[Tham khảo]
I. Mở bài:
Có một loài vật nuôi gắn bó với đời sống của người Việt Nam, đem lại nhiều lợi ích cho con người, không chỉ về vật chất mà cả về mặt tinh thần. Đó là loài gà. (Có thể từ những câu thơ của Xuân Quỳnh trong bài "Tiếng gà trưa" để dẫn đến việc giới thiệu loài gà)
II. Thân bài:
Gà có nguồn gốc từ gà rừng, được con người đem về nuôi nên có tên là gà nhà. Khác với gà rừng, do được chăm sóc, nên gà nhà có thói quen trở về chuồng mỗi khi trời tối. Gà thuộc họ chim, nhóm lông vũ. Có nhiều loại gà như gà gô, gà ri, gà tam hoàng, gà ta,... Xét về giới tính, có gà mái và gà trống: Gà trống có thân hình vạm vỡ, trên đầu có mào đỏ chót, bộ lông rực rỡ, lông đuôi dài, chân có cựa - lực lưỡng và oai vệ. Gà mái yểu điệu, đoan trang, lông mượt mà, lông đuôi ngắn, mắt tròn xoe, trên đầu không có mào, chân không cựa. Thức ăn của gà là thóc, các loài côn trùng, giun đất, chuối cây thái nhỏ băm nhuyễn trộn cám, các loại bột dạng viên, ... Gà mái đẻ trứng, mỗi lứa có thể đẻ từ 15 đến hơn 20 quả. Trứng được ấp trong khoảng 3 tuần thì nở ra những chú gà con xinh xắn. Những chú gà con này vừa mở mắt có thể tự kiếm ăn, nhưng đối với gà nhà, chúng thường được mẹ dẫn đi kiếm mồi. Mỗi khi gà mẹ tìm được mồi liền cục cục,...gọi đàn con đến ăn. Những lúc gà mẹ dẫn con đi ăn, nếu có loài vật nào dám đụng đến đàn gà con thì lập tức bị gà mẹ chống trả quyết liệt. Vai trò của gà trong đời sống con người: gà là một động vật có ích, đem lại nhiều lợi ích về kinh tế cho con người. Trứng gà là nguồn thực phẩm lớn trong đời sống con người. Từ trứng gà có thể chế biến nhiều món ăn ngon như món trứng gà luộc, trứng gà chiên, trứng gà ốp la,... Trứng gà đánh với bột mì có thể làm bánh thuẩn, bánh ga tô, bánh kem,...Trứng gà còn là một dược phẩm dùng để dưỡng da. Ông bà ta thường luộc trứng để cạo gió mỗi khi bị cảm sốt. Thịt gà là món ăn ngon. Có nhiều món được chế biến từ gà như gà luộc chấm muối tiêu, gà xé trộn rau răm, gà hấp, gà chiên, gà quay,... Lông gà qua xử lí hoá học có thể trở thành một loại bột giặt hữu hiệu. Ngoài ra còn dùng làm cây cọ để viết, vẽ; làm chổi, làm quạt, làm áo lông gà, làm cầu cho môn thể thao đá cầu,... Ngay cả chất thải của gà cũng có thể dùng làm phân bón cho cây cối. Loại phân này rất thích hợp cho cây ớt và cây thuốc lá. Không chỉ có lợi ích về vật chất, mà còn có vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của con người. Tiếng gà gáy là chiếc đồng hồ báo thức cho người dân quê. Tiếng gà gáy mỗi sớm, mỗi chiều trở nên quen thuộc gợi cuộc sống thanh bình, yên ả. Vì thế mà nó đi vào thơ văn một cách tự nhiên. Ngay từ thời xa xưa, trong truyện cổ tích "Sọ Dừa", tiếng gà gáy xuất hiện đã đem lại sự đoàn tụ cho Sọ Dừa và cô Út. Và "Tiếng gà trưa " của Xuân Quỳnh là một bài thơ rất hay về âm thanh "tiếng gà":"Trên đường hành quân xa- Dừng chân bên xóm nhỏ - Tiếng gà ai nhảy ổ - Cục cục tác cục ta - Nghe xao động nắng trưa – Nghe bàn chân đỡ mỏi" Trên mâm cỗ cúng ông bà tổ tiên, đất đai, thần thánh thường có gà luộc nguyên con, để tỏ lòng trân trọng biết ơn ông bà, tổ tiên. Gà còn xuất hiện trong các lễ hội truyền thống với trò chơi chọi gà độc đáo. Ở nước Pháp chú gà trống Gô-la tượng trưng cho sự phồn thịnh của nước nhà. Hình ảnh gà mẹ dẫn đàn gà con đi kiếm mồi điểm thêm cho bức tranh làng cảnh Việt Nam. Tuy nhiên hiện nay do bị ảnh hưởng của môi trường sống, nhiều loại dịch bệnh xuất hiện trong những năm gần đây, nhất là bệnh dịch cúm gia cầm H5N1. Vì thế mà con người cần chăm sóc cẩn thận để nguồn bệnh đỡ lây lan, không nên ăn gà bệnh. Cần phải có mạng lưới kiểm duyệt chặt chẽ nguồn thực phẩm này.III. Kết bài:
Khẳng định vị trí của loài gà. Tình cảm của em với loài vật nuôi này.
