1) Tìm hiểu về giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt.
(a) Khi muốn biểu đạt suy nghĩ, nguyện vọng, tình cảm của mình với ai đó hoặc với mọi người thì bạn phải làm gì?
(b) Khi muốn biểu đạt suy nghĩ, nguyện vọng, tình cảm của mình 1 cách đầy đủ, trọn vẹn cho người khác hiểu, bạn phải làm như thế nào?
(c) Câu ca dao dưới đây nêu vấn đề (chủ đề) gì? Câu 6 và câu 8 liên kết với nhau như thế nào (về nội dung và về cách gieo vần ở thể thơ lục bát)? Câu ca dao đã biểu đạt trọn vẹn 1 ý chưa? Có thể coi câu ca dao là 1 văn bản không?
Ai ơi giữ chí cho bền
Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai.
a. Muốn biểu đạt tư tưởng tình cảm cho người khác thì phải dung ngôn ngữ nói hoặc viết.
b. Một câu thường mang một nội dung nào đó tương đối trọn vẹn. Nhưng để biểu đạt những nội dung thực sự đầy đủ, trọn vẹn một cách rõ ràng thì một câu nhiều khi không đủ.
Muốn biểu đạt đầy đủ, trọn vẹn cho người khác hiểu điều mình định nói thì phải lập văn bản (bằng nói hay viết) có chủ đề thống nhất, có liên kết, mạch lạc, vận dụng cách biểu đạt phù hợp để đạt mục đích giao tiếp.
c. Câu ca dao sau:
Ai ơi giữ chí cho bền Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai
- Dùng để khuyên nhủ con người
- Chủ đề: giữ chí kiên định
- Đây là hai câu thơ lục bát chúng liên kết với nhau :
+ Về vần : bền và nền là yếu tố liên kết hai câu 6 – 8
+ Về ý nghĩa, câu 8 nói rõ giữ chí cho bền là vững vàng, không dao động khi người khác thay đổi chí hướng. Quan hệ liên kết ý ở đây là giải thích, câu sau làm rõ ý cho câu trước.
- Hai vế câu này đã diễn đạt trọn vẹn một ý.
- Đây là một văn bản.
