1. Giới thiệu :
- "Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy" .
- là một trong những truyền thuyết quan trọng nhất của dân tộc, gắn liền với sự sụp đổ của nhà nước Âu Lạc. Tác phẩm không chỉ mang ý nghĩa lịch sử sâu sắc về bài học cảnh giác mất nước mà còn là một bi kịch tình yêu - thù hận đầy ám ảnh.
- Đây là truyện truyền thuyết
2 . Tóm tắt tác phẩm :
Sau khi xây dựng thành Cổ Loa và được Rùa Vàng ban cho Nỏ Thần giữ nước, An Dương Vương vì ỷ lại vào vũ khí mà lơ là cảnh giác trước Triệu Đà. Triệu Đà đã sai con trai là Trọng Thủy sang cầu hôn Mị Châu để làm gián điệp. Trọng Thủy lợi dụng tình yêu mù quáng của Mị Châu, lừa nàng xem Nỏ Thần và tráo mất lẫy nỏ thần. Khi Triệu Đà tấn công, An Dương Vương thất bại, cùng Mị Châu bỏ chạy. Giữa đường, Rùa Vàng hiện lên vạch mặt Mị Châu là kẻ phản bội, khiến An Dương Vương đau đớn giết chết con gái rồi theo Rùa Vàng xuống biển. Trọng Thủy sau đó tìm đến, day dứt vì tình yêu và tội lỗi đã gây ra, nên gieo mình xuống giếng tự tử. Máu Mị Châu chảy xuống biển, trai ăn vào tạo ra ngọc trai, rửa bằng nước giếng Trọng Thủy, ngọc càng thêm sáng.
- Cốt truyện là sự đan xen hài hòa giữa sự kiện lịch sử có thật (Chiến tranh Âu Lạc - Nam Việt, thành Cổ Loa) và yếu tố thần kỳ nhằm giải thích sự kiện:
+ Yếu tố Thần kỳ (Nỏ Thần, Rùa Vàng): Đại diện cho sức mạnh và công lý của dân tộc. Sự xuất hiện của Rùa Vàng lúc đầu là cứu tinh, lúc sau là vị thần công lý chỉ ra kẻ phản bội, đẩy câu chuyện đến đỉnh điểm bi kịch.
- Giá Trị Nội Dung
+ Bài học Lịch sử - Chính trị: Đây là bài học cảnh giác giữ nước có ý nghĩa muôn đời: "kẻ thù luôn ở bên cạnh ta", không được chủ quan dựa vào vũ khí tối tân mà quên mất chiến lược phòng bị và lòng người.
+ Giá trị Nhân văn: Truyền thuyết thể hiện sự thương cảm sâu sắc của nhân dân đối với bi kịch của Mị Châu. Nhân dân chấp nhận bi kịch của nàng nhưng cũng tìm cách thanh minh cho tấm lòng trong trắng, thể hiện tinh thần nhân đạo cao đẹp.
- Giá Trị Nghệ Thuật
+ Sự kết hợp nhuần nhuyễn: Nghệ thuật kể chuyện kết hợp nhuần nhuyễn giữa sự thật lịch sử (xây thành, chiến tranh) và tưởng tượng thần kỳ (Rùa Vàng, Nỏ Thần), tạo nên tính chân thực và sự hấp dẫn.
+ Sự đối xứng bi kịch: Các tuyến nhân vật đều kết thúc bi thảm (An Dương Vương mất nước, Mị Châu bị giết, Trọng Thủy tự tử), tạo nên sức nặng cho câu chuyện và khiến bài học lịch sử trở nên sâu sắc, khó quên.
3. Kết luận :
"Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy" không chỉ là một trang sử bi tráng mà còn là một tác phẩm văn học đỉnh cao về nghệ thuật xây dựng bi kịch.
Tác phẩm đã gửi gắm thông điệp cốt lõi: Yêu nước là trên hết. Sự thất bại của Âu Lạc mãi mãi là lời cảnh báo đanh thép về cảnh giác trong việc giữ nước, đồng thời là một minh chứng cảm động về lòng nhân ái của dân tộc khi cố gắng thanh minh và xoa dịu nỗi đau bi kịch tình yêu.