I. Phần Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
11.7.68
Một đêm dài nói chuyện với Luân – một học sinh trong lớp bổ túc y tá. Những buổi nói chuyện thế này đã bồi đắp cho tình thương của mình thêm phong phú, đã xây dựng cho mình một ý thức về sự giác ngộ cách mạng và về nhân sinh quan của một người Cộng sản.
Hơn những bài lý thuyết, cuộc đời Luân là một bài học về những vấn đề ấy. Từ mười tuổi đầu, Luân đã biết làm cách mạng, em biết nỗi căm thù của một gia đình bị cô lập trước chính quyền Mỹ, em biết nỗi thương bà già, thương mẹ trẻ em thơ đang chịu muôn vàn đau khổ dưới chế độ của chúng. Và em đã đi, đêm đêm băng rào của ấp chiến lược, đưa tin cho cán bộ. Rồi mới mười lăm tuổi đầu em cầm súng tham gia du kích, từ ấy đến nay bàn tay của cậu bé hai mốt tuổi ấy đã bao lần bắn gục giặc Mỹ và cũng đã bao lần đỡ trên tay những đồng chí của mình ngã xuống trên mảnh đất quê em. Cả mùa khô năm qua Luân đã trụ bám cùng đồng đội du kích Phổ Vinh, ngày nằm công sự, đêm đi làm công tác. Mưa gió phong sương đã đọng lại trên khuôn mặt của tuổi hai mươi. Luân hơi già trước tuổi và già hơn rất nhiều so với tuổi đời. Mình thương Luân, phục Luân, tuy Luân còn có một số nhược điểm nhưng đó là một trong những người dân Việt Nam anh hùng.
Đêm khuya, đài phát thanh đã hết nói từ lâu nhưng hai chị em vẫn còn thao thức, mỗi người một ý nghĩ. Mình nghĩ đến ngày hoà bình, mình mong ước Luân cũng như muôn nghìn thanh niên miền Nam đã hai mươi năm ròng đắng cay gian khổ sẽ còn sống còn được hưởng những ngày hạnh phúc ấy. Còn Luân, em nghĩ gì hở em? Hãy nuôi mãi niềm tin hy vọng của tuổi trẻ. Chị không muốn thấy sự khổ đau đọng lại trong đôi mắt còn thoáng nét thơ ngây của em đâu.
(Theo Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm, Đặng Thuỳ Trâm, đăng trên https://nhasachmienphi.com/nhat-ky-dang-thuy-tram.html)
Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5:
Câu 1. (0,5 điểm) Xác định thể loại của văn bản trên.
Câu 2. (0,5 điểm) Trong văn bản, người viết đã sử dụng ngôi kể nào?
Câu 3. (1,0 điểm) Phân tích đặc điểm của ngôn ngữ thân mật trong văn bản trên.
Câu 4. (1,0 điểm) Liệt kê một số chi tiết thể hiện tính xác thực trong văn bản trên và cho biết tác dụng của chúng.
Câu 5. (1,0 điểm) Từ nội dung của văn bản trên, anh/ chị rút ra cho mình bài học gì? Vì sao? (Trình bày ngắn gọn từ 5 − 7 dòng)
Câu 3.
- Từ ngữ xưng hô: Sử dụng các đại từ nhân xưng gần gũi, giàu tình cảm như "mình", "chị", "em", "cậu bé". Cách xưng hô này xóa bỏ khoảng cách, tạo nên sự tin cậy và gắn bó như ruột thịt.
- Từ ngữ biểu cảm: Sử dụng nhiều từ ngữ bộc lộ trực tiếp cảm xúc riêng tư, chân thành như: thương, phục, đau khổ, đắng cay, hạnh phúc, mong ước...
- Giọng điệu: Giọng điệu tâm tình, thủ thỉ, mang tính chất đối thoại nội tâm hoặc trò chuyện tâm giao (ví dụ: "Còn Luân, em nghĩ gì hở em?").
Câu 4.
- Các chi tiết xác thực:
+ Thời gian cụ thể: "11.7.68", "mùa khô năm qua".
+ Nhân vật cụ thể: "Luân", "lớp bổ túc y tá".
+ Địa danh/Sự kiện thực tế: "Phổ Vinh", "ấp chiến lược", "giặc Mỹ".
- Tác dụng:
+ Làm cho văn bản trở nên đáng tin cậy, khẳng định những gì được ghi chép là sự thật lịch sử.
+ Tái hiện sinh động bối cảnh khốc liệt của chiến tranh và cuộc sống gian khổ nhưng hào hùng của con người thời chiến.
+ Giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn nỗi đau và vẻ đẹp tâm hồn của các nhân vật thực (Đặng Thùy Trâm và Luân).
Câu 5.
Qua văn bản, tôi rút ra bài học sâu sắc về lòng biết ơn và ý thức trách nhiệm của tuổi trẻ. Đọc về cuộc đời của Luân và những trăn trở của bác sĩ Đặng Thùy Trâm, tôi càng thấm thía cái giá của hòa bình hôm nay đã được đánh đổi bằng thanh xuân và xương máu của thế hệ đi trước. Từ đó, tôi nhận thấy mình cần phải trân trọng cuộc sống hiện tại, nỗ lực học tập và rèn luyện để xứng đáng với sự hy sinh ấy, đồng thời góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.