Ở người, gen quy định nhóm máu và gen quy định dạng tóc đều nằm trên nhiễm sắc thể thường và phân li và phân li độc lập. Theo dõi sự di truyền của hai gen này ở một dòng họ, người ta vẽ được phả hệ sau:
Biết rằng gen quy định nhóm máu gồm 3 alen, trong đó kiểu gen IAIA và IAIO đều quy định nhóm máu A, kiểu gen IBIB và IBIO đều quy định nhóm máu B, kiểu gen IAIB quy định nhóm máu AB và kiểu gen IOIO quy định nhóm máu O, gen quy định dạng tóc có hai alen, alen trội là trội hoàn toàn, người số 5 mang alen quy định tóc thẳng và không phát sinh đột biến mới ở tất cả những người trong phả hệ. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Xác định được tối đa kiểu gen của 8 người trong phả hệ.
II. Người số 4 và người số 10 có thể có kiểu gen giống nhau.
III. Xác suất sinh con có nhóm máu A và tóc xoăn của cặp 8 – 9 là 17/32.
IV. Xác suất sinh con có nhóm máu O và tóc thẳng của cặp 10 – 11 là 1/2.
A. 2.
B. 1.
C. 3.
D. 4.
Chọn đáp án B.
Có 1 phát biểu đúng, đó là II. Giải thích:
Xác định kiểu gen của 9 người trong phả hệ về cả 2 bệnh:
Về nhóm máu: xác định được kiểu gen của người số 1, 2, 3, 5, 6, 7, 10, 11.
Ø Về dạng tóc: 1, 2, 3, 5, 7, 9, 10, 11.
→ Có 7 người đã biết được kiểu gen về cả 2 tính trạng, đó là 1, 2, 3, 5, 7, 10, 11.
→ Những người chưa biết được kiểu gen là: 4, 6, 8, 9.
Những người có kiểu gen hình giống nhau và chưa xác định được kiểu gen thì những người đó có thể có kiểu gen giống nhau và cũng có thể có kiểu gen khác nhau → người số 4, số 8 và số 10 có thể có kiểu gen giống nhau hoặc khác nhau. Người số 6 và số 9 có thể có kiểu gen giống nhau.
Người số 10 có kiểu gen IAIO; người số 11 có kiểu gen IOIO nên cặp 10-11 sẽ sinh con có máu O với xác suất
1
2
.Người số 10 dị hợp về dạng tóc, người 11 có tóc thẳng. Do đó, xác suất cặp 10-11 sinh con tóc thẳng =
1
2
; sinh con tóc xoăn=
1
2
→ Cặp 10-11 sinh con có máu O và tóc thẳng là
1
4
; sinh con có máu O và tóc xoăn là
1
4
. Người số 8 có xác suất kiểu gen về nhóm máu là
1
3
I
B
I
O
và
1
3
I
B
I
B
nên sẽ cho giao tử IB với tỉ lệ
5
6
và giao tử IO với tỉ lệ
1
6
Người số 9 có xác suất kiểu gen
1
2
I
A
I
O
;
1
2
I
A
I
A
nên sẽ cho giao tử IA với tỉ lệ
3
4
; giao tử IO với tỉ lệ
1
4
→ Sinh con có máu AB với xác suất là
5
6
x
3
4
=
5
8
Sinh con máu A với xác suất
1
6
x
3
4
=
1
8
Sinh con máu B với xác suất là
5
6
x
1
4
=
5
24
Người số 8 có xác suất kiểu gen về dạng tóc là
3
5
A
a
:
2
5
A
A
→ Cho giao tử
a
=
3
10
Người số 9 có kiểu gen Aa → Xác suất sinh con tóc xoăn của cặp 8-9 là
=
1
-
3
10
x
1
2
=
17
20
→ Xác suất sinh con máu AB và tóc xoăn của cặp 8-9 là
=
5
8
x
17
20
=
17
32
→ Xác suất sinh con máu A và tóc xoăn của cặp 8-9 là
=
1
8
x
17
20
=
17
160
→ Xác suất sinh con máu B và tóc xoăn của cặp 8-9 là
=
5
24
x
17
20
=
17
96
