Bài học đường đời đầu tiên

Em thích nhất sự việc mẹ dế mèn mặc xác mèn khi chỉ vừa đẻ ra mèn vài ngày.Đúng là một người mẹ tốt. :)

a.

Ngoại hình

Hành động

- Đôi càng mẫm bóng. - Những cái vuốt cứ cứng dần và nhọn hoắt. - Đôi cánh bây giờ đã thành chiếc áo dài kín tới tận chấm đuôi. - Người nâu bóng mỡ, soi gương được và rất ưa nhìn. - Đầu to và nổi từng tảng, rất bướng. - Răng đen nháng, nhai ngoàm ngoạp như 2 lưỡi liềm máy làm việc. - Râu dài uốn cong vẻ rất đõi hùng dũng. => Dế Mèn là chàng thanh niên đẹp mã, cường tráng, khỏe mạnh và rất ưa nhìn.

- Ăn uống điều đọ và làm việc có chừng mực nêu rất chong lớn. - Muốn thử lợi hại của những chiếc vuốt đã co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. - Vũ lên nghe tiếng phành phạch giòn giã. - Đi bách bộ, đi đứng oai vệ, hãnh diện dún dẩy các khoeo chân và rung râu. - Trịnh trọng khoan thai đưa 2 chân lên vuốt râu. => Biết chăm sóc bản thân, tự tin, yêu đời.

Tô Hoài là một nhà văn tiêu biểu của nền văn học nước ta. Các tác phẩm của ông đều có những nét riêng biệt đi vào lòng người tạo ra những dấu ấn khó phai.

Tác phẩm “Dế mèn phiêu lưu ký” là một tác phẩm nổi tiếng với các bạn trẻ nhỏ tuổi của Việt Nam qua nhiều thế hệ tác phẩm vẫn ghi những dấu ấn đậm nét sâu sắc trong lòng người đọc.

Đoạn trích về “Bài học đường đời đầu tiên” được xuất hiện sau khi Dế Mèn rời xa mẹ, được ra ở riêng. Đó là cái hang mà mẹ đã đào cho riêng cho chú. Dế Mèn không cảm thấy buồn phiền khi rời xa mẹ, mà ngược lại cậu ta còn cảm thấy phấn khích vì được độc lập tự chủ sớm.

Dế Mèn tự cảm thấy mình có tầm nhìn xa trông rộng nên sau khi ra ở riêng chú đã chăm chỉ làm việc, đào thêm nhiều ngõ ngách, lối rẽ ngang, rẽ dọc trong hang động của mình phòng khi có biến thì còn có lối phụ thoát thân. Chứ chỉ có mỗi một con đường độc đạo chẳng may có việc gì xảy ra thì chỉ có nước chết ngạt vì nước hoặc rơi vào tay bọn trẻ con ham chơi muốn bắt dế về chơi đá dế, thì coi như toi mạng.

Rồi để tăng cường sức khỏe cho thêm dẻo dai nên Dế Mèn chăm chỉ tập thể dục, học luyện võ tăng cường những quyền cước phòng vệ cho bản thân mình. Chú thật là một con dế đáng yêu, có trí thông minh hơn người.

Cuộc sống của Dế Mèn vô cùng vui vẻ khi xung quanh có rất nhiều loại dế khác nhau ở cùng. Buổi tối, các loài dế tập trung nhau trên nền cỏ ướt ăn những giọt sương đêm trong lành, rồi ngắm bầu trời nhiều sao long lanh cùng nhau ca hát những bài ca bất tận. Dế Mèn vốn là người tinh nghịch, hiếu động nên luôn thích những điều mới mẻ,

Chính vì vậy, chú đã tiến hành một cuộc ngao du thăm thú xung quanh để xem mọi vật khác sống như thế nào. Đi tới đâu Dế Mèn cũng ưỡn ngực thể hiện sự oai vệ, anh hùng của mình. Chú tự cho mình là tài giỏi ghê gớm, nên khi gặp một chú Dế Choắt bé tí gầy yếu, vì đau ốm quanh năm Dế Mèn khinh thường lắm, tìm cách bắt nạt Dế Choắt.

Rồi khi Dế Mèn nhìn thấy chị Cốc đang tìm mồi bắt cá, muốn tỏ rõ oai vệ của mình Dế Mèn đã buông lời trêu chọc chị Cốc khiến chị tức giận chạy đi tìm kẻ nào đã chọc giận mình để mổ cho bõ tức. Dến Mèn thấy tình hình bất ổn nên đã chạy tít vào hang sâu. Chị cốc không thấy Dế Mèn mà chỉ nhìn thấy Dế Choắt tưởng Dế Choắt trêu chọc mình nên đã mổ chết cậu ta.

Khi tình hình yên lặng trở lại Dế Mèn chui ra khỏi hang để thám thính tình hình và đã nhìn thấy Dế Choắt đang thoi thóp. Sự hối hận dâng trào trong lòng Dế Mèn chỉ vì sự nghịch ngợm của mình mà cướp đi tính mạng của một người bạn hiền lành, yếu đuối

Những giọt nước mắt, sự ân hận của Dế Mèn và những lời từ biệt cuối cùng của Dế Choắt khiến cho người đọc vô cùng xúc động. Nó là bài học đau đớn không chỉ cho Dế Mèn và cho tất cả chúng ta đừng bao giờ hiếu thắng, hống hách cho mình là giỏi, vì mình giỏi sẽ có người khác giỏi hơn mình. Mình mạnh sẽ có người khác mạnh hơn mình. Sự kiêu căng ngạo mạn chỉ chuốc lấy những bài học đau đớn mà thôi.

I. DÀN Ý

1. Mở bài:

- Dế Mèn phiêu lưu kí là truyện viết cho thiếu nhi của nhà văn Tô Hoài, được xuất bản từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.

- Tác phẩm nổi tiếng này được tái bản nhiều lần và dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.

- Mượn nhân vật Dế Mèn với những cuộc phiêu lưu kì thú, nhà văn dẫn dắt thiếu nhi vào một thế giới tự nhiên phong phú, đầy hấp dẫn và thông qua đó giáo dục những bài học quý báu về tình bạn, về đạo lí...

- Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên nằm ở phần đầu truyện, kể về Dế Mèn lúc mới

lớn, tính tình kiêu căng, ngạo mạn, hành động bồng bột, xốc nổi... dẫn đến hậu quả tai hại

khiến cho chú ân hận mãi.

2. Thân bài:

* Vẻ đẹp cường tráng của DếMèn lúc mới trưởng thành:

- Được mạ cho ra ở riêng, Dế Mèn rất thích vì được sống tự do.

- Cuộc sống nhàn nhã, vui vẻ cứ thế trôi qua.

- Chẳng bao lâu, chú đã trở thành một chàng Dế Mèn đẹp mã, có sức khoẻ hơn người. (Dẩn chứng)

- Dế Mèn lấy làm kiêu hãnh, tự hào về hình dáng và tư thế của mình. (Dần chứng)

* Tật xấu của Dế Mèn:

- Cậy khoẻ nên thích bắt nạt những con vật nhỏ bé xung quanh như mấy chị Cào Cào hoặc anh Gọng Vó...

- Tính nết hung hăng, phách lối của Dế Mèn khiến cho hàng xóm sợ hãi và xa lánh.

- Dế Mèn có thói khinh thường người khác: gọi Dế Choắt là chú mày với vẻ mỉa mai, chế giễu, coi Dế Choắt chẳng ra gì.

- Khi Dế Choắt nhờ vả thì Dế Mèn không những từ chối mà còn mắng mỏ Dế Choắt không tiếc lời.

