Viết bài văn cảm thụ - Nhớ con sông quê hương ( Tế Hanh )
Bài làm
Hẳn ai cũng biết, phép tu từ so sánh là một trong những yếu tố nghệ thuật để tạo nên sức biểu cảm lớn cho văn chương. Ta có thể phần nào cảm nhận được hiệu quả của chúng mang lại qua những câu thơ sau :
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng.
( Trích từ “Nhớ con sông quê hương” – Tế Hanh)
Ngay từ câu thơ đầu tiên, nhà thơ Tế Hanh đã giới thiệu về con sông quê hương êm đềm, dịu dàng, bộc lộ niềm tự hào của nhà thơ đối với con sông quê hương. Sắc xanh ở đây là sác xanh của nước sông hay sắc xanh của nỗi nhớ thương đọng lại trong tâm hồn tác giả đã gửi vào từng câu chữ? Xanh biếc gợi cho ta nghĩ đến một con sông dài bất tận, in đậm trong tâm trí của Tế Hanh. Xanh biếc là một màu rất đẹp, hơi ánh lên dưới ánh mặt trời, lại trong vắt, trải rộng mênh mang. Đó còn là sắc xanh quen thuộc của quê hương, luôn đọng lại trong tâm trí của những người xa quê. Nhà thơ đã dùng biện pháp so sánh ngầm (ẩn dụ) để so sánh mặt nước như một tấm gương khổng lồ, trong vắt, soi bóng những hàng tre hai bên bờ. Những hàng tre xanh mướt, mang dáng hình của người thiếu nữ yêu kiều, thướt tha đang nghiêng mình xõa tóc soi gương. Tâm hồn là một khái niệm trừu tượng lại so sánh với buổi trưa hè là một hình ảnh cụ thể đã khắc họa rõ nét tình cảm sâu nặng, nỗi nhớ da diết của nhà thơ. Có phải mặt trời chói lọi hay chính là tâm hồn nhà thơ đang tỏa nắng? Nhờ những tình cảm yêu mến đặc biệt ấy mà con sông như đẹp thêm dưới ánh mặt trời. Chỉ bằng bốn câu thơ mà Tế Hanh đã bộc lộ lòng yêu quê hương sâu nặng, da diết của mình. Nếu không có tình yêu, không có sự rung động của một trái tim nghệ sĩ thì Tế Hanh đã không viết được những câu thơ đầy cảm xúc như thế.
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất miền Trung - Quãng Ngãi, một vùng đất cằn cỗi, quanh năm chỉ có gió và cát, một vùng quê nghèo. Do hoàn cảnh bắt buộc, ông rời xa quê hương từ thuở thiếu thời. Trong thời gian xa quê ông viết rất nhiều tác phẩm, chủ yếu là về quê hương, bằng tất cả những tình yêu, nỗi nhớ của mình. Một vùng đất đầy thơ mộng và rất đẹp trong thơ Tế Hanh. Trong đó có phần:
"Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre."
Xa quê, xa cả con sông. Có thể nói đó là nỗi đau của ông.Qua những kỉ niệm, hồi tưởng về con sông trong “nỗi nhớ con sông quê hương”, Tế Hanh đã thể hiện một tình yêu quê hương tha thiết, mãnh liệt, một hình ảnh quê hương thân thiết, ruột rà.
"Tâm hồn tôi là buổi trưa hè
Tỏa sáng dưới dòng sông láp loáng"
Và cũng thật tự nhiên khi những hồi tưởng của tác giả lại có sức lay động thật mãnh liệt đến độc giả. Khi không gian kỷ niệm hiện lên trong ngần, tỏa nắng và mát rượi, đó cũng là lúc quê hương hiện hữu gần gũi, quyện hòa với hồn người. Đối với Tế Hanh, quê hương luôn là bông hoa đẹp nhất trong vườn hoa.. Dù ở phương trời nào lòng ông vẫn nhớ quê hương, nó luôn dạt dào, cháy bỏng trong ông khiến nhà thơ thấy được hình ảnh quê hương liên tục hiện ra. Quê hương chính là sức sống của ông, ở một khía cạnh nào đó, ta lại thấy tình yêu quê hương của Tế Hanh rất đa chiều và phức tạp. Lúc da diết, ngập tràn với “Nhớ con sông quê hương”, nhưng lúc khác lại cho người đọc thấy một hồn thơ trẻ trung phơi phới của “Quê hương”. Nhưng dù ở góc độ, khía cạnh nào thì nó đều ẩn chứa một tình yêu, nỗi khát khao đoàn tụ, bày tỏ khát vọng gặp gỡ cụ thể. Không như thơ Huy Cận, Lưu Trọng Lư đầy chất mộng ảo, không như thơ Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên hun hút sầu thương, thơ Tế Hanh trong sáng, khoẻ mạnh, đắm đuối rất thực. Bởi ông có một vùng quê bằng xương, bằng thịt, mà ông luôn dõi theo bằng đôi mắt rất thực, bằng trái tim có địa chỉ rõ ràng. Có thể nói những bài thơ về quê hương trước và hai mươi năm sau Cách mạng Tháng Tám của Tế Hanh đã cất lên một tiếng ca trong trẻo, nồng nàn, thơ mộng về con sông hiền hòa đã. Mỗi chúng ta một lần nữa vui mừng khi được giao tiếp với một hồn thơ khoẻ mạnh, trong sáng song lại rất đỗi bình dị mà sâu sắc. Nó không hề làm nặng đầu ta với những bóng dáng siêu hình hay những vô thức u minh, nó chấp cánh mộng mơ, bồi đắp cho mỗi chúng ta tình yêu quê hương thắm thiết, là điểm trở về bình yên của ta trong cuộc đời nhiều bươn trải, cũng là sự thôi thúc ta vươn lên.