Mở bài:
Gà là loài vật quen thuộc trong đời sống con người. Có thể nói gà là loài vật nuôi được con người thuần hóa đầu tiên trong lịch sử. Trong thế giới loài gia cầm, gà là loài vật có số lượng áp đảo nhất với 24 tỉ cá thể (thống kê đến năm 2003). Gà mang lại cho con người nhiều lợi ích thiết thực. Nhiều quốc gia xem gà như một linh vật, biểu thị cho sức mạnh, sự may mắn và đời sống thịnh vượng.
Thân Bài:
* Nguồn gốc loài gà:
Gà hay gà nhà, còn gọi là kê (Gallus gallus domesticus) là một loài chim đã được con người ở nhiều nơi trên thế giới thuần hoá cách đây hàng nghìn năm. Một số ý kiến cho rằng loài này có thuỷ tổ từ loài chim hoang dã ở Ấn Độ và loài gà rừng lông đỏ nhiệt đới ở vùng Đông Nam Á.
Một giả thuyết cho rằng các thợ săn đã đem trứng của gà từ trong rừng về trong môt lần đi săn. Họ đã ấp những quả trứng ấy nở thành con và nuôi những con gà con trong vườn nhà. Trải qua thời gian, từ loài vật hoang dã, gà dần quen với con người và cuộc sống nuôi nhốt. Với điều kiện nuôi nhốt, thức ăn có sẵn, chỗ ngủ an toàn, từ giống gà rừng dần biến đổi như các giống gà hiện có như ngày nay.
Tại Ấn Độ, người ta tìm thấy giống gà Ali nguyên thủy, được xem là giống gà cổ xưa nhất hiện nay.
* Đặc điểm hình dáng và sinh thái của loài gà:
Gà là động vật có xương sống bậc cao đã thích ứng với điều kiện sống bay nhảy. Về cơ bản, bên ngoài của gà gồm: mào, tích, tai, mỏ, lông cổ cườm, ngực, cánh, lông đuôi, lưng, đùi, bàn chân và các ngón chân. Toàn thân được bao phủ bằng lông và yếm.
Gà trống trưởng thành có thân hình to, chân cao, mào, tích, cổ lông đuôi đều to hơn gà mái. cân nặng từ 2,5 đến 3,5 kg. Gà trống thường trông khác biệt với gà mái bởi bộ lông sặc sỡ, chiếc đuôi dài và bóng. Lông gà trống nhọn trên cổ và lưng thường sáng và đậm màu hơn. Gà trống có tiếng gáy trong trẻo vang xa. Bộ lông gà trống thường sặc sỡ. Đây cũng là đặc điểm nổi bậc của các giống gia cầm.
Gà mái có thân hình thon, nhỏ, nhiều lông tơ, cân nặng từ 2.0 đến 3,0 kg. Gà mái có tập tính để trứng, ấp trứng và nuôi con. Gà con khi mới nở nặng khoảng 0.2kg, thường có bộ lông tơ bao vàng hoặc nâu đen bao phủ khắp thân. Khi mới nở gà con đã có thể mổ ăn được. Gà con thường sống với mẹ hơn 30 ngày là có thể tự lập. Thường thì gà con sẽ tự lập sớm hơn khi gà mẹ tiếp tục để trứng.
Lông của gà có cấu tạo khác nhau và được chia thành hai loại: lông ống và lông tơ. Lông ống tập trung ở cánh và đuôi. Lông ống to, dài, cứng là loại lông giúp gà lấy thăng bằng khi di chuyển, hoặc bay lượn. Bộ lông làm cho gà thêm phần đĩnh đặc. Lông tơ thường phân bố ở vùng ngực, nằm sát dưới da. Dưới lớp lông cánh chính và đuôi, có chức năng giữ ấm cho thân thể.
Gà mái có vai trò đẻ và ấp trứng nên có nhiều lông tơ hơn để giữ ấm trứng khi sinh sản. Ở gia cầm màu sắc lông rất đa dạng. Lông cườm và lông trên lưng có sự khác biệt giữa con trống và mái. Ở con trống lông cườm và lông lưng dài, mềm mại hơn ở con mái. Thường thì con mái có bộ lông dày, ít có các lông dài, màu sắc đơn điệu chứ không sặc sỡ như con trống. Bộ lông của gia cầm có tác dụng ngăn cản những tác động bất lợi của môi trường đối với cơ thể, giúp cơ thể duy trì thân nhiệt và là cơ quan cảm giác nhờ tận cùng của các thần kinh ngoại biên.
Chân của gà được bao phủ bằng lớp vảy sừng và có sự khác nhau về màu sắc. Bàn chân có 4 ngón, ba ngón trước và 1 ngón sau giúp gà di chuyển linh hoạt và bới rác tìm thức ăn. Ở gà trống chân có cựa sừng cứng cáp, có tác dụng lớn trong các cuộc giao tranh giành lãnh thổ hoặc bạn tình.
Phần đầu của gà trống thường mào đỏ vươn cao. Chiếc mào mỏng dẹp, viền hình răng cưa dựng đứng. Một vài gà trống có chiếc mào to, bè thấp. Tích kéo dài xuống phía dưới có vai trò tản nhiệt cho toàn bộ thân thể. Gà mái thường không có mào, tích cũng nhỏ hơn gà trống.
Cánh gà có lông ống nhưng gà không bay được hoặc chỉ bay được một đoạn ngắn. Những chiếc lông ống dài tập trung ở phần đuôi vừa giúp gà di chuyển thăng bằng vừa làm đẹp cho hình thể của gà, đặc biệt là gà trống.
* Đặc điểm sinh trưởng, phát triển và tập tính của loài gà:
Lúc mới chào đời, gà con có thể chạy nhảy ngay chứ không yếu ớt như loài chim. Chúng theo mẹ kiếm thức ăn và sớm tự lập khi tròn 1 tháng tuổi.
Gà là loài ăn tạp. Trong tự nhiên, chúng thường bới đất tìm hạt cây, côn trùng, thằn lằn hoặc chuột nhắt con. Tuổi thọ của gà có thể từ năm đến mười năm tùy theo giống. Con gà mái già nhất thế giới sống được 16 năm và được ghi vào Sách Kỷ lục Guinness.
Tuy thuộc lớp lông vũ nhưng gà nhà không có khả năng bay xa. Chúng thường sống thành bầy đàn. Thường thì mỗi đàn gà là tập hợp của các cá thể có cùng huyết thống. Chúng biết tương trợ, chia sẻ nguồn thức ăn và thiết lập trật tự trong đàn. Một con gà trống thường sống cùng với nhiều gà mái.
Gà trống thường gáy to vào buổi sáng. Tiếng gáy của gà trống là tín hiệu thông báo cho các gà trống khác về lãnh thổ. Tuy nhiên, gà có thể gáy khi bất ngờ bị phá rối. Gà mái cục tác ầm ĩ sau khi đẻ trứng và khi gọi gà con. Gà cũng có “tiếng kêu cảnh báo” âm lượng thấp khi chúng cho rằng có sự xuất hiện của loài ăn thịt.
Gà mái có tập tính đẻ trứng và nuôi con non. Mỗi lứa. gà mái thưởng để từ 10 đến 20 trứng. Nếu chăm sóc tốt, một con gà mái trong trọn cuộc đời của nó có thể đẻ đến 350 trứng. Nếu được giao phối, sau 21 ngày là trứng nở thành gà con.
