cảnh họp làng chuột đầy những chi tiết đối lập. Lúc đầu, cuộc họp bừng bừng khí thế. Sau khi nghe ông Cống - một con chuột to lớn nhất đàn, loại chuột chuyên sống trong cống rãnh nêu sáng kiến "đeo nhạc vào cổ mèo", cả làng chuột đều "dẩu mõm, quật đuôi.. và đồng thanh ưng thuận". Nhưng sau khi kiếm được nhạc, bàn việc cử người đeo nhạc vào cổ mèo thì... "cả hội đồng im phăng phắc, không một cái tai nào nhích, một cái răng nào nhe cả". Sự đối lập tiếp tục diễn ra ớ cuối truyện là việc chuột Chù thay mặt cả làng mang nhạc đeo vào cổ mèo. Chưa trông thấy hình dáng, mới chỉ nghe tiếng mèo, Chù đã sợ run cả mình... Rồi khi thấy mèo nhe nanh, giơ vuốt thì nó "cắm đầu, vác cái thân ì ạch chạy khốn chạy khổ" và cả làng chuột "cũng sợ, bỏ chạy tán loạn, chẳng ai hỏi đến cái nhạc...". Thế là "sáng kiến" của làng chuột trở thành "tối kiến" vô nghĩa, vô vị !
Để chống lại mèo, làng chuột đã tiến hành ba cuộc họp :
- Cuộc họp thứ nhất : Cả làng bày tỏ thái độ đồng tâm, nhất trí chống lại mèo. Lí do : con giun xẻo lắm cũng quằn, mèo cứ xơi chuột mãi, chuột ta lấy thế làm giận.
- Cuộc họp thứ hai : Thông qua, tán thưởng sáng kiến của chuột Cống.
- Cuộc họp thứ ba : Phân công người đeo nhạc cho mèo.
Cảnh tượng họp bàn được miêu ả rất động đáo và nghệ thuật đối lập được sử dụng hết sức hiệu quả.
Thoạt đầu, cả làng chuột đầy khí thế. Tất cả đều dự họp đông đủ, ai cũng phục sự thông minh của nhân vật oai nhất làng là ông Cống. Và ai cũng lao xao, hớn hở, hi vọng sắp tới ngày thoát được cái ách ông Mèo ranh mãnh rồi. Nhưng khi bàn đến chuyện ai sẽ đeo nhạc cho mèo thì không khí hoàn toàn ngược lại : cả hội đồng im phăng phắc, không một cái tai nào nhích, không một cái răng nào nhe cả. Đây là chi tiết nói về sự hèn nhát của loài chuột. Làng chuột đùn đẩy trách nhiệm cho nhau cũng vì một nguyên nhân duy nhất : sợ chết. Đỉnh cao của sự hèn nhát thi nhau chạy. Sáng kiến mà loaig chuột đưa ra là loại sáng kiến viển vông, phi thực tế.
