bản thân.

- Tính thực tế

- Sự tương phản về mọi mặt giữa Đôn Ki- hô- tê và Xan- chô Pan- xa tạo nên một cặp nhân vật bất hủ trong văn học, Đôn Ki- hô-tê nực cười nhưng có nhiều phẩm chất đáng quý, Xan-chô Pan -xa có những mặt tốt song cũng bộc lộ nhiều điểm đáng chê trách.

- Hai tính cách trên tương phản nhau nhưng lại không mâu thuẫn; trái lại bổ sung cho nhau. Thực tế tác phẩm cho thấy trong các cuộc phiêu lưu mạo hiểm hiệp sĩ Đôn-ki-hô- tê luôn luôn có giám mã Xan-chô Pan-xa đi theo phục vụ. Và hai người sống với nhau rất hòa thuận, gắn bó. Tách riêng ra, mỗi tính cách đều phiến diện (lệch lạc), cực đoan (thái quá) không thể tồn tại mà không gặp khó khăn và thất bại- nhất là những lúc đứng trước thử thách lớn. Đi đôi với nhau, nương tựa vào nhau, chúng hạn chế được những mặt yếu, phát huy được những mặt mạnh, trở thành một khối thống nhất vững chắc trong mọi suy nghĩ, sinh hoạt và hành động.