Khi làm bài tập về nguyên phân, giảm phân và thụ tinh, em cần nắm vững khái niệm và đặc điểm của từng quá trình:
- Nguyên phân: một tế bào mẹ mang bộ NST lưỡng bội 2n qua một lần nguyên phân tạo ra hai tế bào con 2n giống hệt nhau về số lượng và thành phần nhiễm sắc thể. Số NST trước và sau nguyên phân không thay đổi; số NST kép gấp đôi ở kì trung gian. Khi tính tổng số tế bào con thu được sau k lần nguyên phân, dùng công thức 2^k.
- Giảm phân: một tế bào mẹ 2n trải qua hai lần phân bào liên tiếp tạo ra 4 giao tử đơn bội n. ở kì đầu I có sự tiếp hợp và trao đổi chéo giữa các nhiễm sắc thể đồng dạng, tạo ra biến dị tổ hợp. Sau giảm phân số NST trong mỗi giao tử giảm còn một nửa. Số tế bào con = 4 (với mỗt tế bào ban đầu).
- Thụ tinh: hai giao tử đơn bội (n) kết hợp tạo hợp tử mang bộ NST lưỡng bội 2n. Số NST của hợp tử bằng tổng số NST của hai giao tử. Khi giải bài, cần xác định bộ NST của bố mẹ, sự giảm phân tạo giao tử và sự kết hợp trong thụ tinh. Khi làm bài tập, em nên vẽ sơ đồ phân bào, theo dõi số lượng NST và nhiễm sắc tử ở từng kì, và áp dụng các quy tắc trên. Cần chú ý đến hiện tượng trao đổi đoạn trong giảm phân để xác định số loại giao tử khác nhau.
