Phong trào đấu tranh của nhân dân ta chống thực dân pháp từ năm 1854 đến năm 1884:
+ Khởi nghĩa Trương Định
+ Kháng chiến chống giặc của nhân dân sáu tỉnh Nam Kì.Những lãnh tụ nổi tiếng như:Nguyễn Trung Trực,Trương Quyền,Phan Tôn,Phan Liêm,Nguyễn Hữu Huân,...Nhiều người sử dụng văn thơ để chiến đấu như:Nguyễn Đình Chiểu,Hồ Huân Nghiệp,Phan Văn Trị,...
+Nghiã binh dưới sự chỉ huy của viên Chương Cơ,chặn đánh địch ở cửa ô Thanh Hà.Ở Thái Bình có căn cứ kháng chiến của cha con ông Nguyễn Mậu KIến,tại Phong Doanh có căn cứ kháng chiến của Phạm Văn Nghị,...
+ Khởi nghĩa của Trần Tấn,Đặng Như Mai
+Nhân dân Bắc Kì anh dũng kháng chiến.....
Tham khảo
Khởi nghĩa Trương Định. ...Khởi nghĩa Nguyễn Trung Trực. ...Khởi nghĩa Ba Đình. ...Khởi nghĩa Bãi Sậy. ...Khởi nghĩa Hùng Lĩnh. ...Khởi nghĩa Yên Thế ...Khởi nghĩa Thái Nguyên.