- Dế Mèn bày trò dại dột trêu chọc chị Cốc rồi trốn vào hang sâu, Đềcho Dế Choắt bị đòn oan. dẫn đến cái chết thảm thương.

* Thái độ ân hận và bài học đường đời dầu tiên của Dế Mèn:

- Trước lời trăn trối của Dế Choắt, Dế Mèn tỉnh ngộ nhận ra rằng: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình...

-Dế Mèn hứa trước mộ Dế Choắt là từ nay trở đi sẽ cố gắng sửa mình Đềthành người tử

tế.

* Ý nghĩa giáo dục của đoạn văn:

- Tác giả mượn lời Dế Choắt khuyên Dế Mèn Đềgửi tới các bạn đọc nhỏ tuổi lời nhắc nhở không nên kiêu căng, tự mãn và phải có lòng nhân ái đối với mọi người.

3. Kết bài:

- Đoạn trích trên tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả loài vật tài tình của nhà văn Tô Hoài.

- Bút pháp nhân hoá đặc sắc đã tạo cho nhân vật Dế Mèn một tính cách vừa rất riêng vừa rất chung, tượng trưng cho những đặc điểm tâm lí của độ tuổi mới lớn.

- Tài kể chuyện của nhà văn tự nhiên và sinh động, khiến câu chuyện có sức hấp dẫn lạ thường.

Dế Mèn phiêu lưu kí là tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài dành cho thiếu nhi. Thông qua đó, tác giả thể hiện những khát vọng đẹp đẽ của tuổi trẻ. Bài học đường đời đầu tiên trích từ chương l của tác phẩm, kể về lai lịch Dế Mèn từ lúc còn nhỏ cho tới lúc chú rút ra bài học đầu tiên.

Thông qua việc miêu tả hình dáng, lời nói, tâm trạng và những hành động nông nổi của Dế Mèn, tác giả muốn khuyên các bạn nhỏ không nên kiêu căng, tự mãn. Trước khi làm bất cứ việc gì đều phải suy nghĩ kĩ Đềtránh gây ra những điều có hại tới bản thân và người khác.

Bài văn có hai đoạn chính: đoạn một miêu tả hình ảnh Dế Mèn - một chàng dế thanh niên cường tráng. Đoạn hai là câu chuyện về trò đùa dại dột của Dế Mèn trêu chọc chị Cốc, dẫn đến cái chết thảm thương cho Dế Choắt. Bài văn thể hiện được nét đặc sắc của ngòi bút Tô Hoài trong nghệ thuật miêu tả và kể chuyện.

Sau khi ra đời được vài ngày, Dế Mèn và mấy anh em chú đã được mẹ cho ra ở riêng, bắt đầu cuộc sống tự lập, đúng theo tục lệ lâu đời của họ hàng nhà Dế. Đềcác con bớt khó khăn trong những ngày đầu, Dế mẹ đã chuẩn bị chu đáo cho từng đứa, từ cái hang cho đến mấy ngọn cỏ non đặt sẵn trước cửa. Thời gian đầu xa mẹ, Dế Mèn rất khoan khoái trước cuộc sống tự do. Chú chưa nghĩđến những chuyện xa xôi mà cho rằng sự ung dung, độc lập của mình là điều thú vị lắm rồi. Dế Mèn vun vén, sửa sang cái hang thành nơi ở thuận tiện và an toàn.

Cuộc sống cứ thế trôi đi trong vui vẻ, nhàn nhã. Chiều chiều, Dế Mèn cùng anh chị em hàng xóm quanh bờ ruộng tụ họp lại, vừa gảy đàn vừa hát một bài hát hoàng hôn chào tạm biệt ông mặt trời. Tối đến, cả họ nhà Dế tụ tập giữa bãi cỏ, uống sương đọng, ăn cỏ ướt... cùng nhau ca hát, nhảy múa linh đình tới sáng bạch... Ngày nào, đêm nào, sáng và chiều cũng ngần ấy thứ việc, thứ chơi... Đối với tuổi trẻ hiếu động và đầy khát vọng như Dế Mèn thì cuộc sống ấy dần dần trở nên nhàm chán.

Chẳng bao lâu, Dế Mèn đã thành một chàng Dế thanh niên cường tráng. Đoạn văn tả hình dáng, tính nết Dế Mèn chứng tỏ tài quan sát tinh tế của nhà văn Tô Hoài: Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thủ sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ... Dôi cánh... dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng... Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.

Qua việc miêu tả ngoại hình Dế Mèn, tác giả đã cho chúng ta thấy phần nào tính nết của chú. Dế Mèn biết mình có ưu thế về sức khoẻ nên chú thích bắt nạt các con vật nhỏ bé xung quanh, cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm. Chú ta đã quát mấy chị Cào Cào ngụ ở đầu bờ khiến mỗi khi thấy Dế Mèn đi qua, các chị phải núp khuôn mặt trái xoan xuống dưới nhánh cỏ, chỉ dám đưa mắt lên nhìn trộm. Tệ hơn nữa, thỉnh thoảng Dế Mèn còn ngứa chân đá anh Gọng Vó lấm láp vừa ngơ ngác dưới đầm lên.

Những chi tiết trên giúp người đọc hình dung ra một chú Dế Mèn mới lớn với vẻ đẹp ngoại hình và những nét chưa đẹp trong tính cách. Nét đẹp của Dế Mèn là có thân hình cường tráng, tính tình hiếu động, biết ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực. Bên cạnh đó, Dế Mèn còn có những nhược điểm tất yếu củatuổi mới lớn như coi trọng hình thức, kiêu ngạo, hung hăng, hay gây gổ, bắt nạt những con vật yếu đuối, thích làm bộ, ra oai với mọi người.

Đoạn văn kể về quan hệ giữa Dế Mèn và Dế Choắt cũng là một đoạn văn hay và nhiều ý nghĩa giáo dục.

Cái tên Dế Choắt là do Dế Mèn đặt ra với thái độ mỉa mai, chế giễu. Dế Mèn nhìn Dể Choắt bằng con mắt khinh thường và cho rằng Dế Choắt thật xấu xí: Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Dã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn ngủn đến giữa lưng... Đôi càng bè bè. nặng nề... Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngẩn, ngơ ngơ. Dế Mèn nói năng với Dế Choắt rất trịch thượng, kẻ cả. Tuy bằng tuổi nhưng Dế Mèn gọi Dế Choắt là chú mày và lên giọng dạy đời: ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.

Khi nghe Dế Choắt than thở về sự ốm yếu của mình và muốn Dế Mèn đào giúp cho cái ngách thông qua hang Dế Mèn phòng khi bất trắc thì Dế Mèn lại giận dữ, mắng chửi Dế Choắt như mưa:

- Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!

Đúng như Dế Mèn tự nhận: Ngẫm ra thì tôi chỉ nói lấy sướng miệng tôi. Dế Mèn không muốn nghe ai và cũng chẳng cần Đềý rằng có ai nghe mình nói hay không. Dế Mèn đâu có thông cảm với khó khăn của bạn. Qua hành động và lời nói của Dế Mèn với Dế Choắt, ta thấy Dế Mèn là kẻ kiêu ngạo, coi nhẹ tình nghĩa xóm giềng và thiếu tình thương đồng loại.

Thường thường, tuổi mới lớn có nhiều tính tốt và cũng có không ít tật xấu. Dế Mèn cũng vậy. Chú hay nghĩ ra những trò nghịch ngợm ranh mãnh, có khi gây hậu quả đáng tiếc. Lúc thấy bóng chị Cốc đậu trước cửa hang, Dế Mèn nảy sinh ý định rủ Dế Choắt trêu chọc chị. Khi Dế Choắt tỏ ra nhát gan từ chối thì Dế Mèn quắc mắt quát: Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa?

