Bài tập 1: Nêu ý nghĩa của những hoán dụ được sử dụng trong các câu sau:
a. Một tay lái chiếc đò ngang Bến sông Nhật Lệ quân sang đêm ngày.
b. Giếng nước gốc đa nhớ người ra lình.
c. Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách.
d. Vì sao? Trái đất nặng ân tình Nhắc mãi tên Người: Hồ Chí minh
e. Chồng em áo rách em thương Chồng người áo gấm xông hương mặc người.
f. Mồ hôi mà đổ xuống đồng Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương.
g. Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi Mình vẫn còn một thứ quả non xanh.
Bài tập 2: Hãy phân loại hoán dụ ở bài tập 1 vào bốn nhóm đã học. Bài tập 3: Tìm năm cụm từ gọi tên người, tên địa lí có sử dụng phép hoán dụ.
VD: Nhật Bản được gọi là “xứ sở hoa anh đào”.
Bài 1:Tìm phép hoán dụ và nêu rõ ý nghĩa của các hoán dụ đã tìm được trong các câu sau?
a.Một tay lái chiếc đò ngang
Bến sông Nhật Lệ quân sang đêm ngày. (Tố Hữu)
b.Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính. (Chính Hữu)
c.Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách. (Hồ Chí Minh)
d.Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác nỗi mong cha. (Tố Hữu)
e.Chồng em áo rách em thương
Chồng người áo gấm xông hương mặc người. (Ca dao)
g.Mồ hôi mà đổ xuống đồng
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nường. (Ca dao)
h.Vì lợi ích mười năm trồng cây,
Vì lợi ích trăm năm trồng người. (Hồ Chí Minh)
i.Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. (Tục ngữ)
j.Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. (Hoàng Trung Thông)
Bài tập 1: Nêu ý nghĩa của những hoán dụ được sử dụng trong các câu sau:
a. Một tay lái chiếc đò ngang Bến sông Nhật Lệ quân sang đêm ngày.
b. Giếng nước gốc đa nhớ người ra lình.
c. Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách.
d. Vì sao? Trái đất nặng ân tình Nhắc mãi tên Người: Hồ Chí minh
e. Chồng em áo rách em thương Chồng người áo gấm xông hương mặc người.
f. Mồ hôi mà đổ xuống đồng Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương.
g. Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi Mình vẫn còn một thứ quả non xanh.
Bài tập 2: Hãy phân loại hoán dụ ở bài tập 1 vào bốn nhóm đã học. Bài tập 3: Tìm năm cụm từ gọi tên người, tên địa lí có sử dụng phép hoán dụ.
VD: Nhật Bản được gọi là “xứ sở hoa anh đào”.
Chỉ ra phép hoán dụ trong những câu thơ, câu văn sau và cho biết mối quan hệ giữa các sự vật trong mỗi phép hoán dụ là gì
a) Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách. Làng xóm ta ngày nay bốn mùa nhộn nhịp cảnh làm ăn tập thể.
(Hồ Chí Minh)
Tìm biện pháp tu từ hoán dụ và cho biết ý nghĩa.
a) Mồ hôi mà đổ xuống đồng
Lúa mọ trùng trùng sáng cả đồi nương.
b) Cả khán đài cổ vũ cho đội tuyển Việt Nam
c) Vì sao nặng ân tình
Hát mãi tên người Hồ Chí Minh
d) Hùng là chân sút tài giỏi trong đội tuyển 6C
e) Người đầu bạc tiễn kẻ đầu xanh
Tìm hoán dụ trong các VD dưới đây ( chỉ rõ B,A và kiểu hoán dụ )
a0 Một nghề cho chín còn hơn chín nghề
b)Vì sao trái đất nặng ân tình ?
Nhắc tên người Hồ Chí Minh
c)Gửi miền Bắc lòng miền Nam chung thủy
d)Mồ hôi mà đỏ xuống đồng
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đời hương
e)Mùa phượng nở, sân trường rộn rã
f)Cả sân trường ồn ào trong giờ ra chơi
g) kiếm củi ba năm thiếu một giờ
h)Anh ấy đã trở về sau những năm bom đạn
i)Bàn tay làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành công
k)Thương lắm tóc dài ơi! (Tên một bài hát)
BT1; Xấc định và nêu tác dụng của hoán dụ trong những ví dụ sau
â, Áo nâu liền với áo xanh
Nông thôn cùng với thị thành đứng lên
b, Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích mười năm trồng người
c, Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách. Làng xóm ta ngày nay bốn mùa nhộn nhịp cảnh làm ăn tập thể.
Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng
Những mùa quả lặn rồi lại mọc
Như mặt trời, khi như mặt trăng.
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.
Và chúng tôi, một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ mong ngày được hái
Tôi hoảng sợ, ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh.
a) Tìm cặp từ trái nghĩa?
b) Tìm và phân tích biện pháp nghệ thuật ẩn dụ, hoán dụ trong bốn câu thơ cuối?
1. Chỉ ra những phép hoán dụ trong những câu thơ sau vá hãy nêu kiểu của chúng
- Sống trong cát , chết vùi trong cát
Những trái tim như ngọc sáng ngời
- Mồ hôi mà đổ xuống đồng
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương
Mồ hôi mà đổ xuống vườn
Dâu xanh, lúa tốt vấn vương tơ tằm