Giải:
Vận tốc của thuyền khi xuôi dòng là:
6 : 3 = 2 (km/h)
Vận tốc của thuyền khi nước không chảy là:
2 - 1,5 = 0,5 (km/h)
Kết luận: Vận tốc của thuyền khi nước lặng là 0,5 km/h
Trường hợp thời gian đi và về hết 3 giờ thì giải như sau:
Gọi thời gian xuôi dòng là t (giờ); 0 < t < 3
Thời gian ngược dòng là: 3 - t (giờ)
Vận tốc xuôi dòng là: \(\dfrac{6}{t}\) (km/h)
Vận tốc ngược dòng là: \(\dfrac{6}{3-t}\) (km/h)
Theo bài ra ta có phương trình:
\(\dfrac{6}{t}\) - \(\dfrac{6}{3-t}\) = 1,5 x 2
18 - 6t - 6t = 3 x t.(3 - t)
18 - (6t + 6t) = 9t - 3t2
18 - 12t - 9t + 3t2 = 0
3.(6 - 4t - 3t + t2) = 0
6 - 4t - 3t + t2 = 0
t2 - 6t - t + 6 = 0
t(t - 6) - (t - 6) = 0
(t - 6)(t - 1) = 0
\(\left[{}\begin{matrix}t-1=0\\t-6=0\end{matrix}\right.\)
\(\left[{}\begin{matrix}t=1\\t=6\end{matrix}\right.\)
t = 6 loại
Vậy thời gian thuyền xuôi dòng là 1 giờ.
Vận tốc thuyền xuôi dòng là: 6 : 1 = 6 (km/h)
Vận tốc thuyền khi nước lặng là: 6 - 1,5 = 4,5 (km/h)
Kết luận: Vận tốc thuyền khi nước lặng là 4,5 km/h