Dế Mèn khoác lác nói với Dế Choắt: Giương mắt ra xem tao trêu con mụ Cốc đây này, rồi véo von ngâm bài ca dao nói về chị Cốc nhưng cố sửa đi đôi chút cho ý thêm nặng. Lúc chị Cốc nổi nóng thì Dế Mèn nhanh chân chui tọt vàotrong hang sâu thật an toàn, lên giường nằm khểnh bắt chân chữ ngũ đắc ý về trò nghịch của mình. Chỉ tội cho Dế Choắt trốn không kịp, bị chị Cốc mổ cho mấy nhát vào lưng gãy cả xương.

Nghe tiếng kêu thảm thiết của Dế Choắt, Dế Mèn sợ hãi nằm im thin thít. Lúc này, Dế Mèn mới biết thế nào là sợ. Đợi đến lúc chị Cốc đi rồi, Dế Mèn mới mon men bò sang hang Dế Choắt. Thấy Dế Choắt nằm thoi thóp thì hốt hoảng quỳ xuống, nâng đầu Choắt, thực sự hối hận về trò nghịch dại dột của mình: Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm! Cái chết oan của Dế Choắt đã thức tỉnh lương tâm Dế Mèn. Đềchuộc lại lỗi lầm, Dế Mèn đã chôn cất Dế Choắt chu đáo. Sau chuyện đó, Dế Mèn đã đau xót, ân hận, tự trách mình nông nổi, ngông cuồng và cũng từ đấy chú cố gắng sửa mình Đềtrở thành người tốt.

Bài học đầu tiên mà Dế Mèn rút ra qua câu chuyện với Dế Choắt là: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình. Nhà văn mượn lời nhắc nhở của Dế Choắt Đềgửi tới các bạn đọc nhỏ tuổi lời khuyên không nên kiêu căng, tự mãn. Ngay từ nhỏ, chúng ta phải rèn luyện nhân cách Đềsau này trở thành người tử tế và hữu ích.

Đoạn trích trên đây tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả loài vật rất sinh động của nhà văn Tô Hoài. Bằng bút pháp nhân hoá đặc sắc, tác giả đã tạo cho nhân vật Dế Mèn một tính cách vừa rất riêng vừa rất chung. Dế Mèn đã trở thành nhân vật tiêu biểu với đầy đủ những nét đáng yêu và cả những tật xấu thường tình của tuổi mới lớn. Đọc truyện, chúng em tìm thấy ở Dế Mèn hình bóng của chính mình và càng suy ngẫm, càng thấm thìa những bài học quý giá mà nhà văn Tô Hoài đã khéo léo lồng vào trong đó.

_Những câu văn có sử dụng biện pháp so sánh trong bài "Bài học đường đời đầu tiên"

+Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lìa qua.

+Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạm như hai lưỡi liềm máy đang làm việc.

+Cái chàng Dế Choắt, người gầy và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện.

+Chú mày hôi như cú mèo.

+ Mỏ cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất.

_Những câu văn có sử dụng biện pháp so sánh trong bài "Sông nước Cà Mau"
+Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện.

+Dòng sông Năm Căn, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác.

+Cá bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng

+Thuyền xuôi giữa dòng sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước được dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

+Vẫn là cái quang cảnh quen thuộc của xóm chợ ... thuyền lưới , thuyền buôn dập dềnh trên sóng. [ mình để dấu ba chấm để biểu hiện trong đoạn văn đó có sử dụng phép so sánh có chứa từ "như" mong bạn đọc SGK/20 dùm]

+Những ngôi nhà bè ban đêm ánh đèn măng-sông chiếu rực trên như những khu phố nổi.

Chúc bạn học tốt!

minh chua duoc hoc bai song nuoc ca mau

CÁC HÌNH ẢNH SO SÁNH TRONG BÀI:

a. Bài học đường đời đầu tiên:

- Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.

- Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.

- Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.

- Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện.

- [...], hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê.

- Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.

- Đến khi định thần lại, chị mới trợn tròn mắt, giương cánh lên, như sắp đánh nhau.

- Mỏ Cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất.

b. Sông nước Cà Mau:

- Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngời, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện.

- [...]; gọi là kênh Bọ Mắt vì ở đó tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt, đen như hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền từng bầy như những đám mây nhỏ [...].

- [...], nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giưa những đầu sóng trắng.

- Thuyền xuôi giưa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai ben bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

- [...], những đống gỗ cao như núi chất dựa bờ.

- [...]; những ngôi nhà bè ban đêm ánh đèn măng-sông chiếu rực trên mặt nước như những khu phố nổi.

- [...], đã tô điểm cho Năm Căn một màu sắc độc đáo, hơn tất cả các xóm chợ vùng Cà Mau.

Mỗi năm, khi đông qua xuân tới, tôi lại bồi hồi khi thấy mình đứng tuổi. Nhìn các dế con, dế cháu bây giờ tôi như nhìn thấy chính mình của nhiều năm về trước, cũng nhanh nhẹn, nhiệt tình nhưng hay xốc nổi. Vì thế, thỉnh thoảng tôi kể lại cho con cháu nghe về cuộc phiêu lưu truớc đây, giúp chúng rút ra bài học bổ ích. Bỗng nhớ tới anh bạn Dế Choắt hàng xóm, tôi kể lại cho chúng nghe một kỉ niệm buồn mà tôi không bao giờ muốn nhắc lại nữa...

Hôm đó, một buổi sáng mùa xuân, mưa bụi bay lất phất. Dế con, dế cháu hội họp đông đủ ở nhà tôi. Trong niềm xúc động, tôi bùi ngùi nhớ về anh bạn Dế Choắt đáng thương, vì tôi mà nhận một kết cục bi thảm. “Các con biết không, trước đây ta có một người bạn hàng xóm Dế Choắt. Nhà anh ở ngay kế bên nhà ta. Không được may mắn khoẻ mạnh, Choắt yếu ớt, ốm đau thường xuyên. Nhìn anh ta đã thấy ngay cái vẻ yếu đuối, sợ sệt. Người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện.... còn mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ. Tính nết thì ăn xổi ở thì, cũng do hay ốm đau mà Choắt không làm được gì cả. Cái nhà anh ta ở mới tuềnh toàng làm sao, đào rất nông mà không có các ngách thông nhau để chạy khi hiểm nghèo. Thật không có đầu óc nhìn xa trông rộng. Choắt ăn ở như thế làm ta tức tối lắm mà sinh ra coi thường. Ta khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, lại thêm tính nông nổi của tuổi trẻ nên Choắt sợ lắm. Có hôm sang chơi, nhìn nhà cửa luộm thuộm, bề bộn, ta lên giọng mắng mỏ, dạy cho Choắt một bài học. “Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn”. Lúc đó không hiểu sao ta lại nói như vậy với một anh chàng ốm yếu chăng làm được gì như Dế Choắt. Có lẽ ta không còn đủ tỉnh táo đê suy xét điều gì nữa, ta chỉ nói cho sướng miệng, chỉ muốn ra oai để thoả mãn tính tự kiêu của mình mà không để ý đến cảm giác người khác như thế nào. Trước những lời mắng mỏ của ta, chàng Dế chỉ im lặng ngoan ngoãn. Càng như thế ta càng cho mình ghê gớm lắm. Rồi Choắt dè dặt nhờ vả ta đáo giúp một cái ngách thông sang bên nhà mình, phòng khi tắt lửa tối đèn có thể chạy sang. Nhưng lúc đó, tính ích kỉ, coi thường người khác của ta trỗi dậy mạnh mẽ. Không suy nghĩ, ngay lập tức ta thẳng thừng từ chối và không quên kèm theo một điệu bộ khinh khỉnh. Xong, ta ra về mà trong lòng không một chút bận tâm, bỏ mặc anh Choắt đáng thương...

