Bài 39. Đặc điểm chung của tự nhiên Việt Nam

– Lịch sử phát triển tự nhiên: Lãnh thổ Việt Nam đã trải qua hàng triệu năm biến đổi, chia thành ba giai đoạn chính: giai đoạn Tiền Cambri giai đoạn cổ kiến tạo giai đoạn Tân kiến tạo

Địa hình: rất đa dạng, nhiều kiểu loại địa hình (đồi núi, đồng bằng, bờ biển, thềm lục địa…),

– Khí hậu: nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, mưa nhiều, diễn biến phức tạp; khí hậu thay đổi theo mùa và theo vùng (từ thấp lên cao, từ bắc vào nam và từ đông sang tây) rất rõ rệt.

– Sông: có mạng lưới sông ngòi dày đặc, nhiều nước, nhiều phù sa, chảy theo hai hướng chính là tây bắc – đông nam và vòng cung, có chế độ nước theo mùa và được chia thành ba vùng sông ngòi: Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ.
– Đất: có ba nhóm đất chính (nhóm đất feralit miền đồi núi thấp, nhóm đất mùn núi cao và nhóm đất phù sa), trong mỗi nhóm lại có nhiều loại đất khác nhau.
– Sinh vật: rất phong phú và đa dạng. Trước hết là sự đa dạng về thành phần loài, sự đa dạng về gen di truyền. sự đa dạng về kiểu hệ sinh thái

+Thuận lợi:

Tạo điều kiện để phát triển nhiều ngành kinh tế: nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản,...); công nghiệp (nhiên liệu, năng lượng, luyện kim, chế biến,...) 
+ Thiên nhiên đa dạng, tươi đẹp, hấp dẫn tạo điều kiện phát triển du lịch. 
+ Cảnh quan thiên nhiên nhiều vùng khác nhau tạo điều kiện để xây dựng các vùng sản xuất phù hợp với từng vùng, đa dạng hóa sản phẩm. 
- Khó khăn: 
+ Nhiều thiên tai như hạn hán, bão lụt làm cho môi trường sinh thái dễ bị biến đổi. 
+ Tài nguyên thiên nhiên dễ bị cạn kiệt nếu như sử dụng không hợp lý.

Thuận lợi:+Phát triển du lịch sinh thái, phát triển kinh tế của công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, giao thông vận tải. 
+Vùng núi nước ta có nhiều khoáng sản, lâm sản, du lịch, thủy văn phục vụ cho công nghiệp khai thác phát triển. 
Khó khăn:+Hạn hán, bão lũ lụt gây thiệt hại cho người và của. 
+Địa hình hiểm trở làm giao thông vận tải khó khăn, khí hậu khắc nghiệt.

Kudo Shinichi

VD: lũ lụt, hạn hán...

a)Đất

-Quá trình feralit là quá trình hình thành đất đặc trưng cho vùng khí hậu nhiệt đới ẩm. Trong điều kiện nhiệt đới ẩm cao, quá trình phong hóa diễn ra với cường độ mạnh, tạo nên một lớp đất dày. Mưa nhiều rửa trôi các chất badơ dễ tan (Ca²⁺, Mg^2+, K⁺) làm đất chua, đồng thời có sự tích tụ oxit sắt (Fe₂O₃) và oxit nhôm (Al₂O₃) tạo ra màu đỏ vàng.

-Đất feralit là loại đất chính ở vùng đồi núi nước ta và dễ bị suy thoái.

b)Sinh vật

Hệ sinh thái rừng nguyên sinh đặc trưng cho khí hậu nóng ẩm là rừng rậm nhiệt đới lá rộng thường xanh. Hiện nay, rừng nguyên sinh còn lại rất ít, phổ biến là rừng thứ sinh với các hệ sinh thái rừng nhiệt đới gió mùa biến dạng khác nhau, từ rừng gió mùa thường xanh, rừng gió mùa nửa rụng lá, rừng thư khô rụng lá tới xa van, bụi gai nhiệt đới.

- Trong giới sinh vật, thành phần các loại nhiệt đới chiếm ưu thế.

+ Thực vật phổ biến là các loài thuộc các họ cây nhiệt đới như họ Đậu, Vang, Dâu tằm.

+ Động vật trong rừng là các chim thú nhiệt đới, nhiều nhất là công, tri, gà lôi, vẹt, khỉ, vượn, nai, hoẵng…Ngoài ra, các loài bò sát, ếch nhái, côn trùng cũng rất phong phú.

- Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đất feralit là cảnh quan tiêu biểu cho thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.

Tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm được thể hiện như thế nào trong các thành phần tự nhiên Việt Nam.
– Khí hậu: nhiệt đới gió mùa ẩm, nóng ẩm, mưa nhiều.
– Địa hình: có vỏ phong hóa dày và quá trình phong hóa mạnh mẽ.
– Đất: feralit là loại đất chính ở vùng đồi núi nước ta.
– Sông ngòi: mạng lưới sông ngòi dày đặc; nhiều nước, giàu phù sa; chế độ nước theo mùa.
– Các hệ sinh thái rừng phát triển mạnh mẽ.

Đặc điểm chung của sông ngòi Việt Nam:

a) Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
Theo thống kê nước ta có tới 2360 con sông dài trên 10 km, trong đó 93% là các sông nhỏ và ngắn (diện tích lưu vực dưới 500 km2). Các sòng lớn như sông Hồng, Mê Công (Cửu Long) chỉ có phần trung và hạ lưu chảy qua lãnh thổ nước ta. Chúng tạo nên những đồng bằng châu thổ rất rộng lớn và phì nhiêu.
b)Sông ngòi nước ta chảy theo hai hướng chính là tây bắc - đông nam và vòng cung
c)Sông ngòi nước ta có hai mùa nước : mùa lũ và mùa cạn khác nhau rõ rệt
Vào mùa lũ nước sông ngòi dâng cao và chảy mạnh. Lượng nước mùa lũ gấp hai đến ba lần, có nơi đến bốn lần lượng nước mùa cạn và chiếm 70-80% lượng nước cả năm.

d ) Sông ngòi nước ta có lượng phù sa lớn
Hàng năm sông ngòi nước ta vận chuyển tới 839 tỉ m3 nước cùng với hàng trăm triệu tấn phù sa. Đây thực sự là một nguồn tài nguyên rất quan trọng cho sản xuất và đời sống.
Các sông ở nước ta có hàm lượng phù sa rất lớn. Bình quân một mét khối nước sông có 223 gam cát bùn và các chất hòa tan khác. Tổng lượng phù sa trôi theo dòng nước tới trên 200 triệu tấn/năm.

Vì sao sông ngòi nước ta có hai mùa nước khác nhau rõ rệt?

- VN thuộc khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm
- VN giáp với biển nên ảnh hưởng của biên sâu sắc
- Nước ta có 2 mùa khí hau rõ rệt:
+ gió mùa mùa hạ :gió TN- ĐN: nóng, ẩm>>>mưa nhiều>>là mùa lũ của song
+ gió mùa mùa đông: gió ĐB:lanh, khô>>ít mưa>> là mùa cạn của sông

- Tài nguyên biển rất đa dạng và phong phú :

+ Thềm lục địa và đáy: Khai thác dầu mỏ, khí đốt, kim loại, phi kim loại,...

+ Trong nước biển: Khai thác hải sản và sản xuất muối.

+ Mặt biển: Phát triển giao thông trong nước và quốc tế.

+ Bờ biển đẹp: du lịch, xây dựng cảng biển

+ Điều hòa khí hậu, tạo cảnh quan duyên hải và hải đảo.

- Cách bảo vệ môi trường biển hiện nay :

+ Trồng rừng ngập mặn để bảo vệ môi trường sinh thái ven biển.

+ Tuyên truyền vể ý thức bảo vệ môi trường dến mọi tầng lớp dân cư trong xã hội.

+ Cấm đánh bắt cá bằng những phương tiện có tính hủy diệt, đánh bắt cá trong mùa sinh sản.

+ Bỏ rác đúng nơi quy định

+ Cần đầu tư các phương tiện hiện đại trong việc khai thác tài nguyên khoáng sản nhằm sử dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên, hạn chế ô nhiễm môi trường.

Quảng Bình nằm ở vị trí hẹp nhất theo chiều Đông - Tây ở nước ta

Chúc em học tốt!

Quảng Bình ( khoảng 50km)

Ở Lào Cai, Hòa Bình, Quảng Ninh, Kon Tum, Gia Lai có chung một loại khoáng sản quý đó là gì ?

A. Vàng B. Đồng C. Titan D. Thiếc

Chọn đáp án A. Vàng

Chúc bạn học tốt!

Ở Lào Cai, Hòa Bình, Quảng Ninh, Kon Tum, Gia Lai có chung một loại khoáng sản quý đó là gì ?

^{A. Vàng} B. Đồng C. Titan D. Thiếc

Chọn câu A (vàng) nha bạn..

Vì sông này có 9 nhánh hướng ra biển, và trông như chín con rồng ngoi ra biển và người gọi là Cửu Long vì chín là cửu; Long Rồng; Chín Rồng hay còn gọi là Cửu Long.