Gà thường thích ngủ ở nơi cao ráo và thông thoáng. Mùa đông, cần phải che kín chuồng gà để tránh các luồng gió lạnh. Ở gà thường có một vài loại bệnh phổ biến như: toi gà, cúm, cầu trùng, huyết trùng, thương hàn, đậu gà,…. Để gà khỏe mạnh cần làm tốt khâu vệ sinh, phòng bệnh, phát hiện và chữa trị kịp thời.
* Vai trò và lợi ích của gà trong đời sống con người:
Gà là một động vật có ích, đem lại nhiều lợi ích về kinh tế cho con người.
Trứng gà là nguồn thực phẩm lớn trong đời sống con người. Từ trứng gà có thể chế biến nhiều món ăn ngon như món trứng gà luộc, trứng gà chiên, trứng gà ốp la,…
Thịt gà là món ăn ngon. Có nhiều món được chế biến từ gà như gà luộc chấm muối tiêu, gà xé trộn rau răm, gà hấp, gà chiên, gà quay,… Thịt gà là thực phẩm tiêu thụ chính ở các nước trên thế giới. Theo tính toán, mỗi năm một người ăn khoảng 13kg thịt gà. Riêng ở Mỹ là 34kg, cao vượt bậc so với thế giới.
Thịt gà dễ ăn, giàu chất dinh dưỡng, chế biến phong phú thường là lựa chọn của các bà nội trợ cho bữa ăn hằng ngày. Thịt gà còn là phẩm vật để thờ cúng dâng lên tổ tiên hoặc các bữa tiệc tùng.
Lông gà qua xử lí hoá học có thể trở thành một loại bột giặt hữu hiệu. Ngoài ra còn dùng làm cây cọ để viết, vẽ; làm chổi, làm quạt, làm áo lông gà, làm cầu cho môn thể thao đá cầu,…Ngay cả chất thải của gà cũng có thể dùng làm phân bón cho cây cối. Loại phân này rất thích hợp cho cây ớt và cây thuốc lá. Trong một vài nơi người ta nuôi gà để bắt sâu bọ, nuôi gà làm cảnh. Nhiều loài gà có giá trị kinh tế cao.
Không những thế, ở một vài nước, hình ảnh con gà còn đi vào đời sống tâm linh và nghệ thuật. Đối với các nước Á Đông, gà đại điện cho dương khí. kêu gọi mặt trời. Ở Pháp, chú gà tróng Go-loa từ lâu đã được tôn vinh như một biểu tượng của sức mạnh, dũng khí và lòng quả cảm.
Kết bài:
Gà là một giống vật nuôi hữu ích, đem lại lợi nhuận kinh tế cao. Thịt gà, trứng gà chiếm một tỉ lệ lớn trong cơ cấu thực phẩm của con người. Không những thế gà thường sống gần gũi như người bạn trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống con người Việt Nam ta. Với hình dáng nhỏ nhắn, cân đối, bước đi oai vệ, màu sắc sặc sỡ, tiếng gáy dõng dạt, lãnh lót, con gà trống trở thành biểu tượng của niềm tin, sức mạnh trấn áp cái xấu của con người trên khắp thế giới.
DÀN Ý
I MB
1 Giới thiệu chung về loài gà
II TB
2 Nguồn gốc: Tổ tiên của gà nhà là gà rừng . thuần hóa dần dần , chúng không còn bay được nữa và trở nên gần gũi với con người hơn .
3 Các loại gà :
Gà trống : - Dáng bệ bệ
- Bộ lông óng mượt rực rỡ , đôi chân vàng óng với chiếc cựa sắc , trên đầu có chiếc mào màu đỏ rực .
- tiếng gáy to vang
Gà mái : - Chậm chạp
-Màu sắc k dc sặc sỡ như gà trống
-Đẻ ấp nuôi con
3 Đăc điểm
Gà là động vật ăn tạp . Thức ăn chính của gà là : lúa , ngô , khoai , sắn , .........
4 Vai trò trong đời sống của con người
Trứng và thịt gà mang lại giá trị kinh tế cao
Con gà đã đi vào tín ngưỡng , đời sống tâm linh của con người Việt . Gà là một trong số 12 con giáp.
5 Cách nuôi và chăm sóc :
Nhốt chuồng...
Nuôi nhốt...
III KB
Cảm nghĩ chung của e về loài gà