Cái thói hung hăng, hống hách ấy chỉ mang vạ vào thân thôi các con biết không. Vì cái thói ấy mà giờ đây ta vẫn còn ôm một nỗi ân hận, ân hận mãi suốt cuộc đời và không thể làm lại được. Thế nên ta mong các con hãy lắng nghe những điều ta sắp nói đây để mà không bao giờ được lặp lại những sai lầm đó.

Hôm ấy, nhìn thấy chị Cốc bỗng ta nghĩ ra một trò nghịch dại và rủ Choắt chơi cùng Dù đang lên cơn hen, Choắt vẫn gắng gượng trả lời câu hỏi của ta. Nhưng khi nghe nhắc đến tên chị Cốc thì Choắt ta hoảng sợ xin thôi, đã thế còn khuyên ta đừng trêu vào, phải biết sợ. Nghe thật tức cái tai. Đời này ta nào đâu biết sợ ai ngoài ta, chỉ có ta quát tháo và dọa nạt người khác chứ làm gì có chuyện kẻ khác bắt nạt ta. Tức giận, ta quay lại cất tiếng trêu chị Cốc, chứng minh cho Choắt thấy sự dũng cảm của mình. Nhưng chị Cốc không phải hiền lành. Nghe tiếng trêu, chị ta trợn tròn mắt, giương cánh lên, như sắp đánh nhau. Lúc đó quả ta có thấy sợ nên vội chui tọt vào hang, lên giường nằm khểnh. Lúc bấy giờ, ta không hề nghĩ đến anh bạn Dế Choẳt tội nghiệp và cũng không thể tưởng tượng được chuyện sắp xảy ra. Đến hôm nay nghĩ lại, ta vẫn còn thấy rùng mình.

Không may, chị Cốc không thấy ta nhưng lại thấy Dế Choắt đang loay hoay ngoài cửa hang. Chị đổ cho Choắt nhưng tất nhiên là anh ấy nói không phải. Để trút giận lên kẻ dám bạo gan trêu mình, chị Cốc mồi câu “Chối này” lại giáng một mỏ xuống người Choắt. Nằm tận đáy hang mà ta cũng khiếp đảm, im thin thít huống chi người yếu đuối như Choắt làm sao chịu được vài nhát mổ ấy. Lúc đó, ta giận con mụ Cốc kia sao độc ác mà không nghĩ ra rằng lỗi lầm là do mình gây nên. Chị Cốc đi rồi ta mới dám bò sang tìm Choắt. Ta không nghĩ mọi sự nghiêm trọng đến mức này. Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp. Nhìn Choắt ta mới nhận ra nguyên do là từ mình. Ta hối hận lắm. Ta nhận tội với Choắt nhưng cũng chẳng thể làm Choắt sống lại được. Và không ngờ trước khi ra đi, một người yếu đuối như Choắt đã nói lại với ta những điều thấm thía: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình đấy". Thế rồi Dế Choắt ra đi. Thôi thôi, thế là ta đã gây nên tội. Vì ta, chi tại cái tính ngông cuồng, kiêu căng, ích kỉ của ta mà Choắt đã phải lìa xa cõi đời. Choắt ra đi để lại cho ta bài học đương đời đầu tiên đau xót...Đứng lặng giờ lâu trước mộ, lòng ta nặng trĩu..

Các con của ta. Hôm nay ta đã kể cho các con nghe về lỗi lầm, sai trái một thời của ta. Hi vọng rằng, từ câu chuyện ấy các con sẽ tự rút ra bài học cho mình để không đi theo vết xe đổ. Các con hãy nhìn ngoài kia xem, mùa xuân đã tới rồi, cuộc đời sẽ mở sang một trang mới. Ta chúc các con sẽ thành những người tốt.

Khi gây ra cái chết thảm thương cho dế Choắt.Tôi quyết định về quê.nhưng trước khi ra đi ,tôi muốn đến thăm Choắt một lúc.
Tôi thắp cho Choắt vài nhén hương và nhổ sạch cỏ xung quanh nấm mộ. Sau đó, tôi đứng lặng hồi lâu trước mộ DC và suy nghĩ. Tôi rất ân hận về việc làm đã gây ra cái chết oan uổng cho DC. Giá như lúc đó tôi ra kéo DC vào thì đâu đến nỗi...Giá như tôi chấp nhận lời nhờ của C thì bây h choắt đâu như vậy.Tôi phải làm ji để trả lại sự sống, cuộc đời cho choắt.Tôi thật hèn nhát vi` việc mình gây ra mà ko dám nhận lỗi.Tôi đã làm 1 việc xấu xa,chính tôi đã gây ra cái chết đau xót cho ng` anh em tốt.Cảm ơn choắt nhé!Nếu ko có cậu thi` ng` phải ra đj la` tôi.Bây h tôi sẽ về quê, có lẽ ko trở lại đây nữa, tôi sẽ lập gia đình.Tôi xin hứa vs choắt sẽ bỏ thói hung hăng hống **** và la` ng` co ick cho xh.Tôi chúc bạn "ngủ ngon".Hãy tha thứ cho tôi.Bõng nhiên tôi thấy ở khoé măt tui cay cay.THương bạn wa choắt ơi!
Tôi gục xuống hồi lâu trước mộ của choắt rui` ra về. Dù thế nào thì choắt vẵn mãi ở trong tui và la` ng` bạn tốt của tui

Tô Hoài là một nhà văn có biệt tài trong miêu tả cảnh vật thiên nhiên, miêu tả thế giới loài thú, lũ côn trùng. Đoạn văn tả Dế Mèn tiếp theo là một đoạn văn độc đáo, đặc sắc, mẫu mực. Mèn tự nói về mình một cách hồn nhiên: “Tôi ăn uống điều độ… làm việc có chừng mực… tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng”. Đôi càng thì "mẫm bóng". Những cái vuốt “cứ cứng dần và nhọn hoắt” có kém gì nhát dao mỗi khi Mèn thử sự lợi hại của nhữge chiếc vuốt đã co cẳng lên "đạp phành phạch" vào các ngọn cỏ làm cho ngọn cỏ “gãy rạp”.Chất kiêu hùng, thượng võ của Mèn đã lộ rõ. Đôi cánh nay đã "thành cái áo dài kínxuốngtận chấm đuôi";Mèn vỗ lên "nghe tiếng phành phạch giòn giã". Mèn rất oai vệ kiểu cách và đẹp mã khi chú ta đi bách bộ thì "rung rinh một màu bóng mỡ soi gương được và ưa nhìn". Đầu to "nổi từng tảng rất bướng". Hai cái răng thì "đen nhánh", nhai “ngoàm ngoạp” như hai cái lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu dài một vẻ "rất đỗi hùng dũng". Điệu bộ vừa “trịnh trọng” vừa "khoan thai" khi Mèn "vuốt râu". Những tính từ chỉ tính chất, chỉ màu sắc, những động từ gợi tả, những từ láy, những so sánh… được nhà văn sử dụng rất hay, vừa tả được ngoại hình, vừa tả được tâm tính của Mèn… rất đáng yêu. Một chú dế cường tráng, bướng bỉnh, điệu bộ, rất trịnh trọng và kiểu cách, tự ý thức về mình một cách kiêu hùng.

