Câu 1. Quá trình trao đổi khí chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào? Cây bị thiếu nước ảnh hưởng như thế nào đến quá trình quang hợp?
VD2.Vì sao trước khi trồng cây hoặc gieo hạt, người ta thường làm đất tơi xốp và bón lót một số loại phân? những ngày khô hanh, độ ẩm không khí thấp hoặc những ngày nắng nóng cần phải tưới nhiều nước cho cây?
Câu 3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quá trình hô hấp tế bào? Em hãy giải thích tình huống sau: Sau khi kết thúc năm học, Hoa được bố mẹ trở về quê để xem bà con gặt lúa. Sau khi gặt xong, mọi người lấy thóc trải ra sân để phơi. Ngân không biết là tại sao mọi người lại lấy thóc ra phơi. Em hãy giải thích giúp bạn.
Câu 4. Tại sao ở các thành phố, nơi đông dân cư sinh sống hoặc nơi đông người như công viên, trường học, bệnh viện,…lại cần trồng nhiều cây xanh? Là học sinh em cần làm gì để bảo vệ cây xanh trong sân trường?
Câu 5. Cây xanh không có một “trái tim” để bơm máu đi nuôi cơ thể như ở hầu hết động vật, vậy các chất cần thiết cho cơ thể (nước, chất khoáng và chất hữu cơ) được vận chuyển như thế nào trong cây?
NHỚ GTHICH ĐẦY ĐỦ CHI TIẾT LỚP 7
Câu 1.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình trao đổi khí
- Ánh sáng: Ánh sáng là yếu tố điều khiển sự đóng mở của khí khổng, quyết định cường độ trao đổi khí.
- Hàm lượng nước: Khi cây bị thiếu nước, tế bào khí khổng sẽ mất nước và xẹp lại, khiến khí khổng đóng lại, làm giảm hoặc ngừng trao đổi khí.
- Nhiệt độ: Nhiệt độ cao làm tăng tốc độ thoát hơi nước, nhưng nếu quá cao sẽ khiến khí khổng đóng lại để hạn chế mất nước.
- Nồng độ \(CO_{2}\): Nồng độ \(CO_{2}\) cao trong không khí sẽ làm khí khổng mở ra nhiều hơn, tăng cường độ trao đổi khí, trong khi nồng độ thấp lại làm khí khổng khép bớt lại.
Ảnh hưởng của thiếu nước đến quá trình quang hợp Khí khổng đóng lại:
- Khi thiếu nước, khí khổng sẽ đóng lại để giảm sự thoát hơi nước.
- Giảm trao đổi \(CO_{2}\): Việc khí khổng đóng lại khiến lượng \(CO_{2}\) đi vào lá giảm đáng kể.
- Làm chậm quá trình quang hợp: Vì \(CO_{2}\) là một trong những nguyên liệu chính của quá trình quang hợp, nên khi thiếu \(CO_{2}\), cây sẽ không thể tổng hợp đủ chất hữu cơ (đường) và năng suất quang hợp sẽ giảm mạnh.
Câu 2.
Làm đất tơi xốp:
- Tạo điều kiện hô hấp: Đất tơi xốp tạo nhiều khoảng trống, giúp không khí lưu thông dễ dàng. Điều này cung cấp oxy cho rễ cây hô hấp, sản sinh ra áp suất thẩm thấu cao giúp rễ hút nước và khoáng chất tốt hơn.
- Thoát nước và giữ ẩm: Đất tơi xốp giúp thoát nước tốt, giảm nguy cơ úng nước. Đồng thời, nó vẫn giữ được độ ẩm cần thiết, tạo môi trường thuận lợi cho vi sinh vật có ích phát triển.
- Giúp rễ phát triển: Rễ cây có thể đâm sâu, lan rộng dễ dàng trong đất mềm, tạo nền móng vững chắc cho cây phát triển khỏe mạnh.
Bón phân lót:
- Cung cấp dinh dưỡng ban đầu: Bón lót cung cấp nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho cây trong giai đoạn đầu mới nảy mầm, khi bộ rễ chưa phát triển hoàn chỉnh để hấp thụ phân bón.
- Phân bón có đủ thời gian tan rã: Phân hữu cơ, phân lót cần thời gian để phân hủy và chuyển hóa thành dạng dễ hấp thụ cho cây. Việc bón lót trước giúp đảm bảo khi cây cần là đã có sẵn dinh dưỡng.
Cần tưới nhiều nước vào những ngày khô, nóng vì:
- Tăng cường quá trình thoát hơi nước: Nắng nóng làm tăng nhiệt độ, giảm độ ẩm không khí, khiến quá trình thoát hơi nước qua lá cây diễn ra mạnh mẽ hơn.
- Bù đắp lượng nước mất đi: Để duy trì hoạt động sống và sự cân bằng sinh lý, cây cần được bổ sung lượng nước đã mất đi. Tưới nhiều nước giúp bù đắp lượng nước bị thoát ra ngoài do nắng nóng và không khí khô.
Câu 3.
Yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp tế bào:
- Nước: Cần thiết cho hô hấp vì nó vừa là nguyên liệu vừa là môi trường cho các phản ứng hóa học. Hàm lượng nước càng cao, cường độ hô hấp càng mạnh.
