Trong nền kinh tế các lãnh địa phong kiến thường xuyên xuất hiện hai địa vị là lãnh chúa và nông nô.
– Lãnh chúa: Đây là thuật ngữ chỉ những người có toàn quyền sở hữu các lãnh địa phong kiến Tây Âu thời trung đại. ở Tây Âu thường xuất thân từ nhà chỉ huy quân sự, có công trong việc lập vương quốc, được hưởng đất ân từ bên fixium. Sau biến dần đất đó thành của riêng và có toàn quyền trên lãnh địa của mình. Một số lãnh chúa còn có quan hệ phụ thuộc nhất định với chúa khác trong hệ thống đẳng cấp phong kiến phong quân – bồi thần.
– Nông nô: Là tình trạng của những người nông dân hay tá điền dưới chế độ phong kiến mà địa vị của họ phụ thuộc vào người chủ đất và thân phận giống như một người nô lệ ở các nông trang hay nông trại thời kỳ đó. Có thể hiểu, nông nô là một nô lệ làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, nông nô xuất hiện ở châu Âu thời kỳ Trung Cổ và kéo dài đến giữa thế kỷ XIX.
Chế độ nông nô bao gồm việc cưỡng bức lao động của nông nô bị ràng buộc về thân thể trên những mảnh đất thuộc sở hữu của một lãnh chúa. Những người nông nô tham gia không chỉ làm việc tỏng các lĩnh vực nông nghiệp mà còn là thuộc về chủ sở hữu của các hầm, mỏ, rừng và công trình giao thông.
Đời sống kinh tế trong mỗi một lãnh địa có một số đặc điểm, cụ thể:
– Thủ công nghiệp cũng chỉ hoạt động trong lãnh địa, nông nô làm các nghề phụ như dệt vải, may quần áo, làm công vụ,… lãnh chúa có những xưởng thủ công riêng như xưởng rèn, đồ gốm, may mặc.
– Nông nô nhận ruộng đất của lãnh chúa cày cấy và nộp tô. Ngoài ra, còn dệt vải, may quần áo, làm giầy dép, đóng đồ đạc, vũ khí,.. chỉ mua một vài hàng nhu yếu phẩm như sắt, đồ trang dức hay tơ lụa.
– Mỗi lãnh địa là một đơn vị chính trị độc lập, lãnh chúa được coi là ông vua con, có quân đội, pháp luật riêng, tòa án riêng, chế độ thuế khóa, tiền tệ riêng,…
– Lãnh địa là đơn vị kinh tế tự nhiên, tự cấp, việc trao đổi buôn bán, tực túc trong lãnh địa đóng vai trò thứ yếu.
– Lãnh chúa có cuộc sống nhàn rỗ, xa hoa, sung sướng, thời bình chỉ luyện tập cung kiếm, cưỡi ngựa, dạ hội, hay tiệc tùng.
– Đối với nông nô: Bị bọc lốt nặng nề và đối xử hết sức tàn nhẫn.
– Nông nô là người sản xuất chính trong các lãnh địa. Họ bị gắn chặt và lệ thuộc vào lãnh chúa, nhận ruộng đất về cày cấy và phải nộp tô nặng, ngoài ra họ còn phải nộp nhiều thứ thuế khác. Tuy nhiên, họ vẫn được tự do trong sản xuất, có gia đình riêng, có nông cụ và gia súc.
– Nông nô là người bị áp bức bóc lột nhất trong chế độ phong kiến, họ hoàn toàn bị phụ thuộc vào ruộng đất của phong kiến, địa chủ, bị phong kiến, địa chủ chiếm đoạt tài sản vật. Ngoài ra, còn phải làm nhiều công việc tạp dịch phục vụ phong kiến, địa chủ. Nông nô tuy không phải là tài sản của phong kiến địa chủ nhưng khi phong khiến, địa chủ bán ruộng đất thì bị bán theo sản vật do nông nô làm ra bị phong kiến địa chủ chiếm hữu.