Bước vào đời, Mèn tự hào về đôi càng, những chiếc vuốt, về cái đầu to, về cái răng, về cái râu… của mình, nên chú ta đi đứng oai vệ lắm, làm điệu nhún nhảy, rung lên rung xuống hai chiếc râu… Mèn tự xem mình, kiểu cách mình là "con nhà võ", "tợn lắm", coi thường bất cứ ai. Lúc thì chú ta "cà khịa", lúc thì chú ta "to tiếng". Tự cho mình là “giỏi”,là "tài ba". Người ta "nhịn", người ta "nể" nhưng Mèn lại lầm tưởng mình là "tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ". Mèn đá anh Gọng Vó một cái, quát mấy chị Cào Cào có khuôn mặt "trái xoan", tuy sợ nhưng đã "đưa mắt lên nhìn trộm". Cái hay của đoạn văn là Mèn tự nói về tính xấu của mình, cái ngông nghênh của một thanh niên mới lớn. Mèn rất trung thực. Sau này, khi đã trưởng thành, đã đi chu du thiên hạ, học được nhiều điều khôn, điều hay, Mèn rất ân hận về những hành động ngu dại và nông nổi của mình.

Qua văn bản BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN em thấy Dế Mèn là một chàng dế thanh niên cường tráng, đôi càng mẫm bóng cái vuốt ở chân ở khoeo rất cứng và nhọn.Đôi cánh thì dài tít đến tận chấm đuôi.Lúc đi bách bộ thì cả người rung ring một mầu mỡ bóng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoàm như hai lưỡi liềm máy làm việc.Sợi râu uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Đi đứng thì oai vệ tỏ vẻ con nhà võ. Dế Mèn luôn cà khịa với tất cả các bà con trong làng. D Mèn có vẻ đẹp cường tráng nhưng tính nết thì còn kiêu căng,xốc nổi và ngông cuồng.

Dế Mèn là một chú có ngoại hình cường tráng. Với đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt, đôi cánh... Dế Mèn thật ra dáng con nhà võ. Tự cho mình là nhất, chú không ngần ngại cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm. Chú tuổi còn trẻ nên còn nông nổi và có tính tự lập rất cao (tự đào hang sâu). Một lần để ra oai với Dế Choắt, Dế Mèn đã chêu chị Cốc làm ra kết cục đau thương cho Dế Choắt. Dế mèn đã rất hối lỗi và từ đó rút ra bàoi học đường đời đầu tiên cho mình.

Chiều nay, sau bao năm phiêu lưu mạo hiểm, tôi lại trở về, lần tới bờ ruộng năm xua. Trời ơi! Lối mòn xưa cỏ đã phủ dày. Nơi mà ngày xưa tôi đã gây nên kỷ niệm đau lòng, giờ đây, những cây cỏ gà đã phủ kín. Như một kẻ kiệt sức, tôi mò mẫm tìm lối lẫn ra mộ Choắt. Cả cánh đồng mênh mông. Hơi sương chiều man mác. Hoa may lay động trên đầu. Tôi như kẻ vô hồn tìm đến với một người ở bên kia thế giới.

Kìa! Một nấm đất đơn sơ, cò đã lên xanh nép mình bên một rừng hoa may tim tím. Nấm đất im lìm, lặng lè, mả để đi tới đó, tôi phải mấy lần khụy xuống. Đây rồi! Không còn đi vững nữa, tôi trườn tới choàng tay ôm mộ Choắt. Những lá cỏ lạnh lùng xát vào ngực tôi buốt nhói. Áp tai mình lên nấm mộ đơn sơ, tôi như còn nghe nhịp đập thoi thóp khó nhọc của trái tim Choắt ngày nào. Đó là nhịp đập của trái tim, khi đã vì tôi mà Choát phải rời cuộc sống. Cạnh tôi, rừng hoa may xào xạc, xa hơn nữa có mấy chị Cốc đang chăm chú dò mồi… Tôi rùng mình ớn lạnh. Lòng tôi tê tái vì đau đớn và nhục nhã. Ôi! Cái phút gạt Choắt ra ngoài để chiếm lấy cái hang tuềnh toàng của Choắt lúc đó sao mà tôi đê tiện vậy? Tôi đã trêu chị Cốc, tôi đã chế diễu, khinh thường Choắt đào tổ nông. Vậy mà khi chị Cốc xông tới, tôi lại chiếm cái tố ấy, bỏ mặc Choắt bị chị Cốc hành hạ. Trời ơi! Sự kiêu ngạo kích kỷ đến độ đê tiên của tôi đã gây nên cái chết đau đớn cho người bạn yếu hèn. Một nỗi dằn vặt ân hận trào dần. Trước mắt tôi COhoắt hiện lên với vóc dáng gày gò, với hơi thở đứt quãng, với lời nói ngập ngừng: “Hay là… Hay là… Nhưng anh có cho phép em mới nói… Hay là anh giúp em đào một cái ngách thông sang nhà anh…” Giá như hôm đó tôi đừng có vênh mặt lên, giá lúc đó, tôi đừng trêu chị Cốc… thì hây giờ tôi đâu phải oàn oại bên nấm mồ đơn sơ của bạn. Choắt ơi, bạn đâu rồi? Bạn có nghe rõ nỗi lòng tôi?

Choắt ơi! Đã ba mùa hoa rụng, tôi đã ra đi, Cuôc phiêu lưu làm tôi cứng cáp về nhận thức. Nhưng chưa bao giờ tôi quên được cái chết đau đớn oan ức của bạn, tôi là kẻ giết chết cuộc đời của Choắt. Choắt ơi! Hãy tha thứ cho tôi, hãy tha cho cái thói ngông cuồng của tôi! Trời ơi! Bao giờ? Bao giờ thì tôi mới gặp bạn? Không ư? Mài mãi không bao giờ tôi được gặp bạn, quỳ xuống đó xin bạn tha thứ nữa ư? Trời ơi!

Tôi nghẹn ngào, không còn nói lên được lời nào nữa. Áp mặt lên nấm mồ hoang tàn của bạn, lòng tòi đau đớn bội phần. Cái thằng Dế cao thượng, giàu tự trọng, giàu nhân ái trong quãng đời phiêu lưu mạo hiểm cũng đã nhường chỗ cho thằng Dế tội lỗi trong tôi. Choắt ơi!. . .

Trong tiếng xạc xào của gió, trong âm thanh xao động của lòng đất, tôi như nghe văng vẵng một lời khuyên: “Ở đời không nên hống hách”. Kìa Choắt đây ư? Bạn đã về và tha thứ cho tôi ư? Tôi vùng dậy, thảng thốt nhìn quanh. Không! Không có ai cả. Trước mặt tôi là cánh đồng nước mênh mông, bờ cõi đẫm sương chiều và cánh rừng hoa may vẫn miên man thăm thẳm trong xạc xào tiếng gió.

Chiều nay, sau bao năm phiêu lưu mạo hiểm, tôi lại trở về, lần tới bờ ruộng năm xua. Trời ơi! Lối mòn xưa cỏ đã phủ dày. Nơi mà ngày xưa tôi đã gây nên kỷ niệm đau lòng, giờ đây, những cây cỏ gà đã phủ kín. Như một kẻ kiệt sức, tôi mò mẫm tìm lối lẫn ra mộ Choắt. Cả cánh đồng mênh mông. Hơi sương chiều man mác. Hoa may lay động trên đầu. Tôi như kẻ vô hồn tìm đến với một người ở bên kia thế giới.
de-men
Khi ngồi bên cạnh mộ Dế Choắt, nỗi ân hận xót xa lại ùa về trong lòng Dế Mèn
Kìa! Một nấm đất đơn sơ, cò đã lên xanh nép mình bên một rừng hoa may tim tím. Nấm đất im lìm, lặng lè, mả để đi tới đó, tôi phải mấy lần khụy xuống. Đây rồi! Không còn đi vững nữa, tôi trườn tới choàng tay ôm mộ Choắt. Những lá cỏ lạnh lùng xát vào ngực tôi buốt nhói. Áp tai mình lên nấm mộ đơn sơ, tôi như còn nghe nhịp đập thoi thóp khó nhọc của trái tim Choắt ngày nào. Đó là nhịp đập của trái tim, khi đã vì tôi mà Choát phải rời cuộc sống. Cạnh tôi, rừng hoa may xào xạc, xa hơn nữa có mấy chị Cốc đang chăm chú dò mồi… Tôi rùng mình ớn lạnh. Lòng tôi tê tái vì đau đớn và nhục nhã. Ôi! Cái phút gạt Choắt ra ngoài để chiếm lấy cái hang tuềnh toàng của Choắt lúc đó sao mà tôi đê tiện vậy? Tôi đã trêu chị Cốc, tôi đã chế diễu, khinh thường Choắt đào tổ nông. Vậy mà khi chị Cốc xông tới, tôi lại chiếm cái tố ấy, bỏ mặc Choắt bị chị Cốc hành hạ. Trời ơi! Sự kiêu ngạo kích kỷ đến độ đê tiên của tôi đã gây nên cái chết đau đớn cho người bạn yếu hèn. Một nỗi dằn vặt ân hận trào dần. Trước mắt tôi COhoắt hiện lên với vóc dáng gày gò, với hơi thở đứt quãng, với lời nói ngập ngừng: “Hay là… Hay là… Nhưng anh có cho phép em mới nói… Hay là anh giúp em đào một cái ngách thông sang nhà anh…” Giá như hôm đó tôi đừng có vênh mặt lên, giá lúc đó, tôi đừng trêu chị Cốc… thì hây giờ tôi đâu phải oàn oại bên nấm mồ đơn sơ của bạn. Choắt ơi, bạn đâu rồi? Bạn có nghe rõ nỗi lòng tôi?

Choắt ơi! Đã ba mùa hoa rụng, tôi đã ra đi, Cuôc phiêu lưu làm tôi cứng cáp về nhận thức. Nhưng chưa bao giờ tôi quên được cái chết đau đớn oan ức của bạn, tôi là kẻ giết chết cuộc đời của Choắt. Choắt ơi! Hãy tha thứ cho tôi, hãy tha cho cái thói ngông cuồng của tôi! Trời ơi! Bao giờ? Bao giờ thì tôi mới gặp bạn? Không ư? Mài mãi không bao giờ tôi được gặp bạn, quỳ xuống đó xin bạn tha thứ nữa ư? Trời ơi!
Tôi nghẹn ngào, không còn nói lên được lời nào nữa. Áp mặt lên nấm mồ hoang tàn của bạn, lòng tòi đau đớn bội phần. Cái thằng Dế cao thượng, giàu tự trọng, giàu nhân ái trong quãng đời phiêu lưu mạo hiểm cũng đã nhường chỗ cho thằng Dế tội lỗi trong tôi. Choắt ơi!. . .
Trong tiếng xạc xào của gió, trong âm thanh xao động của lòng đất, tôi như nghe văng vẵng một lời khuyên: “Ở đời không nên hống hách”. Kìa Choắt đây ư? Bạn đã về và tha thứ cho tôi ư? Tôi vùng dậy, thảng thốt nhìn quanh. Không! Không có ai cả. Trước mặt tôi là cánh đồng nước mênh mông, bờ cõi đẫm sương chiều và cánh rừng hoa may vẫn miên man thăm thẳm trong xạc xào tiếng gió.

Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là: không được kiêu căng,ngạo mạn,hống hách, coi thường người khác.Phải biết quan tâm, chia sẻ,giúp đỡ kẻ yếu.Phải suy nghĩ trước khi làm việc gì đó,phải dám chịu trách nhiệm khi mắc sai lầm và sửa sai

Văn bản Bài học đường đời đầu tiên rút ra cho mình răng: chúng ta không nên giống nhân vật dế mèn trong văn bản vì do sự hung hăng, tự kiêu, tự đại của chú Dế Mèn mà dế choắt đã hi sinh oan uổng. Thay vì chỉ trêu chọc và làm hại người khác thì chúng ta nên giúp đỡ họ, nếu làm vậy chúng ta cảm thấy rất vui và cũng đã góp phần làm cho xã hội tốt đẹp hơn rồi đó

Bài học đầu tiên mà Dế Mèn rút ra qua câu chuyện với Dế Choắt là: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình… Nhà văn đã mượn lời của Dế Choắt trước khi chết để nhắc nhở các bạn đọc nhỏ tuổi không nên kiêu căng, tự mãn. Chúng ta phải rèn luyện nhân cách để sau này trở thành người tử tế và hữu ích.

https://hoc24.vn/hoi-dap/question/27013.html

https://hoc24.vn/hoi-dap/question/27044.html

DÀN BÀI

I. Mở bài

– Giới thiệu nhân vật Dế Mèn trong tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài.

– Thú vị trước nết tốt, thói hư của chú như một cậu bé.

II. Thân bài

1. Dế Mèn đáng yêu vì có chí tự lập:

– Vui thích khi được ra riêng.

– Sửa cái hang cũ thành đẹp và chắc chắn.

– Chú ý rèn luyện thân thể cho nở nang cường tráng.

2. Dế Mèn đáng yêu vì từ chỗ ngỗ nghịch dại dột trở nên trưởng thành tốt nết:

– Bắt nạt kẻ yếu, quấy phá là Dế Choắt phải bỏ mạng nhưng sau đó Dế Mèn biết ăn năn.

– Sa cơ thành dế chọi, suýt chết trong hang bói cá.

– Thắng Bọ Ngựa nhưng không kiêu ngạo.

– Dế Mèn thủy chung trong tình bạn: đi tìm Dế Trũi khăn gói gió đưa, lặn lội trong cảnh trời đông gió bấc.

– Dế Mèn: người chiến sĩ đấu tranh cho hòa bình, dân thân vào xứ Kiến để kêu gọi vạn vật sống hoà bình, tay giơ cao chiếc lá tre như cành ô liu hòa bình, ung dung bước vào xứ Kiến.

III. Kết luận:

– Thú vị dõi theo từng bước đi đầy những cảnh ngộ éo le, hấp dẫn

– Tự rút ra cho mình bài học thật bổ ích

BÀI THAM KHẢO

Dể Mèn phiêu lưu ký là một truyện đồng thoại đặc sắc của nhà văn Tô Hoài. Trong đó con Dế Mèn được hình tượng hoá thành nhân vật chính. Đọc truyện này, đặc biệt là các đoạn trích Tôi sống độc lập từ bé và Một sự ngỗ nghịch đáng ân hận suốt đời đã khiến em hết sức thú vị.

Dế Mèn ở đây ngây thơ, tự tin, yêu đời nhưng cùng kiêu căng, hung hăng, hống hách với những cử chỉ khờ dại, việc làm thiếu suy nghĩ, gây tai hoạ cho kẻ khác. Những đặc điểm ấy của chú tuy là của một con dê mới lớn nhưng lại mang những nét tâm lý, những nết tốt, những ước mơ, những tật xấu thói hư, những thành công, những vấp ngã đầu đời quen thuộc của tuổi nhỏ chúng em hôm nay.

