Bài 1: Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ để phân tích nét nghệ thuận độc đáo của những câu thơ sau:
a. Thà rằng liều một thân con,
Hoa dù rã cách lá còn xanh cây
b. Trong như tiếng hạc bay qua,
Đục như tiếng suối mới sa nửa vời
Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
u sầm sập như trời đổ mưa
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
a. Thà rằng liều một thân con,
Hoa dù rã cách lá còn xanh cây
Biện pháp nghệ thuật:
-So sánh:
"Hoa dù rã cách lá còn xanh cây": So sánh giữa hai hình ảnh hoa và lá. Hoa dù rụng xuống nhưng lá vẫn còn xanh, biểu tượng cho sự hy sinh của cá nhân nhưng vẫn giữ được sự tươi mới, sức sống của tập thể.
-Ẩn dụ:"Liều một thân con" là hình ảnh ẩn dụ cho sự hy sinh bản thân vì mục tiêu lớn hơn. Hình ảnh "hoa" và "lá" được sử dụng để ẩn dụ cho sự sống và hy vọng, dù một phần đã mất đi nhưng tổng thể vẫn còn nguyên vẹn và mạnh mẽ.
=> Phép tu từ này giúp tác giả nhấn mạnh sự hy sinh cao cả và ý nghĩa của sự hy sinh đó. Hình ảnh hoa rã nhưng lá vẫn xanh tượng trưng cho sự tiếp nối, bền vững của cuộc sống và tinh thần, dù có mất mát nhưng không làm mất đi giá trị cốt lõi.
b. Trong như tiếng hạc bay qua,
Đục như tiếng suối mới sa nửa vời
Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
Ầm ầm như trời đổ mưa
Biện pháp nghệ thuật:
-So sánh:
+"Trong như tiếng hạc bay qua": So sánh tiếng trong trẻo với tiếng hạc bay qua, gợi lên cảm giác thanh khiết, nhẹ nhàng và thoát tục.
+"Đục như tiếng suối mới sa nửa vời": So sánh tiếng đục với tiếng suối mới đổ nửa chừng, gợi lên âm thanh mạnh mẽ, chưa hoàn toàn trọn vẹn, như một sự gián đoạn.
+"Tiếng khoan như gió thoảng ngoài": So sánh tiếng nhẹ nhàng với tiếng gió thoảng ngoài, tạo cảm giác mơ màng, dịu êm.
+"Ầm ầm như trời đổ mưa": So sánh tiếng ầm ầm với tiếng mưa đổ, gợi lên âm thanh mạnh mẽ, dữ dội và hoành tráng.
-Liệt kê:
+Tác giả liệt kê các trạng thái âm thanh khác nhau: "trong", "đục", "khoan", "ầm ầm". Mỗi trạng thái âm thanh được mô tả bằng một hình ảnh cụ thể và sinh động, tạo nên sự phong phú và đa dạng cho đoạn thơ.
=> Phép tu từ so sánh và liệt kê giúp tác giả tạo nên bức tranh âm thanh sống động và đa chiều, từ tiếng trong trẻo, thanh thoát đến tiếng đục, mạnh mẽ, rồi tiếng nhẹ nhàng, dịu êm và cuối cùng là tiếng dữ dội, hoành tráng. Điều này không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp tự nhiên mà còn thể hiện sự cảm nhận tinh tế và sâu sắc của tác giả về thế giới xung quanh.
