ĐỀ ÔN TẬP SỐ 2 I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn trích: Con đã được học và nghe giảng rất nhiều về lòng dũng cảm. Nhưng những gì mà con đã được thấy ở sâu thẳm cuộc sống xung quanh đã chép lại trong con một định nghĩa rất mới về lòng dũng cảm, không cô đọng nhưng đầy ý nghĩa. Là bố, người đã nén nỗi đau quặn thắt vì, ung thư mà mỗi tối vẫn đặt tay lên vai con, nói với con về cuộc đời, về đôi vai con sẽ là chỗ dựa vững chắc nhất cho mẹ và chị. Những phút giây bố giành giật sự sống của mình để nhìn con lớn lên từng ngày, con không bao giờ quên. Bố đã gửi lòng dũng cảm của mình trên đôi vai con, để con luôn đứng vững và mạnh mẽ tiến về phía trước… Là mẹ, người đã vất vả, tất bật vì công việc mà nuôi hai chị em con ăn học. Suốt mười mấy năm quần quật từ lúc giọt sương chưa tan đến tận khi mặt trời co rúm ró đằng Tây, nhưng chưa buổi tối nào mẹ bỏ con ngồi học một mình. Hình phạt “nặng nề” trong buổi học của con là những lần thước vào tay. Mẹ đã gửi lòng dũng cảm và niềm tin của mình trong bàn tay con, để những lần con nhìn thấy đường chỉ trên bàn tay và lại nghĩ về những vết chân chim nứt nẻ trên ruộng đồng mỗi mùa hạn hán… Là chị, người đã cố gắng hết mình nhưng vẫn bị “trì hoãn thành công” sau kì thi Đại học. Nhưng suốt một năm sau đó, chị đã miệt mài hằng đêm với những quyển sách dày cộm, chỉ với một quyết tâm: “Phải học cho mẹ đỡ khổ”. Ngày cầm trên tay tờ giấy báo trúng tuyển, chị đã bật khóc lên vì sung sướng trong vòng tay mẹ. Những giọt nước mắt của chị cho con biết rằng thành công phải đổi bằng mặn chát của nước mắt và lòng dũng cảm của mình. Con đã học được lòng dũng cảm từ những người thân yêu nhất của mình, để thấy rằng lòng dũng cảm còn xuất phát từ niềm tin, từ lòng yêu thương không bờ bến, để thấy nó dung dị và giản đơn đến lạ… (Nguyễn Thái Anh, Dũng cảm bước đi, Bài dự thi, Bộ Văn hóa & Thể thao, ngày 14/05/2009) Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên? Câu 2. Theo tác giả, Con đã học được lòng dũng cảm từ đâu? Câu 3. Anh/Chị hiểu gì về câu nói: Thành công phải đổi bằng mặn chát của nước mắt? Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong câu văn sau: “Con đã học được lòng dũng cảm từ những người thân yêu nhất của mình, để thấy rằng lòng dũng cảm còn xuất phát từ niềm tin, từ lòng yêu thương không bờ bến, để thấy nó dung dị và giản đơn đến lạ…” Câu 5. Thông điệp nào của văn bản có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? Vì sao? II. VIẾT (6,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm): Viết đoạn văn nghị luận phân tích nhân vật Điền trong văn bản sau: (Lược một đoạn: Điền là một nhà văn giàu mơ mộng nhưng nghèo. Để mưu sinh, Điền đã phải tạm gác lại giấc mộng văn chương để đi dạy cho một trường tư. Rồi trường đột nhiên bị đóng cửa, Điền phải về quê sống nhờ vợ. Dù vậy, Điền vẫn luôn nuôi trong mình khát vọng một ngày kia sẽ đi xa, sẽ viết được một thứ văn chương lãng mạn, thanh cao) Vợ Ðiền gượng nhẹ đặt đứa con đang ngủ mệt xuống võng. Thị cầm một con dao ra vườn moi mấy nhánh gừng về rửa sạch, giã ra. Thị vắt thêm vào đấy nửa quả chanh. Thứ thuốc bách bệnh của con nhà nghèo chỉ gồm có thế. Thị gạn lấy nước đem lại cho con. Con bé mới ngửi thấy hơi gừng đã sợ. Nó mím chặt môi. Dỗ thế nào nó cũng không chịu uống. Thị phải bế nó, đặt nằm ngửa trên đùi, một tay thị đỡ đầu, một tay thị kề chén nước gừng vào tận môi con. Con bé mím môi thật chặt. Bực mình thị quát: – Há mồm ra! Con bé khóc. Thế là cốc nước gừng đã dốc tuột vào mồm nó. Nó giãy lên như đỉa phải vôi. Nó phun phè phè. Nó gào lên. Bao nhiêu nước gừng bắn ra áo mẹ. Thằng cu con giật mình, khóc thét lên. Vợ Ðiền tức quá, phát đen đét vào lưng con bé ốm và quăng nó xuống giường như quăng một con mèo: – Kệ cha mày! Cho mày chết đi! Con bé vừa gào vừa van lạy: – Con lạy bu; Con cay lắm! Con lạy bu! Cay mồm… – Mày câm ngay không tao tát cho vỡ mặt. Nó vẫn không chịu lặng. Thị sừng sộ, chực vồ lấy nó: – Mày có câm không nào? Nó sợ quá đành phải nín. Nhưng những tiếng rên nho nhỏ vẫn còn thoát ra… Ðiền thương con lắm. Vút cái, Ðiền thấy Ðiền không thể nào đi được. Ðiền không thể sung sướng khi con Ðiền còn khổ. Chao ôi! Trăng đẹp lắm! Trăng dịu dàng và trong trẻo và bình tĩnh. Nhưng trong những căn lều nát mà trăng làm cho cái bề ngoài trông cũng đẹp, biết bao người quằn quại, nức nở, nhăn nhó với những đau thương của kiếp mình! Biết bao tiếng nghiến răng và chửi rủa! Biết bao cực khổ và lầm than?