Dế Mèn được em yêu thích trước hết vì chú có ý chí muốn sống độc lập từ thuở bé. Chú đã tìm thấy niềm vui và lòng quyết tâm khi được mẹ cho ở riêng. Rất tháo vát, chú biến ngay cái hang cũ nông choèn của mình thành một nơi cư trú rộng rãi, có đủ phòng trước, phòng sau, tầng trên, tầng dưới. Vừa sinh hoạt được thoải mái, vừa đề phòng được khi nguy hiểm. Chú đào hang chăm chỉ. Ban ngày cần cù làm việc, tối đến chú ca hát và uống sương đêm. Đáng yêu biết mấy hình ảnh chú dế cường tráng, tay chân nở nang, thân hình vạm vỡ, đôi càng mẫm bóng, đôi cánh chắc khỏe. Được như vậy là nhờ chú ăn uống điều độ và luôn luôn cố gắng rèn luyện thân thể.

Tuy vậy, dù yêu mến chú đến dường nào đi nữa, chúng ta khó có thể chấp nhận được việc chú ưa gây gổ, cà khịa với mọi người, nhất là hay bắt nạt kẻ yếu. Đáng trách làm sao hành động của chú khi gặp chị Cốc: trêu chọc chị Cốc nhưng chú lại hèn nhát lẩn vào trong hang để mặc tai hoạ đến với Dế Choắt. Chính trò nghịch ngợm vô trách nhiệm của Dế Mèn đã khiến Dế Choắt phái trả nợ oan bằng chính tính mạng của mình.

Có điều đáng mừng là bản chất Dế Mèn không phải là độc ác. Các thói hư tật xấu đã nói ở trên chỉ là những biểu hiện non yếu nhất thời của tuồi trẻ. Do đó, cái chết của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn tỉnh ngộ, hội hận và đau xót. Có lẽ mọi người đọc truyện cũng giống như em, tuy căm giận Dế Mèn nhưng cũng đồng tình với Dế Choắt mà dung tha cho chú một lần để chú xem đây là một bài học nhớ đời mà quyết tâm thay đổi chính mình.

Tiếp theo là cuộc phiêu lưu của chú Dế Mèn khởi sự. Đây cũng là quá trình trưởng thành của chú dế mới lớn. Em dõi theo từng chặng mà lo âu, giận dữ trước những tai nạn đến với chú. Có lúc chú lọt vào tay một cậu bé để trở thành Dế Chọi. Một lần khác, tưởng là chú đã khép lại cuộc đời trôi nổi của mình trong chiêc hang u tối của anh chim Bói Cá. Thế nhưng chính qua những bước đường gian khó hiểm nguy ấy mà chú đã trưởng thành thực sự với những bài học xương máu vừa kể.

Ai không mừng rỡ và xúc động khi gặp lại Dế Mèn ở tổng Châu Thất. Không còn nữa một Dế Mèn hung hăng ngổ ngáo. Chỉ thấy bấy giờ, một Dế Mèn khiêm cung, độ lượng, biết trọng danh dự của mình. Khi ấy trước anh chàng Bọ Ngựa kiêu căng, Dế Mèn đã chiến thắng trong tiếng hoan hô cuồng nhiệt, vang rền nhưng chú không hề kiêu ngạo chút nào. Chú đã từ chối chức thủ lĩnh nhưng cuối cùng cũng đành phải chịu trách nhiệm hướng dẫn đoàn tìm nơi ẩn trú ẩn tránh cái giá rét dữ dội mùa đông đang đến.

Đặc biệt hơn, trong cuộc đọ sức với đàn Châu Chấu Voi đã làm ngời sáng lên hình ảnh một Dế Mèn thủy chung trong tình bạn. Đẹp đẽ biết bao hình ảnh Dế Mèn một mình lặn lội giữa cảnh trời đông: gió bấc lạnh buốt, đồng ruộng khô nẻ, khăn gói gió đưa đi tìm Dế Trũi. Xúc động biết bao là tình bạn ấy, thứ tình bạn sướng khổ có nhau, nguy nan không rời bỏ nhau là như vậy.

Tuy nhiên, hình ảnh đẹp đẽ nhất gây xúc động lớn nhất đối với người đọc là Dế Mèn sau cuộc phiêu lưu đầy gian khổ đã trở thành một người chiến sĩ đấu tranh cho hoà bình. Sau cuộc hành trình của mình, Dế Mèn hiểu thêm ra: Tất cả mọi người lao động chân chính hưởng thiện trên mặt đất này đều khao khát cuộc sống hoà bình và hữu nghị. Vậy thì việc gì lại phải có chiến tranh. Sở dĩ như thế là do không hiểu nhau cùng bạn bè của mình, Dế Mèn đã dấn thân đi vào xứ Kiến để bàn bạc giải thích làm ra Kiến chúa hiểu ra mà gác lại những cuộc tân công dồn dập vì hiểu lầm. Việc làm của Dế Mèn đã có kết quả mĩ mãn. Hình ảnh vô cùng cao cả và đẹp đẽ đó là Dế Mèn tay giơ cao chiếc lá tre như nhành ô liu hoà bình ung dung dấn thân vào xứ Kiến, gửi tư tưởng vững chắc của mình vào chính nghĩa, vào việc của mình làm.

Đọc Dế Mèn phiêu lưu ký ai không thấy thú vị dõi theo từng bước đường đầy những cảnh ngộ éo le, sinh động và hấp dẫn. Nhưng lý thú và bổ ích hơn nữa là những bài học mà nhà vần Tô Hoài đã giúp chúng ta rút ra được từ cuộc hành trình của chú dế mới lớn tuy có lúc đáng giận mà cũng thật là đáng yêu mến này.

Đoạn văn kể về quan hệ giữa Dế Mèn và Dế Choắt thuộc chương I truyện Dế Mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài. Đây là đoạn văn hay, có nhiều ý nghĩa giáo dục.

Dế Choắt là láng giềng của Dế Mèn. Cái tên Dế Choắt là do Dế Mèn đặt ra với thái độ mỉa mai, chê' giễu. Dế Mèn nhìn Dế Choắt bằng con mắt khinh thường và cho rằng Dế Choắt thật xấu xí: Cái chàng Dế Choắt người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Dã là thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn ngủn đến giữa lưng... Đôi càng bè bè, nặng nề. Râu ria cụt có một mẩu và mặt mũi lúc nào cũng ngẩn ngẩn, ngơ ngơ... Dế Mèn nói năng với Dế Choắt bằng cái giọng rất trịch thượng, kẻ cả. Tuy bằng tuổi nhưng Dế Mèn gọi Dế Choắt là chú mày và lên giọng dạy đời: - Ôi chú mày ơi! Chú mày có lớn mà không có khôn.

Khi nghe Dế Choắt than thở về sự ốm yếu của mình và muốn nhờ Dế Mèn đào giúp cho cái ngách thông qua hang Dế Mèn phòng khi bất trắc thì Dế Mèn giận dữ, mắng chửi Dế Choắt như mưa:

Hức! Thông ngách sang nhà ta ? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Dào tổ nông thì cho chết!

Đúng như Dế Mèn tự nhận: Ngẫm ra thì tôi chỉ nói lấy sướng miệng tôi. Dế Mèn không muốn nghe ai và cũng chẳng cần để ý rằng có ai nghe mình nói. Qua thái độ và lời nói của Dế Mèn đối với Dê' Choắt, ta thấy Dế Mèn là kẻ kiêu ngạo, coi nhẹ tình nghĩa xóm giềng và thiếu tình thương đồng loại.

Tuổi trẻ có nhiều tính tốt và cũng không ít tật xấu. Dế Mèn cũng vậy. Chú hay nghĩ ra những trò nghịch ngợm ranh mãnh, có khi gây hậu quả đáng tiếc. Lúc thấy bóng chị Cốc đậu trước cửa hang, Dế Mèn nẩy sinh ý định rủ Dế Choắt trêu chọc chị. Dế Choắt tỏ ra nhát gan không dám làm theo và can ngăn thì Dế Mèn quắc mắt quát: - Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì ? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa ?