- Nhiệt độ: Nhiệt độ thuận lợi cho hô hấp tế bào thường ở mức nhất định (khoảng \(30-35^{\circ }C\) ở thực vật). Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp đều ức chế quá trình hô hấp.
- Nồng độ oxygen (\(O_{2}\)): Là nguyên liệu của hô hấp. Nồng độ \(O_{2}\) càng cao, hô hấp càng mạnh. Thiếu \(O_{2}\) sẽ làm giảm cường độ hô hấp.
- Nồng độ carbon dioxide (\(CO_{2}\)): Nồng độ \(CO_{2}\) cao sẽ ức chế hô hấp. Cồng độ \(CO_{2}\) thấp (khoảng \(0,03\%\) trong không khí) thuận lợi cho hô hấp.
Giải thích tình huống phơi thóc
- Mục đích chính của phơi thóc là là để làm giảm hàm lượng nước trong hạt thóc sau thu hoạch.
- Cần giảm hàm lượng nước trong hạt thóc vì:
+ Hô hấp tế bào: Hạt thóc, dù đang ở trạng thái "ngủ", vẫn thực hiện hô hấp tế bào để duy trì sự sống.
+ Ảnh hưởng của nước: Nước là một trong những yếu tố quyết định đến tốc độ hô hấp. Nếu hàm lượng nước cao, tốc độ hô hấp của hạt sẽ rất nhanh, dẫn đến việc hạt sẽ nhanh chóng bị phân hủy, nảy mầm hoặc hư hỏng.
+ Kết quả: Bằng cách phơi khô thóc, người nông dân đã làm giảm hàm lượng nước trong hạt, từ đó làm chậm quá trình hô hấp tế bào. Điều này giúp bảo quản thóc được lâu hơn mà không bị nảy mầm hay hư hỏng trước khi được sử dụng hoặc bán.
Câu 4.
Lý do cần trồng nhiều cây xanh ở các khu vực đông dân cư:
- Lọc không khí: Cây xanh hấp thụ khí \(CO_{2}\) và các khí độc hại như amoniac, \(SO_{2}\), bụi bẩn, đồng thời thải ra khí \(O_{2}\) giúp không khí trong lành hơn.
- Điều hòa khí hậu: Quá trình thoát hơi nước của cây giúp giảm nhiệt độ môi trường, làm mát không khí, tạo bóng râm và tăng độ ẩm.
- Giảm tiếng ồn: Tán lá cây có khả năng hấp thụ âm thanh, giúp giảm thiểu tiếng ồn từ xe cộ và các hoạt động khác.
- Tạo cảnh quan: Cây xanh giúp tạo không gian xanh mát, làm đẹp cảnh quan đô thị và mang lại cảm giác thư thái cho con người.
- Giúp con người thư giãn: Không gian nhiều cây xanh giúp mọi người, đặc biệt là trẻ em sống trong nhà cao tầng, có cơ hội tiếp xúc với thiên nhiên, tạo cảm hứng và sự thư giãn.
Em cần thực hiện để bảo vệ cây xanh trong sân trường:
- Chăm sóc cây: Tưới nước đầy đủ cho cây, nhất là vào những ngày nắng nóng.
- Giữ gìn cây: Không bẻ cành, ngắt lá hoặc làm hư hại thân cây.
- Giữ gìn vệ sinh: Không xả rác bừa bãi xung quanh gốc cây.
- Tham gia hoạt động: Tích cực tham gia các hoạt động của trường như trồng cây, chăm sóc cây xanh.
- Nhắc nhở bạn bè: Nhắc nhở bạn bè cùng thực hiện các hành động bảo vệ cây xanh, không xả rác bừa bãi và không bẻ cành.
Câu 5.
Cây xanh vận chuyển nước, khoáng và chất hữu cơ thông qua hệ thống mạch dẫn và các quá trình vật lý như thoát hơi nước. Nước và khoáng được rễ hấp thụ rồi đi lên thân theo mạch gỗ nhờ sự kéo của lực thoát hơi nước, còn các chất hữu cơ do lá tổng hợp sẽ được vận chuyển trong mạch rây đến các bộ phận khác của cây.
Vận chuyển nước và chất khoáng :
- Hấp thụ ở rễ: Rễ cây hấp thụ nước và các muối khoáng hòa tan từ đất nhờ các lông hút.
- Con đường vận chuyển: Nước và khoáng đi vào mạch gỗ theo hai con đường: con đường gian bào (qua các khoảng không giữa các tế bào) và con đường tế bào chất (xuyên qua các màng tế bào).
- Vận chuyển lên cao: Sự thoát hơi nước qua lá tạo ra một lực hút, kéo nước và muối khoáng từ rễ, qua thân lên lá. Lực này được gọi là lực đẩy của rễ và lực kéo của lá.
Vận chuyển chất hữu cơ:
- Tổng hợp ở lá: Lá cây thực hiện quá trình quang hợp để tổng hợp nên các chất hữu cơ (như đường).
- Vận chuyển trong mạch rây: Chất hữu cơ này sau đó được vận chuyển đến các bộ phận khác của cây như rễ, thân, quả, hạt thông qua mạch rây.
