Giống nhau:
- Cả hai giai đoạn đều khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa:
+ Cử người ra khai thác, quản lý hai quần đảo.
+ Đặt tên cho các đảo, bãi ngầm.
+ Xây dựng các công trình trên đảo.
+ Lập bản đồ ghi rõ chủ quyền.
- Cả hai giai đoạn đều gặp phải sự phản đối của các nước láng giềng:
+ Trung Quốc và Đài Loan thường xuyên có hành động xâm phạm chủ quyền của Việt Nam.
+ Philippines cũng có một số hành động phi pháp trên Biển Đông.
Khác nhau:
- Thời chúa Nguyễn:
+ Chủ yếu tập trung vào khai thác Hoàng Sa:
- Gửi đội Hoàng Sa đi khai thác các sản vật quý hiếm như yến sào, hải sâm,...
- Lập ra "Bản đồ Hoàng Sa".
+ Chưa có sự quan tâm đúng mức đối với Trường Sa:
- Việc quản lý Trường Sa còn lỏng lẻo.
- Chưa có biện pháp bảo vệ chủ quyền hiệu quả.
- Thời vua Nguyễn:
+ Quan tâm hơn đến cả hai quần đảo:
- Mở rộng đội Hoàng Sa, thành lập đội Bắc Hải để quản lý Trường Sa.
- Xây dựng các đền miếu, bia chủ quyền trên đảo.
- Gửi quân lính ra bảo vệ đảo.
+ Có nhiều biện pháp bảo vệ chủ quyền hơn:
- Lập ra các văn bản pháp lý khẳng định chủ quyền.
- Giao thiệp với các nước láng giềng để bảo vệ chủ quyền.