Đề cương ôn tập văn 10 học kì I

                                                  PHẦN I

ĐỌC HIỂU: 2,0 ĐIỂM

ĐIỂM

Câu 1

 Nội dung chính của đoạn thơ:

- Trải qua sự tàn phá ghê gớm của thiên nhiên mới có được hạt gạo dẻo thơm; ( 0, 5 )

- Ca ngợi ý chí vượt khó của mẹ, của bà con nông dân trước sự khắc nghiệt của thiên nhiên. ( 0, 5 )

1,0

Câu 2

a.Chỉ ra biện pháp tu từ:

- So sánh : Nước  so sánh với  như ai nấu (0. 25)

b. Tác dụng của biện pháp tu từ:

- Làm tăng sức gợi hình, biểu cảm cho lời thơ (0.25)

- Giúp người đọc cảm nhận sức nóng của nước - mức độ khắc nghiệt của thời tiết; đồng thời gợi ra được nỗi vất vả, cơ cực của người nông dân. (0.5)

1,0

 PHẦN II

 LÀM VĂN : 7,0 ĐIỂM

CÂU 1

Viết một đoạn văn ngắn 200 chữ (khoảng một mặt giấy) trình bày hai bài học cuộc sống mà anh/chị tâm đắc nhất từ phần Đọc hiểu ở trên?

a. Yêu cầu về kĩ năng

Biết cách viết đoạn văn NLXH. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

- Câu mở đoạn.

0.5

 Học sinh nêu ngắn gọn ít nhất hai bài học cuộc sống được rút ra từ đoạn thơ theo quan điểm riêng, miễn sao hợp lí, mỗi bài học tính 1,0. Sau đây là vài gợi ý:

- Phải biết quý trọng thành quả lao động (hạt gạo) vì đó là sự kết tinh của cả công sức lao động vất vả của con người lẫn tinh hoa của trời đất.

1,0

- Phải biết quý trọng lao động và con người lao động

1,0

- Câu kết đoạn.

0.5

a. Yêu cầu về kĩ năng:

Biết cách làm bài nghị luận về một tác phẩm thơ. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

b. Yêu cầu về kiến thức:

Nắm giá trị nội dung và nghệ thuật của bài ca dao, HS có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần làm rõ được các ý cơ bản sau:

I.Mở bài:  Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm và tác phẩm “Nhàn”.

0.5

II.Thân bài:

   1. Nội dung:

  a.Hai câu đề:

  - Nhàn là trở về với cuộc sống thuần hậu, chất phác của một lão nông tri điền với “Một mai, một cuốc...”, tìm thấy niềm vui, sự thảnh thơi trong tâm hồn của mình qua công việc lao động hàng ngày.

 - Nghệ thuật: dùng số từ kết hợp danh từ, liệt kê, từ láy, ngắt nhịp sáng tạo.
 

b.Hai câu luận:

- Nhàn là sống hòa hợp với thiên nhiên, mùa nào thức ấy, đạm bạc, dân dã, không bị bó buộc bởi bất cứ quy tắc nghi lễ nào, mà vẫn thấy thú vị, thoải mái, thanh cao.

- Nghệ thuật: Đối, liệt kê...

2. Quan điểm “ nhàn”: 

- Bài thơ không chỉ thể hiện thái độ sống nhàn nhã, rỗi rãi mà còn là một quan niệm sống, triết lý sống mang tính tích cực: sống tự nhiên, thanh thản, tránh xa danh lợi, hòa hợp tự nhiên, coi thường phú quý. Bài thơ cho thấy nhân cách và trí tuệ của nhà thơ, để lại nhiều bài học cuộc sống cho con người…

3. Nghệ thuật: Bài thơ Nôm có ngôn ngữ tự nhiên, giản dị nhưng thâm trầm, sâu sắc; giọng thơ triết lí…

1.5

1.5

0,5

0,5

III.Kết bài:

- Khẳng định nội dung, nghệ thuật

- Đánh giá chung về bài thơ.

0.5