Dế Mèn khoác lác nói với Dế Choắt:

Giương mắt ra xem tao trêu con chị Cốc đây này, rồi véo von ngâm bài ca dao nói về chị Cốc nhưng sửa đi chút với ý cố tình chọc tức. Lúc chị Cốc nổi nóng thì Dế Mèn nhanh ân chui tọt vào trong hang sâu, lên giường nằm khểnh bắt chân chữ ngũ, chủ ý về trò tinh nghịch của mình. Chỉ tội cho Dế Choắt trốn không kịp, bị chị Cốc hiểu lầm, mổ cho mấy nhát vào lưng gãy cả xương.

Nghe tiếng kêu thảm thiết của Dế Choắt, Dế Mèn sợ hãi nằm im thim thít. Lúc này, Dê Mèn mới biết thế nào là sợ. Đợi đến lúc chị Cốc đi rồi, Dế mèn mới mon men bò sang hang Dế Choắt. Thấy Dế Choắt nằm thoi thóp Dế Mèn hốt hoảng quỳ xuống, nâng đầu Dế Choắt, thực sự hối hận về hành động dại dột của mình: “Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm!”. Cái chết oan la Dế Choắt đã thức tỉnh lương tâm Dế Mèn. Để chuộc lại lỗi lầm, Dế mèn dã chôn cất Dế Choắt chu đáo. Sau chuyện đó, Dế Mèn đau xót, ân ận lắm. Chú tự trách mình là ngông cuồng và dại dột. Cũng từ đấy, chú 5 gắng sửa đổi tính nết để trở thành người tốt.

Bài học đầu tiên mà Dế Mèn rút ra từ việc làm cho Dế Choắt bị chết an là: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm luôn cũng mang vạ vào mình... Nhà văn đã mượn lời của Dế Choắt trước hi chết để nhắc nhở các bạn đọc nhỏ tuổi không nên kiêu căng, tự mãn. chúng ta phải rèn luyện nhân cách để sau này trở thành người tử tế và hữu ích.

Đoạn trích trên đây tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả loài vật của nhà văn Tô Hoài. Bằng bút pháp nhân hoà đặc sắc, tác giả đã tạo cho nhân rật Dế Mèn một linh hồn và một tính cách vừa rất riêng vừa rất chung. Dế Mèn đã trở thành nhân vật mang đầy đủ những nét đáng yêu và cả những tật xấu thường có của tuổi mới lớn. Đọc truyện, chúng em tìm thấy ở Dế Mèn thấp thoáng hình bóng của chính mình và càng suy ngẫm, càng thấm thía những bài học quý giá mà nhà văn Tô Hoài đã khéo léo lồng vào trong đó.

Đoạn văn kể về quan hệ giữa Dế Mèn và Dế Choắt thuộc chương I truyện Dế Mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài. Đây là đoạn văn hay, có nhiều ý nghĩa giáo dục.

Dế Choắt là láng giềng của Dế Mèn. Cái tên Dế Choắt là do Dế Mèn đặt ra với thái độ mỉa mai, chế giễu. Dế Mèn nhìn Dế Choắt bằng con mắt khinh thường và cho rằng Dế Choắt thật xấu xí: Cái chàng Dế Choắt người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã là thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn ngủn đến giữa lưng… Đôi càng bè bè, nặng nề. Râu ria cụt có một mẩu và mặt mũi lúc nào cũng ngẩn ngẩn, ngơ ngơ… Dế Mèn nói năng với Dế Choắt bằng cái giọng rất trịch thượng, kẻ cả. Tuy bằng tuổi nhưng Dế Mèn gọi Dế Choắt là chú mày và lên giọng dạy đời:

– Ôi chú mày ơi! Chú mày có lớn mà không có khôn.

Khi nghe Dế Choắt than thở về sự ốm yếu của mình và muốn nhờ Dế Mèn đào giúp cho cái ngách thông qua hang Dế Mèn phòng khi bất trắc thì Dế Mèn giận dữ, mắng chửi Dế Choắt như mưa:

– Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hút mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!

Đúng như Dế Mèn tự nhận: Ngẫm ra thì tôi chỉ nói lấy sướng miệng tôi. Dế Mèn không muốn nghe ai và cũng chẳng cần để ý rằng có ai nghe mình nói. Qua thái độ và lời nói của Dế Mèn đối với Dế Choắt, ta thấy Dế Mèn là kẻ kiêu ngạo, coi nhẹ tình nghĩa xóm giềng và thiếu tình thương đồng loại.

Tuổi trẻ có nhiều tính tốt và cũng không ít tật xấu. Dế Mèn cũng vậy. Chú hay nghĩ ra những trò nghịch ngợm ranh mãnh, có khi gây hậu quả đáng tiếc. Lúc thấy bóng chị Cốc đậu trước cửa hang, Dế Mèn nẩy sinh ý định rủ Dế Choắt trêu chọc chị. Dế Choắt tỏ ra nhát gan không dám và can ngăn thì Dế Mèn quắc mắt quát: – Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa?

Dế Mèn khoác lác nói với Dế Choắt: – Giương mắt ra xem tao trêu con mụ Cốc đây này, rồi véo von ngâm bài ca dao nói về chị Cốc nhưng sửa đi đôi chút với ý cố tình chọc tức. Lúc chị Cốc nổi nóng thì Dế Mèn nhanh chân chui tọt vào trong hang sâu, lên giường nằm khểnh bắt chân chữ ngũ đắc ý về trò tinh nghịch của mình. Chỉ tội cho Dế Choắt trốn không kịp, bị chị Cốc hiểu lầm, mổ cho mấy nhát vào lưng gãy cả xương.

Nghe tiếng kêu thảm thiết của Dế Choắt.Dế Mèn sợ hãi nằm im thin thít. Lúc này, Dế Mèn mới biết thế nào là sợ. Đợi đến lúc chị Cốc đi rồi, Dế Mèn mới mon men bò sang hang Dế Choắt. Thấy Dế Choắt nằm thoi thóp thì hốt hoảng qùy xuống, nâng đầu Dế Choắt, thực sự hối hận về hành động dại dột của mình! Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm! Cái chết oan của Dế Choắt đã thức tỉnh lương tâm Dế Mèn. Để chuộc lại lỗi lầm, Dế Mèn đã chôn cất Dế Choắt chu đáo. Sau chuyện đó, Dế Mèn đau xót, ân hận lắm. Chú tự trách mình là ngông cuồng và dại dột. Cũng từ đấy, chú cố gắng sửa đổi tính nết để trở thành người tốt.

den men phieu luu ki de choat

Bài học đầu tiên mà Dế Mèn rút ra qua câu chuyện với Dế Choắt là: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, Có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình… Nhà văn đã mượn lời của Dế Choắt trước khi chết để nhắc nhở các bạn đọc nhỏ tuổi không nên kiêu căng, tự mãn. Chúng ta phải rèn luyện nhân cách để sau này trở thành người tử tế và hữu ích.

Đoạn trích trên đây tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả loài vật của nhà văn Tô Hoài. Bằng bút pháp nhân hóa đặc sắc, tác giả đã tạo cho nhân vật Dế Mèn một linh hồn và một tính cách vừa rất riêng vừa rất chung. Dế Mèn đã trở thành nhân vật mang đầy đủ những nét đáng yêu và cả những tật xấu thường có của tuổi mới lớn. Đọc truyện, chúng em tìm thấy ở Dế Mèn thấp thoáng hình bóng của chính mình và càng suy ngẫm, càng thấm thìa những bài học quý giá mà nhà vân Tô Hoài đã khéo léo lồng vào trong đó.