HƠI DÀI THÔNG CẢM
Thời gian qua, trình trạng dàn hàng ngang, lạng lách, đánh võng, điều khiển xe chạy quá tốc độ, gây rối trật tự công cộng vẫn còn diễn biến phức tạp; tình trạng tụ tập đua xe và cổ vũ đua xe trái phép vẫn diễn ra thường xuyên, gây mất trật tự công cộng, vi phạm các quy định của nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ và trật tự, an toàn giao thông đô thị, đe dọa gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe nhân dân, tài sản của cá nhân, tổ chức và Nhà nước. Vậy nguyên nhân nào đã dẫn đến tình trạng đua xe trái phép hiện nay?
Hành vi đua xe trái phép không chỉ gây mất an toàn giao thông, gây rối trật tự công cộng mà còn thách thức các cơ quan bảo vệ pháp luật, nhất là lực lượng Cảnh sát nhân dân. Vậy, đâu là nguyên nhân và điều kiện làm cho tình hình tệ nạn đua xe trái phép thời gian qua không giảm nhiều mà còn tiềm ẩn những diễn biến phức tạp?
1. Nguyên nhân về điều kiện kinh tế - xã hội
Xã hội ngày càng phát triển, sự giao lưu văn hóa, kinh tế, xã hội với thế giới bên ngoài càng mở rộng thì sự tác động của các vấn đề quốc tế đến người dân Việt Nam nói chung và người dân thành phố nói riêng càng lớn, các hoạt động văn hóa, thể thao trong đó có các cuộc đua xe ô tô, mô tô ở đủ mọi thể loại, thông qua các phương tiện truyền thông, điều đó có tác dụng không nhỏ đến tâm lý sở thích của người dân trong đó có tầng lớp thanh thiếu niên, một tầng lớp hiếu động, thích cảm giác mạnh, luôn luôn muốn thể hiện mình.
Các tuyến đường mới được xây dựng, mở rộng đạt tiêu chuẩn kỹ thuật cao, đi liền với sự phát triển ồ ạt các loại xe gắn máy cá nhân cùng với công tác quản lý còn nhiều bất cập của các cơ quan quản lý nhà nước, đây là điều kiện lý tưởng cho những ai muốn thưởng thức cảm giác mạnh khi thực hiện hành vi đua xe. Hơn thế nữa, mặc dù nền kinh tế của đất nước, của Thành phố đã phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, con người ngày càng có nhu cầu mới chính đáng, trong đó có nhu cầu đua xe (đua xe gắn máy, đua xe ôtô, đua xe đạp), trong khi đó Thành phố nói riêng và cả nước nói chung chưa có điều kiện tạo ra đủ sân chơi cho những người muốn đua xe. Đây chính là những mâu thuẫn giữa nhu cầu và khả năng thỏa mãn chưa thể giải quyết.
( Ảnh internet)Chính những điều này đã là nguyên nhân cho một số người có dân trí thấp, ý thức cộng đồng, ý thức chấp hành pháp luật kém, không thấy được tác lại nguy hiểm và hậu quả nghiêm trọng của việc đua xe trái phép, đã lợi dụng để tiến hành đua xe và tổ chức đua xe trái phép, gây rối trật tự công cộng trong thời gian qua.
2. Nguyên nhân, điều kiện chủ quan của chính những các đối tượng đua xe trái phép
Việc trước tiên là phải kể đến ý thức của người tham gia giao thông, chúng ta đều biết, đối tượng tham gia các vụ đua xe trái phép hầu hết là thanh, hiếu niên. Đây là độ tuổi rất hiếu động, ham hiểu biết, thích cảm giác mạnh và luôn có ham muốn tự thể hiện mình với người xung quanh. Những người ở độ tuổi này thường có những hạn chế nhất định về nhận thức, khả năng kiềm chế hành vi của bản thân còn kém, dễ bị rủ rê, lôi kéo. Khi tham gia đua xe, họ biết hành vi đó là vi phạm các quy tắc giao thông, biết những hậu quả nguy hiểm có thể xảy ra, nhưng vì chủ quan, muốn tìm cảm giác lạ trên đường phố, nên họ sẵn sàng lao vào các cuộc đua “tử thần”. Ban đầu, có thể là những hành vi thiếu ý thức nhưng dần dần do không bị xử lý nghiêm khắc thì nó lại trở thành những hành vi vi phạm lường xuyên.
(Ảnh internet)Trình độ hiểu biết pháp luật của một bộ phận dân cư thành phố còn có mặt hạn chế cũng là nguyên nhân dẫn đến và duy trì tệ nạn đua xe trái phép. Nhiều người không hiểu việc đua xe trên đường phố là vi phạm pháp luật nên họ thờ ơ, bàng quan, thậm chí còn cổ vũ nhiệt tình cho cuộc đua, cản trở những người thi hành công vụ trong việc chặn bắt, xử lý người tham gia đua xe trái phép. Vì vậy, vô tình họ lại là những nguyên nhân thúc đẩy, nuôi dưỡng tệ nạn đua xe trái phép tồn tại và phát triển.
(Ảnh internet)3. Sự quản lý giáo dục lỏng lẻo của gia đình, nhà trường và xã hội
Sự quản lý giáo dục của một số gia đình bị buông lỏng, nuông chiều con cái, không thường xuyên nắm bắt tư tưởng, hành vi sinh hoạt hàng ngày của con cái mình để giáo dục, uốn nắn. Bên cạnh đó, sự quản lý, giáo dục của nhà trường, chính quyền và các đoàn thể xã hội, Công an cơ sở còn có nhiều hạn chế. Đây chính là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến hành vi đua xe trái phép phát triển trong thanh, thiếu niên hiện nay.
(Ảnh Internet)4. Nguyên nhân về trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị chức năng
Trong những năm qua, mặc dù lực lượng chức năng đã có nhiều cố gắng trong việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân nâng cao ý thức cảnh giác, phòng ngừa, đấu tranh với tệ nạn đua xe trái phép song chưa được thường xuyên, hiệu quả công tác tuyên truyền chưa cao.
( Ảnh Internet)
Các cấp, các ngành liên quan nhiều khi còn quan niệm đây là việc làm của riêng lực lượng Công an nên có lúc, có nơi còn đứng ngoài cuộc, do vậy, bọn tội phạm lợi dụng để hoạt động công khai. Công tác phòng ngừa xã hội chưa được các cơ quan hữu quan chú trọng thường xuyên, đều khắp tại địa phương; công tác phòng ngừa nghiệp vụ nhiều lúc còn chưa theo kịp tình tình; công tác điều tra, truy tố, xét xử có vụ án chưa kịp thời nghiêm minh, dẫn tới bỏ lọt tội phạm, xử nhẹ, tác dụng răn đe, giáo dục kém. Sự phối hợp giữa các lực lượng trực tiếp đấu tranh nhiều lúc chưa kịp thời, mang tính hình thức, thiếu chặt chẽ, đồng bộ, không phát huy được sức mạnh đồng bộ trong công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tệ nạn đua xe trái phép. Lực lượng trực tiếp đấu tranh, phòng chống tệ nạn đua xe trái phép còn thiếu về người, phương tiện và khả năng chuyên môn, kiến thức luật pháp.