… Không, không, Ðiền không thể nào mơ mộng được. Cái sự thật tàn nhẫn luôn luôn bày ra đấy. Sự thực giết chết những ước mơ lãng mạn gieo trong đầu óc Ðiền cái thứ văn chương của bọn nhàn rỗi quá. Ðiền muốn tránh sự thực, nhưng trốn tránh làm sao được? Vợ Ðiền khổ, con Ðiền khổ, cha mẹ Ðiền khổ. Chính Ðiền cũng khổ. Bao nhiêu người nữa, cùng một cảnh, khổ như Ðiền! Cái khổ làm héo một phần lớn những tính tình tươi đẹp của người ta. Tiếng đau khổ vang dội lên mạnh mẽ. Chao ôi! Chao ôi! Nghệ thuật không cần là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than, vang dội lên mạnh mẽ trong lòng Ðiền. Ðiền chẳng cần đi đâu cả. Ðiền chẳng cần trốn tránh, Ðiền cứ đứng trong lao khổ, mở hồn ra đón lấy tất cả những vang động của đời… ... Sáng hôm sau, Ðiền ngồi viết. Giữa tiếng con khóc, tiếng vợ gắt gỏng, tiếng léo xéo đòi nợ ngoài đầu xóm. Và cả tiếng chửi bới của một người láng giềng ban đêm mất gà. (Trích: Giăng sáng, Nam Cao, in trong Tuyển tập Nam Cao, NXB Văn học, Hà Nội, 2002) Chú thích: 1. Nam Cao (1915-1951), tên thật là Trần Hữu Tri, là nhà văn hiện thực lớn, nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn, có đóng góp quan trọng đối với quá trình hiện đại hoá truyện ngắn và tiểu thuyết Việt Nam nửa đầu thế kỉ XX. Nam Cao là nhà văn có phong cách nghệ thuật độc đáo: luôn hướng tới thế giới nội tâm của con người, có biệt tài trong việc miêu tả và phân tích tâm lí, viết về cái nhỏ nhặt hàng ngày mà đặt ra được những vấn đề có ý nghĩa xã hội to lớn, có tầm triết lí sâu sắc và có giọng văn đặc sắc. 2. Giăng sáng là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của ông. Câu 2. (4,0 điểm) Viết bài văn nghị luận bày tỏ ý kiến của anh/chị về lòng dũng cảm của con người trong cuộc sống.
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên?
- Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là tự sự.
Câu 2. Theo tác giả, Con đã học được lòng dũng cảm từ đâu?
- Theo tác giả, con đã học được lòng dũng cảm từ ba, mẹ, chị là những người thân yêu quý trong gia đình.
Câu 3. Anh/Chị hiểu gì về câu nói: Thành công phải đổi bằng mặn chát của nước mắt?
" Thành công phải đổi bằng mặn chát của nước mắt " câu nói đã cho ta hiểu hơn về sự thành công. Để có được thành công, chúng ta phải đổ mồ hôi, nước mắt, tiêu tốn biết bao nhiêu thời gian, công sức và sức khỏe đánh đổi để có được thành tích cao. Và mỗi con người ai cũng phải từng trải qua đắng cay ngọt bùi, nếm trải vị chua chát, những lần vấp ngã chứa đựng đầy sự đau đớn để có được thành công ngày hôm nay. Thành công chưa bao giờ dễ dàng để đạt được, bạn muốn thành công bạn phải kiên trì, cố gắng, nỗ lực hết mình để bước đến tương lai tươi sáng.
Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong câu văn sau: “Con đã học được lòng dũng cảm từ những người thân yêu nhất của mình, để thấy rằng lòng dũng cảm còn xuất phát từ niềm tin, từ lòng yêu thương không bờ bến, để thấy nó dung dị và giản đơn đến lạ…”
- Biện pháp tu từ: liệt kê
+ " từ lòng dũng cảm" , " từ niềm tin " , " từ lòng yêu thương "
- Tác dụng:
+ Việc liệt kê chi tiết giúp người đọc hình dung rõ ràng hơn, hình ảnh thêm sinh động, hấp dẫn.
+ Thấy được tình yêu thương trong chính căn nhà đã là động lực lớn để giúp mình vượt qua khó khăn, không ngần ngại gian khổ, hướng đến được những giá trị tốt đẹp hơn.
Câu 5. Thông điệp nào của văn bản có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? Vì sao?
Theo em, văn bản trên đã cho em thấy được tình yêu thương, gắn kết giữa những người thân trong gia đình với mình. Khi em thấy được tình cảm đầy bao la, rộng lớn đó em càng quý trọng và nâng niu chúng nhiều hơn. Văn bản trên đã gửi cho chúng ta một thông điệp đó chính là hãy trân trọng những điều quý giá khi còn có thể, đừng để đánh mất nó nếu không sau này sẽ cảm thấy nuốI tiếc, cuộc sống trở nên vô nghĩa.
Câu 2 phần tập làm văn bạn tham khảo dàn ý ở đây nhé
