Bài 24 : Nước Champa từ thế kỉ II đến thế kỉ X

Văn hóa chăm - pa là một phần quan trọng của nền văn hóa của dân tộc Chăm tại Việt Nam. Nó có ý nghĩa lớn trong việc bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc, đồng thời cũng giúp tăng cường sự đa dạng và phong phú của văn hóa Việt Nam. Văn hóa chăm - pa bao gồm nhiều hoạt động văn hóa như múa, ca hát, trang phục, nghệ thuật điêu khắc và kiến trúc. Những hoạt động này thể hiện sự đa dạng và phong phú của văn hóa Chăm, đồng thời cũng giúp tạo ra một không gian văn hóa độc đáo và thu hút du khách. Ngoài ra, văn hóa chăm - pa còn có ý nghĩa trong việc giữ gìn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Chăm. Những giá trị này bao gồm tôn giáo, phong tục, tập quán và lịch sử. Việc bảo tồn và phát triển văn hóa chăm - pa giúp duy trì và phát huy những giá trị này, đồng thời cũng giúp tăng cường sự tự hào và nhận thức về văn hóa dân tộc. Tóm lại, văn hóa chăm - pa có ý nghĩa rất lớn đối với nền văn hóa của dân tộc ta. Nó giúp tăng cường sự đa dạng và phong phú của văn hóa Việt Nam, đồng thời cũng giúp bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Chăm.

Trong thời kì bị đô hộ, người chăm và người Việt có mối quan hệ phức tạp. Ban đầu, người chăm đã xâm chiếm và thống trị vùng đất của người Việt, đặc biệt là ở miền Trung và Nam Trung Bộ. Tuy nhiên, sau đó, người Việt đã kháng chiến và giành lại độc lập, dẫn đến sự đổi mới trong mối quan hệ giữa hai dân tộc này.
Sau khi giành lại độc lập, chính quyền Việt Nam đã thiết lập các chính sách nhằm tăng cường quan hệ hữu nghị với các nước láng giềng, trong đó có Champa (nơi người Chăm sinh sống). Các chính sách này bao gồm việc tôn trọng văn hóa và tôn giáo của người Chăm, đồng thời khuyến khích sự phát triển kinh tế và văn hóa của cả hai dân tộc.

Tuy nhiên, mối quan hệ giữa người Việt và người Chăm vẫn còn mẫu thuẫn và tranh chấp ở một số vấn đề, chẳng hạn như tranh chấp lãnh thổ và tài nguyên. Một số người Chăm cũng đã phản đối chính sách của chính quyền Việt Nam và yêu cầu được độc lập hoặc tự trị. Tóm lại, mối quan hệ giữa người chăm và người Việt ở thời kì bị đô hộ và hiện nay vẫn là một vấn đề phức tạp và đang được giải quyết.

Vương quốc Champa ra đời vào khoảng thế kỷ 2 và tồn tại đến thế kỷ 19 tại khu vực Đông Nam Á, chủ yếu trải dài trên các vùng đất nằm trong ngày nay của Việt Nam và Campuchia. Champa là một quốc gia thực thể và chính thức ra đời vào thế kỷ 2 sau Công nguyên. Champa thuộc vùng Đông Nam Á và thường được xem là một phần của vùng kiến thức văn hóa Đông Nam Á cổ điển, chứ không thuộc về một kiện cụ thể nào.

Thành tựu về chữ viết của văn minh Chăm-pa: Khoảng thế kỉ III, trên cơ sở tiếp nhận chữ Phạn của Ấn Độ, người Chăm sáng tạo ra chữ Chăm cổ gọi là A-kha Ha-y-áp. Sau hơn 1000 năm sử dụng, người Chăm hoàn thiện A-kha Ha-y-áp thành A-kha Thơ-ra làm chữ viết phổ biến của vương quốc.

Người Chăm sử dụng chữ viết rất sớm. Từ thế kỷ II, bia Võ Cạnh (Nha Trang) khắc chữ Phạn trở thành phương tiện ghi chép chính thống suốt thời gian tồn tại của quốc gia Champa, rất được xem trọng. Điều đáng chú ý là, trên cơ sở chữ Phạn, người Chăm đã sáng tạo ra chữ viết riêng của mình. Chữ viết Chăm cổ gồm có 16 nguyên âm, 31 phụ âm và 32 dấu âm sắc. Bia khắc chữ Chăm cổ đầu tiên là bia ở Đồng Yên Châu (Quảng Nam), dựng vào thế kỷ IV. Đây là tấm bia cổ nhất ghi bằng chữ địa phương ở Đông Namá .

Người Champa hầu như không biết làm giấy. Bia đá trở thành chất liệu để con người ghi lại những sự việc trong đời mình, do đó hầu như các triều vua đều có dựng bia, các đền chùa có dựng bia. Champa không có văn học và giáo dục, mặc dầu trong nhân dân còn truyền tụng nhiều câu chuyện cổ tích hoặc dân gian.

Người Chăm theo lịch Xaca của ấn Độ, tính bắt đầu từ ngày tháng 3 (hay 3 tháng 3) năm 78. Mỗi năm gồm 12 tháng và cũng có tên gọi như lịch âm của Trung Quốc và Việt Nam, mỗi tuần có 7 ngày.

Tham khảo

trong SGK

mik cần gấp

lx

lx

lx

- Thành tựu văn hóa tiêu biểu ở Chăm pa là: Tháp Chăm, Thánh địa Mĩ Sơn, chữ viết, phong tục tập quán,...

Vì: 

- Tại vì đó là đó là một di sản văn hóa lâu đời của nước ta.

- Nó thể hiện lên sự tưởng nhớ của chúng ta đối với di tích đó.

Giống nhau:

- Chủ yếu là nông nghiệp trồng lúa nước, sử dụng sức kéo của trâu bò. Ngoài ra, cư dân còn chăn nuôi, làm các mặt hàng thủ công, đánh cá.

- Có tập quán ở nhà sàn, có đời sống văn hoá phong phú gắn với sản xuất nông nghiệp.

* Khác nhau: